Илму

Бу кюнледе Искусстволаны Шимал-Кавказ къырал институтунда «Ёчюлмезлик махтаулукъну бетлери» деген битеуроссей илму-практика конференция ётгенди. Ол  Уллу Хорламны 80-жыллыгъына жораланнганды. Аны ишине КъМР-ни Парламентини Председатели Татьяна Егорова, Парламентни Маданият, граждан обществону эмда информация политиканы комитетини таматасы Текуланы Амырбий, институтну ректору Рахайланы Анатолий, къоншу регионладан, узакъ эмда жууукъ тыш къыралладан келген къонакъла, республикада болгъан вузланы келечилери да къатышхандыла. Заочно амал бла да 40-дан аслам адам къошулгъанды.

Жашларыбыз бла къызларыбыз окъууда, ишде да, бирсиледен артха къалмай, юлгюлю болсала, ол шарт бизни барыбызны да кёллендиреди. Арт кезиуде аланы асламысы школну бошагъан кезиулеринде саулукъ сакълау бла байламлы ызда усталыкъланы сайлагъанча кёрюне эсе да, ол атламны ала жюреклерини излемлерине кёре этгенлерин ангылагъаныбыз да ышаныулукъну туудурады.

Россейни Президентинде Халкъ мюлкню бла къырал къуллукъ этиуню академиясы баш управленияда ишлерик инсанланы хазырлагъан «Къырал эм бизнес: синергетиканы онглары» деген окъутуу кесеги бошалгъанды.

Республикабызны дорбунлары спелеологланы сейирлерин дайым къозгъагъанлай турадыла. Кёп болмай а кезиулю жолоучулукъ да болгъанды.   Ол талай кесекден къуралгъанды, аланы кезиулеринде къыйынлыкъларына кёре экинчи къауумгъа кирген карст дорбунлагъа барыргъа, спелеологиягъа энди келген ишчилени усталыкъны энчиликлерине тюшюндюрюрге, аланы энчи снаряжение бла ишлерге юйретирге, совет кезиуледе туристле келиучю, алай бусагъатда хазна бир инсаннга белгили болмагъан дорбунланы къагъытха тюшюрюрге мурат барды. 

Къарачай-малкъар тилни эмда адабиятны илму жаны бла тинтилиулери тийишли даражада болгъанлай келедиле. Анга аслам тюрлю-тюрлю сёзлюклерибиз, къыйматлы монографияларыбыз да шагъатлыкъ этедиле.

Къабарты-Малкъар къырал университетни алимлери медицина имплантатлагъа жараулу темирча  къаты  полимерле жарашдырадыла. Ала  титандан эки кереге женгилдиле эм бек  иссилеге, сууукълагъа да  тёзюмлюдюле. Ол санда сууда батмайдыла эм отда да кюймейдиле.

РАН-ны Къабарты-Малкъарда илму арасыны алимлери «Акъыллы сабан» деген жангы амал къурагъанды. Айтханларына кёре, ол эллилеге нартюх ёсдюрюрге себеплик этерик затды, кеси да сабанланы тинтгенде эмда болгъан кемчиликлени ачыкълагъанда шёндюгю цифралы амалланы хайырланады.

Химия илмуланы кандидаты, КъМКъУ-ну «Прогрессив материалла  эмда аддитив технологияла» арасыны полимерлени синтезлери бла байламлы бёлюмюню тамата илму къуллукъчусу Байкъазыланы Артур алимлик жолунда бардыргъан тинтиуле бюгюнлюкде  бу жаны бла кюрешген кёплеге сейирдиле. Ол илмуда бу бёлюмню айныууна этген къошумчулугъу ючюн 2024 жылда КъМР-ни Башчысыны  премиясына тийишли болгъанды.

Филология илмуланы докторлары Мусукланы Борисге бла Борис Бижоевха «Къарачай-Черкесни илмусуну сыйлы къуллукъчусу» деген даражалы ат берилгенди. Ол саугъалары бла алимлени Черкесскде КъЧР-ни Башчысы Темрезланы Рашид алгъышлагъанды.

Кёп болмай Къабарты-Малкъар къырал университет бла «Радий» илму производство предприятие эм Агропромышленный комплекс бла байламлы продукцияны къоркъуусузлугъу  бла  качествосун тинтген федерал араны (ЦОК АПК) бёлюмю   бирге илму-сынам   консорциум къураргъа келишгендиле.