Бусагъатда грипп бек жайылгъан кезиудю, офисле, школлада классла бош боладыла. Ауругъанла барысы да тохтаусуз жётел этгенлерине тарыгъадыла. Ол сагъайтыргъа керекмиди, сора ол къоркъуулу болуп къачан тебирейди – аны юсюнден «Аргументы и факты» газетге врач-педиатр, оториноларинголог Евгений Степанович айтханды.

Хар ана сабийи саулукълу болса сюеди. Баям, не иги къарасанг да балагъа, аны бир-бир аурууладан къутхаралмайса. Ол а педиатрны болушлугъу керекли боллугъун кёргюзтеди. Сабий аурумазча, къалай къараргъа кереклисини юсюнден Хасания элни амбулаториясыны врач-педиатры Баллиланы Сафарбийни къызы Фатима бла ушакъ этгенбиз.

1400 жыл мындан алгъа, муслийманлагъа Рамадан айда ораза борч болгъаны тохташдырылгъанда, ол адамны санларына къаллай хайыр, саулукъ келтиргенин ангыламагъандыла. Бирле аны азап сынаугъа  окъуна санагъандыла.  Алай бюгюнлюкде  илму тинтиуле кюнню узуну ауузланмау адамны санларына, саулугъуна уллу хайыр, багъыу кюч болгъанын тохташдыргъандыла.

Роспотребнадзорну Къабарты-Малкъар Республикада Управлениясы  билдиргеннге кёре, адамны саулугъуна заран тюшюрген болмаса, бир тюрлю хайыр бермеген затладан бири тютюн болгъаныны юсюнден айтылыр, жазылыр ючюн да къалмайды. Аны кертилигин ёз чархларында сынагъанла кёпдюле. Алай эсе да, жарсыугъа, тютюнсюз болалмагъанла да аз тюйюлдюле. Бизни бу эсгертиуюбюзню баш мураты аллай адамлагъа тюз сайлау этерге болушууду.

Гипертония бек къоркъуулу ауруу болгъанын барыбыз да билебиз. Къанны басымы 140/90 белгилеге жетсе, адамны кесини саулугъуна эс бурургъа кереклиси туурады. Кардиологияны Америкада ассоциациясыны тинтиулери ачыкълагъанларына кёре, гипертониягъа къажау багъыу бардырылса, инфаркт миокарда бла байламлы къыйын аурууланы 47 процентге азайтыргъа онг барды!

Бизни республикада маллада, жаныуарлада да къутургъан ауруу бла байламлы болум артыкъда  бек уллу сакълыкъ излейди, деп эсгергендиле Россельхознадзорну Къабарты-Малкъарда управлениясында. Ведомствону специалистлери айтханларына кёре, ол бек къоркъуулу, адамны, жаныуарланы да ёлюмге келтирирге боллукъ ауруугъа саналады. Быйыл ал юч айны ичинде жаныуарла къабып, медицина учреждениялагъа болушлукъ излеп 340 адам келгенди.

Терк арыкъ болуу саулукъну бузаргъа боллукъмуду? Энчи диетолог керекмиди ариулукъгъа жолда? Бу эм башха соруулагъа  Къашхатау элде поликлиниканы врачы Жилкибайланы Зоя жууапла бергенди.

- Журналлада, Интернетде диетологла жазгъаннга кёре, ингирде ашамай, тёзерге керекди. Сагъат алтыдан сора, не конфет, не ундан  татлы затланы, не тынгылы ашланы къатларына окъуна бармагъыз, дейдиле. Алай таулулада ингир аш тёрелиди. Сизни оюмугъуз а къалайды?

Адам къаллай жашау болумлагъа да юйренип къалады.  Къалай-алай болса да, биз кесибиз да ангыламагъанлай пандемияны болумларында жашаугъа да тюзелгенбиз. Коронавирус жашауда кёп затны тюрлендиреди.  Медикле къайгъыланы кёбейгенлерин, жукъу бузулгъанын, иммунитетни къарыусузланнганын белгилейдиле. Быллай къыйын заманлада кесинге, жууукъ адамларынга да къалай болушургъа боллугъуну юсюнден бизни эксперт, «Москвада А.И.

Адам къаллай жашау болумлагъа да юйренип къалады.  Къалай-алай болса да, биз кесибиз да ангыламагъанлай пандемияны болумларында жашаугъа да тюзелгенбиз. Коронавирус кёп затны тюрлендиреди.  Медикле къайгъыланы кёбейгенлерин, жукъу бузулгъанын, иммунитетни къарыусузланнганын белгилейдиле. Быллай къыйын заманлада кесинге, жууукъ адамларынга да къалай болушургъа  боллугъуну юсюнден  «Комсомольская правда» газетни корреспонденти  Татьяна Русиновагъа эксперт,  «Москвада А.И. Евдокимов атлы  къырал медико-стоматология университет» РФ-ни Саулукъ сакълау министерствосуну ВПО ГБОУ-ну оториноларингология кафедрасыны профессору, медицина илмуланы доктору Нина Александровна Мирошниченко хапарлайды.

Баям, заманында саныбызда – чархыбызда тапсыз затны сезип, врачха барсакъ, кёп палахладан къутулаллыкъ болур эдик. Алай, жарсыугъа, тюзюнлей атлаялмай къалгъынчы, биз врачлагъа бармайбыз. Жюреги уруп тургъан къадарда адам саугъа саналады. Болсада инсанча уа адам, мыйысы сау къадарда жашайды.  Анда саулукъгъа къоркъуулу тюрлениуледен къалай къутулургъа боллукъду? Аны юсюнден нейрохирург Чомартланы Арсен бла ушакъ бардыргъанбыз.