Киеу жёнгерле

Киеу отоу деп да болады. Ары уа киеуню тёрт-беш нёгери бла ашырадыла. Анда  3-4 бош жер да болургъа керекди. Келинни жууукъларындан къызла келип, киеу бла танышадыла. Алагъа деп сакъланадыла ол жерле.

Хар столну кесини таматасы, шапасы эм аны болушлукъчусу боладыла.  Шапа  стол къатындан кетмегенлей, къонакъланы ашларына – сууларына къарагъанлай турады. Болушлукъчусу уа ол айтхан ашарыкъланы келтиреди.

Ала барысы да бек жууаплы адамла болургъа керекдиле. Сора адетни да иги билген, сёзге да устала. Ичгиге кеслерин хорлатмай, ишлерин бардыргъанла. Ансы киеу жёнгерле шапаланы эсиртирге ёч болуучудула.

Кёбюсюнде алай да этедиле. Тойну ортасына дери ала кеф болуп, артда столгъа къараргъа табылмай окъуна къалыучудула.

Биринчи сёзню къызны жанындан тамата айтады. Алгъа келгенлеге, ызы бла эки жаш адамгъа алгъыш этеди:

-Бюгюн биз бери эки жаш адамны сылтауу бла жыйылгъанбыз да, Аллах аланы ахшы муратларын толтурсун. Толу юйюрлю болуп, аталарын, аналарын къууандыра  кёп жылланы жашасынла. Тапханлары эгизле болсун.

Бу эки жаш адам бир юйюрлю болгъандан башлап, элибизге уллу ахшылыкъла келсинле. Жамауатыбыз,  тынчлыкълы, ырахатлы болсунла. Юйюр къурайбыз деген эки жаш адамны тёрт тукъумлары да дуниягъа айтылсынла. Аллах берекетни аладан аямасын. Тилеген, алагъа тилей  келсин. Акъыл оноу излеген аладан сорсун.  Битеу халкъыбызгъа баш болсунла».

Ол сёзюн бошагъандан сора адамла ашайдыла, ичедиле. Бираздан тамата  сёзню  киеу жёнгерлени таматаларына береди. Ол да кеси жанындан юйюр къураргъа мурат этгенлеге, къонакъбайлагъа да алгъыш этеди. Андан сора сёз киеу нёнгерлеге, къызны адамларына да  бериледи. Ызы бла танышыу башланады.

Киеу отоуунда уа келинни эгечлери, жууукълары киеулери бла шагъырей бола турадыла. Экишер къыз болуп келип, ала жашны жанына олтурадыла эм къоллары бла анга бирер татлы азыкъ къапдырадыла. Жаш ашаргъа унамаса, къатында ёре сюелип тохтайдыла. Киеу да, хуржунундан конфетле чыгъарып, къызланы сыйлайды.

Тойну ахырында уа къурманлыкъ келтиредиле. Киеу нёгерлени  таматаларыны аллына баш жарты саладыла. Таматаны  ангылауун сынай, шапа башны  сол жанын да келтиреди. Тол заманда  тамата  анга: «Иги жаш, бизде таматагъа башны онг жанын салыучудула»,-деп билдиреди.

 Башны бурун жанын эшик таба буруп берселе, къурманлыкъны ашагъандан сора юйюгюзге барыргъа эркинсиз дегенни белгисиди. Алай бурун жанын таматагъа бурсала уа, къурманлыкъ салыннганлыкъгъа, кетерге ашыкъмагъыз, олтура беригиз деп, билдирилгенлигиди.

Айхай да, къурманлыкъны ашап башлардан алгъа, анга да алгъыш этиледи. Къурманлыкъ къонакълагъа деп этилгени ючюн алгъышны киеу нёнгерлени  таматасы айтады.

Алгъыш айтып бошалгъандан сора тамата башны юлешеди.  Аны да кёп тюрлю юлешиую  болады. Биз да бирин  айтайыкъ. Бек алгъа, къулагъын кесип, къулакъларынг иги эшитсинле деп, шапагъа узатады. Андан сора бурун жанын онг жанында олтургъаннга береди. Ючюнчю юлюш а кёз болады. Аны уа стол артындагъыладан жыл саны бла абаданнга узатады.

Ала барысы да этиллик юлюшледиле. Аладан къалгъанына, гитче тигимле этип, стол артында олтургъанлагъа береди.

 Къурманлыкъгъа алгъышла айтылып бираздан киеу нёнгерле ызларыга къайтыр акъылгъа киредиле.  Ол заманда атланнган аякъны кётюредиле эм анга да алгъыш айтылады. Анда да быллай сёзле эшитирге боллукъду:

Андан сора къонакъла турадыла, жолларына тебирейдиле. Атланнган аякъгъа алгъыш этилгенден сора олтуруу болмайды. Киеу нёнгерле отоудан чыкъгъандан сора жашны жанындан келген тиширыуладан къаууму келинни чыгъарадыла. Ол кезиуде аны аллын тыйыучудула. Киеу жннгерлени таматалары алагъа да ахча береди. Аны бла къонакъла, келинлерин да алып, ызларына тебирейдиле.

Атабийланы Магометден жазып алгъанды.

Османланы Хыйса.
Поделиться: