Маданият

Малкъар адабиятны мурдорун салгъан закий жазыучу Мечиланы Кязимни чыгъармачылыгъыны теренлиги, тил байлыгъы бла окъуучуларыны жюреклерини теренине жетеди. Аны юйретиу магъанасын ачыкълаугъа педагогика илмуланы кандидаты Мокъаланы Аллахберди илму ишин жоралагъанды.

Къабарты-Малкъарны Курортла эм туризм министерствосу республиканы эм ариу жерлерини тарыхлары бла шагъырейлендиргенлей турады. Бу жол аны телеграмында Нальчикде Ара межгитни юсюнден айтылады.

Арт кезиуде бизни сахнабызда фахмулу, ариу ёнлю жаш жырчыланы саны кёбейгенди. Аллай хунерлиледен бириди Жуболаны Жамбулат. Ол Саратовда Л.В. Собинов атлы къырал консерваторияны жетишимли бошагъанды. Бюгюнлюкде ол КъМР-ни Музыка театрыны солистиди.

Шаханланы Сафарны къызы Фариза халкъыбызны фахмулу къызларындан бириди. Ол эрттеден бери тигиу бла кюрешеди, бюгюнлюкде аны усталыгъын республикада кёпле биледиле, къол ызын жаратадыла. Ол тюрлю-тюрлю фестивальлада, кёргюзтюуледе алчы жерлеге тийишли болгъанлай турады, аны аламат милет оюулары бла кийимлерин «Алтын къол» фестивальда да кёре турургъа онг барды. Ресторанлада, больницада ишлегенле, аны къол ызына бюсюреп, кеслерине энчи иш кийимле тикдиредиле. Бюгюн ол бизни ушакъ нёгерибизди.

1922 жылда Черек районну Къашхатау элинде Уяналаны  Батталгъа  бла Бицагъа ючюнчю бала туугъан эди - Валентина. Андан сора да, бу насыплы юйюрню  дагъыда беш сабийи болгъанды. Жашла ёсюп, тынгылы къуллукълада ишлегендиле. КъМАССР-ны Баш Советини Президиумуну башчысы Уяналаны Чомайны,  къарындашладан бирин,  адамла бусагъатда да уллу жюрек ыразылыкъ бла эсгередиле.

Буруннгу заманлада Малика деген патчах къыз жашагъанды. Бирда болмагъанча субай, ариу жан. Анга кёре – эслилиги да алай. Байлыгъыны уа несин айтдыраса – чеги жокъ. Алай ол ырысхыдан эсе акъылны сайлагъанды. Кезиую жетип, юйюр къураргъа тебирегенди, билими болгъан эр излегенди кесине. Аны ачыкълар ючюн а жюз элли соруу къурагъанды. Алагъа тюз жууап бергеннге барыргъа сёз бергенди.

Ботталаны Танзиля миллетибизни фахмулу къызларындан бириди десек, жангылмазбыз. Ол  сабийлени да  хунерликлерин  айнытыргъа себеплик этеди. Тюрлю-тюрлю кёрмючледе, фестивальлада  окъуучуларыны, кесини  ишлери да  кёргюзтюле  турадыла.    Школ заманында  тигиуге, сурат ишлерге фахмусу болуп,  кружоклагъа жюрюп тургъанды.  Мындан ары жашауунда усталыкъ сайларгъа жетгенде, Нальчикде Дизайн колледжге  барыргъа тийишли кёреди.  Алай тигиучюлюк жаны бла билими ансыз да жетишимли болгъанын ангылап, эки айдан сора  аны  графикалы  дизайн  бёлюмюне кёчгенди, аны бошагъанды.

Больницаны кенг арбазында кюз арты иелик этеди. Терекле, бет алышындыргъанларына кеслери да ийнаналмай тургъанча, сериуюн аязчыкъда билинир-билинмез ары-бери бюгюле, хапар айтадыла бир бирге. Биз да аланы тюплеринде салыннган узун шинтикде олтурабыз.

Жаш тёлюбюзню кёбюсю бюгюнлюкде ара шахарда  жетишимлеге жетеди. Интернетни хайыры бла Москвада, башха уллу шахарлада  бардырылгъан концертледе  ёню бла кёплени сейирсиндирген, кесин  сюйдюрген жырчы, актриса Алла Бойченкону да кёпле таныйдыла.

Табийгъатны ариулугъун ачыкъ кёрюрча бирде къатына жууукъ келип къараргъа керекди. Аны тамашалыгъын бир жолгъа кёрюп къояр амал жокъду. Таулада айланнган заманда, бийик жерге ёрлеп къарасанг, кёзюннге иги кесек сейир, айбат жер илинеди. Бу жол аллай бир къауум затны юсюнден айтыргъа сюеди Беккиланы Омар.