Жамауат

Телефонла бла сёлешип, адамланы ахчасыз къойгъан амалыкъчыла осал ишлерин тыяр умутда тюйюлдюле. Алагъа алданмаз ючюн а, жамауатдан сакълыкъ, эслилик да изленеди.

Редакцияны жумушу бла эллерибизге айланнган кезиуюбюзде адамла бла тюбешсек, аланы асламысы халкъыбызны озгъан кюнлерине, маданиятына сейирлери болгъанын айтыучудула. Сёзсюз, тарыхыбызда, культурада да жанларын-къанларын аямай кюрешген жашла, къызла болгъандыла. Алай тюрлю-тюрлю сылтаула бла аланы атлары унутулуп, сагъынылмай къалады.

Кёп болмай,  Лашкута элде жашагъан  85- жыллыкъ Улакъланы Мариям бла танышханма. Ол  бу жыл санына дери ариу эшиу ызын сакълаялгъанды. Жюн созуп, халы хазырлап, аны омакъ накъышла бла эшип, элтип сатаргъа да ахыр жылгъа дери къарыуу жетгенди. Таулу тиширыуну къол фахмусуну юсюнден да бир кесек ушакъ этген эдим.

Махтаулукъну экинчи эм ючюнчю даражалы орденлери, Уллу Ата журт урушну 2-чи даражалы ордени бла саугъаланнган Батчаланы Къарабийни жашы Масхут Къашхатауда 1903 жылда туугъанды, Ата журт урушха дери «Къызыл Малкъар» колхозда ишлегенди, урунууда жетишимлери ючюн кёп кере саугъаланнган да этгенди. 1939 жылда уа аны Москвагъа ВДНХ-гъа жибергендиле.  Уруш башланнганлай, 1942 жылда, аны асерге чакъыргъандыла, анда эки жылны къуллукъ этгенди. Экинчи кере жаралы болгъанындан сора,  юйюне комиссовать этгендиле. Масхут насыплы къадарлы адамды – урушну, кёчгюнчюлюкню да азабын чегип, юй бийчеси бла жети сабий ёсдюргенди, 87 жылында ауушханды. Аны 35 туудугъу барды, аладан туугъанла да 60-дан асламдыла.

Адам улу  балны бурунладан бери хайырланады. Испанияда къая бетледе табылгъан суратлагъа кёре, бизни эрагъа дери  VII минг жыл алгъада окъуна адам бал чибинлени жайып кюрешгенди.  Бал чибинле ташланы ичинде да табыладыла, алагъа, бир къауум оюмгъа кёре, 150 миллион жыл болады.  Ол себепден бал не заманда да белгили болгъанды деп таукел айтырчады.  Бюгюнлюкде балны  юч жюзден артыкъ  тюрлюсю барды. Ала тюрсюнлерине, къурамларына, ийислерине, татыуларына кёре да башхадыла.

Быйыл Уллу Хорламгъа сексен жыл болады, кёп  къыйынлыкъ бла келген хорламды ол бизге. Миллионла бла адамла аны ючюн  жан бергендиле. Аланы хар бири да  кесича уллу къошумчулукъ этгенди аны жууукълашдырыргъа. Андан бери кёп жылла озгъан эселе да, биз ол жигитлени атларын унутмайбыз, аланы юслеринден айтабыз, жазабыз, жаш тёлюню эсине  салгъанлай турабыз.

Бу хапарын айтырыкъ иш урушну аллында жыллада тау эллерибизден биринде болгъанды. Махмут деген абадан киши элден узакъ болмай гатлешде бир гебен бичен ишлейди. Гебен дегенде да – эки атлы арбагъа иги жюк болурча. Мал кирмезча, тёгерегине чалман этип, иги бегитгенди.

Булутлу жай эрттенлик Жамиляны жарсыулу халине болмагъанча бек келише эди. Сюйген жашы Сагъыт бла айырылгъанлы, къызны бир жукъ да къууандырмайды. Хар не да, хар ким да анга эриши кёрюнедиле. Сюйген ишинден окъуна зауукълукъ табалмайды. Аны себепли эки ыйыкъгъа солуу кюнле алып, ол таулагъа кетеди. Телефон тутмагъан, адам болмагъан гитче юйчюкде аны жюреги хошлукъ табыпды, къарамы уа бийик къая жухланы башларындагъы мамукълу булутчукъланы санайды. Алай бир такъыйкъадан, эсине биягъы ол кюн тюшюп, аны мудахлыкъ бийледи.

Таулула сюйген адамларыны суратларын сакъларгъа, ким да кёрюрча  къабыргъада тагъаргъа  бек сюйгендиле.  Бир жол  Булунгуда Эттеланы Владимирни юйюнде  къонакъда болгъанда,  къабыргъада   чырайлы жашны суратын кёрюп: «Кимди бу?» – деген сорууума Ханийфа жууап берди. Владимирни къызыны ата къарындашы Борис бла бек ёхтемленнгени ачыкъ кёрюнюп тура эди. 

Былтыр 5 июльда Элбрусда дуния рекорд тохташдырылгъанды – «KD Studios» бла «АйсМедиа» 5085 метр бийикликде «Небесная тропа» деген биринчи толу метражлы суратлау фильмни алдыргъандыла.