Маданият

Мисирланы Зубейни эсгере

Хапарынгы эшитип, сейир этдим: дуния къазауатда – урушда, мамыр жашауда да – кесин бошламай, ийнеча чанчхан эсин хорлагъанладан бири болуп, сени кёрдюм.

Къаядан тюшген желле ийнакълаучу эрттеги тёрели элинге кёп кере баргъанма. Анда жашагъанланы, андан чыкъгъанланы адамлыкъларын, халаллыкъларын, иш хунерликлерин, керек кюнде жан аурута, къадама бола билгенлерин сынагъанма.

Тюз тепсеу (чакъырыуну неда танышыуну тепсеую) битеу байрамлада да бардырылгъанды. Буруннгу заманлада адет-тёреле бла байламлы жыйылыулада толтурулса, анга аслам адам къатышханды, ол тохташдырылгъан низамладан, жорукъладан таймазгъа керек болгъанды.  Аны суратыны тюзлюгюн бузгъан инсан тёгерекден чыгъып кетерге керек эди.  Бу тепсеуде да жашла бла къызла экеу-экеу баргъандыла.

Кичибалыкъчы къыз Габуланы Зухураны бирсилеге ушамагъан ауазын кёпле жаратадыла. Ол Нальчикде Музыка театрны хоруна келгенли алай кёп болмай эсе да, кесини хунерин ачыкъларгъа жетишгенди. Коллектив жангыдан къуралгъаны бла байламлы кёргюзтген концертинде солосу бла къараучуну эсинде къалгъанды. Биз, фахмулу къызгъа тюбеп, сахнагъа жолуну эм башха затланы юслеринден да ушакъ этгенбиз.

Акъайланы Бийбертни жашы Тахирни аты республикалы телевидение эм  радио бла да байламлыды. Аны алайлыгъын кёпле биледиле. Тахирни дагъыда, кертиси бла да, адам сукъланырча бир хунери да болгъанды. Ол а неди десегиз, жазыу ишде къудурет берген фахму.

Австралияны жомакъларындан

Бек бурун заманлада жерни башын суу басып болгъанды. Аз-аздан суу  кете башлагъанды, сора бир-бир жерледе айрыкамла чыкъгъандыла. Суу кеталмай къалгъан жерле уа богъазла болгъандыла. Иги кесек заман озгъандан сора уа айрыкамлада кырдык да, терекле да ёсгендиле. Тенгизден жаныуарла чыкъгъандыла да, къургъакъда жашаргъа юйренип башлагъандыла.

Материалда Алмостуну, анга аталгъан тепсеуню юсюнден хапар бардырыллыкъды. Этнограф, хореограф  Къудайланы Мухтар да жазгъанды аны юсюнден кесини китапларында, аны оюмлары бек сейирдиле. Алайды да бурун заманладан бери Алмостуну юсюнден халкъда кёп таурухла жюрюйдюле.

Тырныауузда Отарланы Керим атлы 1-чи номерли лицейде жаш назму окъуучуланы «Живая классика» Битеуроссей эришиулерини район уруму къуралгъанды.  Школ кесекде хорлагъан онеки жашчыкъ бла къызчыкъ регион бёлюмде къарыуларын сынар ючюн хунерликлерин аямагъанлай кёргюзтгендиле. Ала тынгылагъанлагъа автор чыгъармагъа сыйындыргъан  оюмун жетдирирге, сыфатха келиширге, шатык окъуу къолайлыкъны хайырланыргъа, суратлау сыфатны толу баямларгъа керек болгъандыла.

Холамханланы Къайсын бизни бюгюннгю эстрадабызны жарыкъ жулдузларыбыздан бириди. Ол Музыка театрны, «Амикс» жыр ансамбльны солистиди,  халкъла аралы Урал-моно фестивальны миллет тёрелени сакълауда энчи саугъасына тийишли болгъанды. «Советская молодёжь» газет бардыргъан республикалы жырчыланы хит-парадында ол аслам заманны биринчи жерни ычхындырмагъанлай тургъанды. 

Бизни сабийлигибиз къалай зауукълу болгъанын ол заманда билалмай эдик. Тийреде алты-жети сабий ёсдюрмеген юйюр жокъ эди. Эрттенден ингирге бир кюн бизде, бир кюн къоншу юйде, болгъанны да чачып, ойнар эдик. Бир ананы бети къарангы болуп кёрмегенме, жарыкъдан-жарыкъ болгъан болмаса.

Россейни халкъ устасы (2001 ж.) Жангуланланы Хамзатны жашы Ибрагимни  бюгюн да тутадыла адамла эслеринде. Ол этген агъач аякъланы, таякъланы неда аны  фотоаппарат бла алдыргъан суратларын  сюйюп, сыйлап сакълайдыла юйлеринде.