Маданият

Кязим биринчи атламларын Холам-Бызынги ауушну бийик эллерини биринде этгенди. 

Россейни халкъларыны маданият хазналарыны  жылыны чегинде Къалмукъ Республикада «Джангарны туудукъларыны жеринде дунияны нарт таурухлары» деген  халкъла аралы фестиваль къуралгъанды. 

Башийланы Алий-Солтанны къызы Фатима республиканы жамауатына эрттеден да белгили адамды. 

 Нальчикден   Вольный Ауулгъа баргъан жолну  сол жанында орналгъан 3-чю номерли  мектепге жюрюген жашла бла  къызла  музыканы, тепсеуню, бу жерли поэтлени назмуларын да бек жаратадыла. Аны себепли  аланы кёлден билирге да бек сюедиле.  Ол ишге  кичи эмда абадан класслада билим алгъанланы  юйретиуге  кесини уллу  къыйынын белгили къобузчубуз  Башийланы  Алий-Солтанны  къызы Фатимат   салады. Ол ала бла белгили поэтлерибизге, жазыучуларыбызгъа  атап, тюрлю-тюрлю тюбешиуле, музыкалы ингирле къурайды. Бу кюнледе да ол   акъылман Кязимге атап, литература –музыкалы ингир  къурагъанды.

Тетууланы Инзрелни жашы Хадис - «Къайсыннга жюз атлам» тарых эм культура эсгертмелени сакълаугъа болушлукъ этген фондну председатели, «Ахшы адет – халкъны бети», «Ата журтум – Малкъарым». «Ата журтум – Холам-Бызынгы», «Нарт оюнла», «Алтын къол», «Къайсыннга жюз атлам» проектлени,  «Жырла, къобузум» эм башха фестивальланы къураучусу. Налоговый службаны экинчи рангда советниги. «За трудовую доблесть», «70 лет Вооруженных Сил СССР», КъМР-ни Парламентини, КъМР-де ФНС управленияны сыйлы грамоталары бла саугъаланнганды. «Гражданская инициатива» атлы регион премияны лауреатыды.

Поэзияны кесини энчи дуниясы болгъаны бла даулашырыкъ инсан болмаз.

Жарыкъландырыучу, адвокат, офицер, тау бий Шаханланы Абайны жашы Басият 1879 жылда Владикавказда туугъанды. Атасы Абай, мухолчу тау бий, аскер врач, малкъар халкъны биринчи генерал-майору, онбешжыллыгъында школну, ызы бла Ставропольда гимназияны, Санкт-Петербургда хирургия академияны бошагъанды. Санкт-Петербургда госпитальда ишлегенди. Ол ауушханда, Басиятха жаланда 18 жыл толгъан эди. Анасы уа, Матвеева Елизавета, Кизлярда комендантны къызы эди.

Къарачай-малкъар халкъны бир талай мингжыллыкъ тарыхыны ичинде, кеси къурашдыргъан бишлакъланы кёп тюрлюсю барды. Аланы атларын, жарашдырыу амалларын этнографларыбыз жыйгъан материалладан, адамланы айтханларындан, этгенлеринден сют промышленностьну технологу Мисирланы Хасан тинтип тохташдыргъанды.

Халкъ жырланы асламысы жашауда болгъан ишлени юслеринден айтады. 

Ана, эгеч, сюйгенинг – тиширыуну юсюнден жазмагъан поэт,  аны юсюнден жырламагъан жырчы, аны сыфатын этмеген суратчы да, анга деп ишленмеген юй да, анга аталмагъан умут да болмазла.