Календарь событий

14 февраля 2020

Хант туз – акъ уу?

Жорукъланы  жокъгъа санаргъа
 
Саулукъ сакълауну битеудуния организациясы (ВОЗ) инсультланы бла инфарктланы саны ёсюп баргъаныны юсюнден къайгъы эртте этип башлагъанды. Жюрек къарыусузлукъгъа гипертония келтиреди, аны баш сылтауу уа тузну мардадан оздуруп ашауду.
 

Командабызда – 37 майдал

Кисловодск шахарда кикбоксингден Ставрополь крайны биринчилиги бла чемпионаты бардырылгъандыла.

Тутхан ишине уллу сюймеклик бла

Бу кюнледе Суратлау искусстволаны А.Л.Ткаченко атлы музейинде Рузана Дацирхоеваны «Дерева вы мои, дерева» атлы   кёрмючю ачылгъанды. Анда къараучула суратчыны  живопись, графика эмда  сценография ишлери  бла шагъырей болгъандыла.

Аутист сабийлеге деп биринчи класс ачылгъанды

Биз «аутист» деген сёзню эшитгенликге, аны магъанасын ангыламай тургъанбыз. Медицина илмуланы доктору, КъМКъУ-ну профессору Теммоланы Лейла: «Он жыл мындан алгъа бир айгъа эки аутист сабийни келтире эдиле ата-анала манга  консультациягъа, энди уа он-онекисине къарайма. Аутистлени саны  ёлюп барады»,-дейди. Аны айтханына кёре, аутистлени психика айныулары тенглеринден артха къалады, ала ашны, кийимни бек айырадыла, атларын айтып, чакъыргъанлыкъгъа – бармайдыла, эшитгмегенча этип къоядыла, кеслерини юслеринден ючюнчю бетде айтадыла.

Ата журтну къоруулаучулары

Уллу Ата журт урушха къатышхан таулуланы юслеринден айтханда, бир юйден юч, тёрт, беш къарындаш къазауатха кетгенлери болгъандыла. Аланы кёбюсю къайтмагъандыла.

Усталыкъ алып чыкъгъанлагъа аны ёсдюрюрге - жангы амал

Кёп болмай Къабарты-Малкъар къырал университетни ректору Юрий Альтудов бла   «Техно Спарк» компанияны таматасы  Денис Ковалевич «Точка кипения» арада бардырылгъан жыйылыуну  кезиуюнде келишимге къол салгъандыла.   Анга кёре энди КъМКъУ-ну    бошагъанла  предпринимательстволукъ жаны бла билимлерин  алада ёсдюрюрге боллукъдула.  Тюбешиуге   преподавательле, студентле, вузланы илму эм инвестициялы партнёрлары да къатышхандыла. 

Экологияны игилендириуге алланып

Белгилисича, адамны саулукълу  жашау этерине  экологияны бла санитар болумну магъанасы уллуду.   Ол себепден Зольск районда анга  аслам эс бурулады, деп билдириледи муниципалитетни администрациясыны  пресс-службасындан.  

ТЕНГИЗЧИ ЛЁТЧИК

Уллу Хорламны 75-жыллыгъына
 

Черкесланы Къонакъ лётчик усталыкъны  школгъа жюрюген жылларында окъуна сайлап, андан башха бир затха кёлю тартмагъанды. Окъууун бошагъанлай, эки нёгери бла Ейск шахарда тенгиз авиацияны школуна барады. 

«Республиканы айнытыугъа себеплик этерик тамашалыкъ табийгъатыбызны тюз хайырланайыкъ»

Таула, жер башыны тёртден бирин алып, кёзге ариу кёрюннгенлери бла бирге кеслеринде кёп байлыкъланы жыйгъандыла – таза суула бла хауа, сейирлик экосистема, агъачла. Алай адамны зараны алагъа да жетгенди: тереклени, жаныуарланы тюрлюлери азайгъанды, табийгъан кирлендирилгенди. Аланы сакълаугъа эм къоруулаугъа жамауатны эсин бурдурур ючюн, ООН-ну Генеральный Ассамблеясы 2003 жылда 11 декабрьде  битеу дунияда да Тауланы халкъла аралы кюнюн белгилерге оноу этгенди.  
 

Ата–ана бла сабий – бир дуниядыла

Башланнган классланы бошагъан, онбиржыллыкъ сабийле терк ёседиле эм психологиялары тюрленеди. Гитче балачыкълагъа саналгъан жыллары  артда къалады, алай ала алыкъа акъылбалыкълагъа да саналмайдыла. Психолог  Муртазланы Фаризат айтханнга кёре, аланы ол кезиулери  къыйын заманнга саналады. Ёсе келген къызчыкъла бла жашчыкъла ата-аналарына кёп къыйынлыкъла сынатадыла. Гитче заманларындача, хар айтхан жумушха бла тилекге бой салгъан сабий энди бир затны эшитириги да келмей къалады. 

Эсепле сюзюлгендиле, жангы борчланы толтуруу амаллагъа къарагъандыла

Бу кюнледе КъМР-ни Маданият министерствосунда кенг жыйылыуда озгъан жылда маданият, искусство эм асламлы коммуникацияла  учрежденияла  салыннган борчларын къалай толтургъанларыны эсеплерин чыгъаргъандыла эмда быйылгъы проектлени  юслеринден сёлешгендиле.

Ахчангы сакъларгъа сюе эсенг, алтын ал

Россельхозбанкны Къабарты-Малкъарда бёлюмюнде хайырланыучулагъа багъалы темирледен да сатыучуларын билдиргендиле.

Халал къыйынны эмда таза ниетни жашауну тутуругъуна санайды

Жашауну татлысын-ачысын да кёре, къайсы бирибиз да къадарны юсюнден сагъышланмай къалмайбыз. Аслам затны аны ажайып базманында ёнчелерге да сакъбыз. Шукур къудуретге, жолубузда кёплеге тюбей, аладан игиликге, тёзюмлюлюкге да юйрене-тюшюне келебиз.

Энчи магъаналы байрамлада энчи тепсеуле къуралгъандыла

Халкъ тепсеулерибиз бла байламлы бёлюмню андан ары бардырабыз. Бу жол «Голлуну» бла «Башил айы» къыш тепсеуню юслеринден да Къудайланы Мухтарны жазгъанларына кёре хапарлайбыз.  Мирзеуню тейриси Голлу болгъанды.  Озгъан заманлада таулула аны хурметине деп жаз башыны ал кюнлеринде жырла, тепсеуле бла энчи байрамла къурагъандыла. Бу къууанчны мажюсю буруннгуда чыкъгъаныны сылтауу адамланы жыйылып бай тирлик алыугъа итиниулери болгъаны ишексизди. Тёреге жораланнган жырда тейрини берегетлиги, ариулугъу, акъыллылыгъы махталгъанды.

Жолла кече жарыкъ болурча

 Россей  Федерацияны  Президенти жоллада аварияланы хатасындан ёлгенлени санын азайтырча буйругъуна тийишлиликде  «Къоркъуусуз  эм качестволу автомашина жолла» деген миллет проектни чеклеринде былтыр республикалы магъаналы жолда -  Кенжеде, Шалушкада, Чегемде, Нартанда, Герменчикде эм Октябрькоеде саулай да  25 километр чакълы участокда   чыпынлары бла чыракъла орнатылгъандыла.   

«Биз анда къыралыбызны буйругъун толтургъанбыз»

    
15 февральда Совет аскерле Афганистан Республикадан чыгъарылгъандыла  

1989 жылда 15 февральда эрттенликде 10 сагъатда СССР-ни бла Афганистан республиканы къырал чеклеринде Амударья черекде кёпюрден совет аскерчиле ётгендиле. Тизгинни бек ахырында генерал-лейтенант Борис Громов келгенди. Бу ишни кёргенле эсгергенлерича, генерал тохтап, башын Афганистан жанына буруп, бир минут шумсуз тургъанды.  Журналистле айланып ол: «Анда 40-чы армияны бир аскерчиси да къалмагъанды»,-дегенди.  
 

Адамланы жюреклерине ийманны салгъан

  «Заман» газетни дин бетинде окъуучуларыбызны Аллахуталаны атлары бла шагъырей этип башлагъанбыз. Алгъын номерде Абу-Ханифа атлы ислам вузну бошагъан, «Ислам в Евразии» газетни баш редактору Аккайланы Хасим хажи  аль-Хаким (Терен акъыллы, Билимли, Ангылы) деген атны магъанасын ангылатханды.   Бюгюн а ол аль-Мукъмин деген атны юсюнден айтады (Къоруулагъан, Сакълагъан, Ийман  берген):