Тарых

Бу материалны 2015 жылда Ахметланы Хажикъасым жазгъанды. Анда биз билмеген алай кёп шарт да болмаз, алай озгъан сур жылланы жигитлерини атларын унутмагъанлай, аланы сагъына туруу хар бирибизни да сыйлы борчубузду. Аны себепли бу номерибизде огъурлу жерлешибизни тинтиу ишин басмалап, таулу батырланы атларын жангыдан эсибизге салайыкъ.

БАБАЛАНЫ ТАУКЪАННЫ ЖАШЫ МАГОМЕТ

Россейде биринчи болуп, аслам халда чыгъарылып башланнган автомашинаны аты «Руссо-Балт» эди. Бу машинаны аллында заводну эшиклери 1909 жылда 8  июньда ачылгъандыла. Аны кесин да жангы затла къураучула Яковлев бла Фрезе 1896 жылда ишлеген эдиле.

Билимлери, ийманлары бла атлары  миллетге айтылыннган дин къуллукъчула халкъны эсинде ёмюрлеге къалгъандыла,  тёлюледен - тёлюлеге сакъланадыла. Аллай адамларыбызны арасында  Гамаланы Локъманны, Кучукланы Ибрагимни, Эфендиланы Ибрагимни, Барасбийланы Салихни, Шауаланы Дауутну, Асанланы Локъманны, Акъбайланы Якубну  эм кёп башхаланы сагъыныргъа боллукъду.  Малкъарда бла Къарачайда межгитле ишлетиу, медиреселе къурау, ислам билимни жайыу бу сыйлы адамланы атлары бла байламлыды.

Мухаммад файгъамбар, Аллахны саламы анга болсун, жашауунда ахыргъы кере хажны къыла, бизни Жаратханнга быллай тилек этгенди: «О, Аллах! Бу жолгъа чыгъа,  ийманыбызны сакълай, сени ыразылыгъынга тийишли болурча ахшы ишлени тамамларгъа онг, кюч-къарыу бериринги тилейбиз».

Уллу Ата журт уруш башланнганлы 80-жыллыгъына

Подполковник Студеникин башчылыкъ этген артдивизион къыркъ ючюнчю жылда июньну ахыр кюнлеринде Белгород областьда Прохоровканы тёбен къыйырына келип тохтады. Бу элни аты артда дуниягъа белгили боллукъду. Бюгюн а былайда артиллеристле окопла къазадыла. Ала фашист танкла бла тюбеширге хазырланадыла.

Къарачай-Черкесде Германияны алимлери дунияда эм эски шахарланы бирин тапхандыла. Ол археологланы араларында уллу тамаша болгъанды

Жомакъ

Эртте-эртте ариу Ана бла Алтынчач къызчыкъ жашап болгъандыла. Юйлери-кюнлери болмагъан бир харипле. Бир жол амалсыздан Ана садакъа тилеп къолун узатханды. Къатындан озгъанла: «Бизни миллетде тилеп туруучула бир заманда да болмагъандыла. Болмачы!» - дегендиле. Аны эшитгенлей, сабийле жолда ташланы Анагъа атхандыла. Бетин къан жуууп, жерге жыгъылгъанында, биреу къатына, келип: «Мен берейим санга садакъа», - деп, Ананы къол аязына таш салгъанды…

Россейни Балтий флотуну  аскер кемесине «Къабарты-Малкъар» деп аталгъаны бизни республикагъа уллу сыйды эм намысды. Биз барыбыз да ёхтемленирге керекбиз бу уллу  саугъа бла. Флотну  башчысы  вице-адмирал Виктор Кравчук ол кемеде республиканы  айырмалы  жашлары къуллукъ этип,  Ата  журтну  къоруулаучуну усталыгъына  юйренириклерин айтхан эди. Ол да бизге бек магъаналыды.

Бу сурат  урушну аллында жыллада Огъары Малкъарда алыннганды. Ол заманда элге машина бла келген алай тынч тюйюл эди. Жолла тик, тар. Улоу  жюрюте билген, анда ишлеген да хазна адам болмаз эди. Болсада мында жигит жашла табылгъандыла. Ала Нальчикге келип, шофёр усталыкъгъа юйренип, элге машинаны  келтиргендиле. Элде уа  кёргенле бек сейирге къалгъандыла.

Ала – эки тенг, эки кёнделенчи жаш – Отарланы Муратны жашы Зейтун бла Атмурзаланы Муссаны жашы Мутай бир жыл туугъандыла – 1918 жылда, аскерге экиси да бирге кетген эдиле – 1939 жылда. Аланы аскер къуллукълары бошалыргъа Уллу Ата журт уруш башланнганды. Тенгледен бири гитлерчиле бла биринчи сермешге кирген кюн ёлгенди. Экинчиси урушну къанлы жоллары бла фашист Германияны уясына дери баргъанды, ёшюн уруш этиу бла Берлинни алгъан совет аскерлени санында болгъанды. Мындан бир ненча жыл алгъа Тырныауузда ёлгенди (жаннетде жатсын). Бизни бюгюннгю хапарыбыз аланы юслеринденди.