Маданият

Жарашууланы Зайнаф, Чыпчыкъланы Къоналийни къызы, жарашдыргъан къарачай-малкъар тилни ангылатма фразеология сёзлюгюн андан  ары басмалайбыз. Сёзлюк къарачай-малкъар тилни шатык, ётгюр, сезимли айтылыуларын билирге сюйген халкъ асламлагъа, тил илмуну усталарына, жазыучулагъа, журналистлеге, басмада, радиода, телевиденияда ишлегенлеге уллу себеплик этери баямды.
Алайды да, газет окъуучуларыбызны аланы бир къаууму бла шагъырей этерге сюебиз.

Бу жол аналыкъны тепсеую «Байрымны» бла  элияны тепсеую «Шибиляны» юслеринден Къудайланы Мухтарны жазгъанларына кёре хапарлайбыз. «Байрым неда Мариям»  къарачай-малкъар мифологияда кенг жайылгъан сыфатды.  Байрым аналыкъны жакъчысыды. Малкъарны бла Къарачайны эллерини асламысында Байрымны аты бла байламлы сыйлы жерле бардыла.

Жарашууланы Зайнаф, Чыпчыкъланы Къоналийни къызы, жарашдыргъан къарачай-малкъар тилни ангылатма фразеология сёзлюгюне 5000-ден аслам айланч киргенди. Хар бирини магъанасы башха сёзле бла ачыкъланады, аланы тилде жюрюулерине шагъатлыкъ этген юлгюле суратлау литературадан эм сёлешиу тилден алыннгандыла.

«Иман» жырчы къауум 90-чы жылланы ахырында къуралгъанды, бюгюнлюкде халкъ сюйген кёп жырчыла аны санында сахнагъа чыкъгъандыла. Аланы араларында жаш жырчы Жаболаны Арсен да болгъанды.

Бу кюнледе Суратлау искусстволаны А.Л.Ткаченко атлы музейинде Рузана Дацирхоеваны «Дерева вы мои, дерева» атлы   кёрмючю ачылгъанды. Анда къараучула суратчыны  живопись, графика эмда  сценография ишлери  бла шагъырей болгъандыла.

Бу кюнледе КъМР-ни Маданият министерствосунда кенг жыйылыуда озгъан жылда маданият, искусство эм асламлы коммуникацияла  учрежденияла  салыннган борчларын къалай толтургъанларыны эсеплерин чыгъаргъандыла эмда быйылгъы проектлени  юслеринден сёлешгендиле.

Халкъ тепсеулерибиз бла байламлы бёлюмню андан ары бардырабыз. Бу жол «Голлуну» бла «Башил айы» къыш тепсеуню юслеринден да Къудайланы Мухтарны жазгъанларына кёре хапарлайбыз.  Мирзеуню тейриси Голлу болгъанды.  Озгъан заманлада таулула аны хурметине деп жаз башыны ал кюнлеринде жырла, тепсеуле бла энчи байрамла къурагъандыла. Бу къууанчны мажюсю буруннгуда чыкъгъаныны сылтауу адамланы жыйылып бай тирлик алыугъа итиниулери болгъаны ишексизди. Тёреге жораланнган жырда тейрини берегетлиги, ариулугъу, акъыллылыгъы махталгъанды.

Акъ-Сууда китапханагъа бусагъатда ремонт этиле тургъаны себепли ол 15-чи номерли мектепде  кабинетледен биринде орналыпды. Анда ишлеген Светлана Мамедованы башламчылыгъы бла кёп тюрлю  тюбешиуле, конкурсла, викторинала, адабият ингирле бардырыладыла. Бу кюнледе уа  белгили сабий жазыучу Алан Милнни чыгъармачылыгъына бла жашау жолуна жораланнган тюбешиу болгъанды. Анга тёртюнчю классны окъуучулары чакъырылгъандыла.

Бахсан районну Жанхотия элинде «Джигит» тепсеу ансамбль къуралгъанлы жаланда эки жыл толгъанды. Алай  эсе да, ол кесини хунерин къуру республикабызда угъай, андан тышында да ачыкъларгъа, кёргюзтюрге жетишгенди.

Терезе жанында жатхан ауругъанны кёлю жарыкъ болса да, бети уа саргъалыпды, сыпхарылып. Киргенибизлей, башхалача болмай, ёрге къобуп: