Гипертония бек къоркъуулу ауруу болгъанын барыбыз да билебиз. Къанны басымы 140/90 белгилеге жетсе, адамны кесини саулугъуна эс бурургъа кереклиси туурады. Кардиологияны Америкада ассоциациясыны тинтиулери ачыкълагъанларына кёре, гипертониягъа къажау багъыу бардырылса, инфаркт миокарда бла байламлы къыйын аурууланы 47 процентге азайтыргъа онг барды!

Бизни республикада маллада, жаныуарлада да къутургъан ауруу бла байламлы болум артыкъда  бек уллу сакълыкъ излейди, деп эсгергендиле Россельхознадзорну Къабарты-Малкъарда управлениясында. Ведомствону специалистлери айтханларына кёре, ол бек къоркъуулу, адамны, жаныуарланы да ёлюмге келтирирге боллукъ ауруугъа саналады. Быйыл ал юч айны ичинде жаныуарла къабып, медицина учреждениялагъа болушлукъ излеп 340 адам келгенди.

Терк арыкъ болуу саулукъну бузаргъа боллукъмуду? Энчи диетолог керекмиди ариулукъгъа жолда? Бу эм башха соруулагъа  Къашхатау элде поликлиниканы врачы Жилкибайланы Зоя жууапла бергенди.

- Журналлада, Интернетде диетологла жазгъаннга кёре, ингирде ашамай, тёзерге керекди. Сагъат алтыдан сора, не конфет, не ундан  татлы затланы, не тынгылы ашланы къатларына окъуна бармагъыз, дейдиле. Алай таулулада ингир аш тёрелиди. Сизни оюмугъуз а къалайды?

Адам къаллай жашау болумлагъа да юйренип къалады.  Къалай-алай болса да, биз кесибиз да ангыламагъанлай пандемияны болумларында жашаугъа да тюзелгенбиз. Коронавирус жашауда кёп затны тюрлендиреди.  Медикле къайгъыланы кёбейгенлерин, жукъу бузулгъанын, иммунитетни къарыусузланнганын белгилейдиле. Быллай къыйын заманлада кесинге, жууукъ адамларынга да къалай болушургъа боллугъуну юсюнден бизни эксперт, «Москвада А.И.

Адам къаллай жашау болумлагъа да юйренип къалады.  Къалай-алай болса да, биз кесибиз да ангыламагъанлай пандемияны болумларында жашаугъа да тюзелгенбиз. Коронавирус кёп затны тюрлендиреди.  Медикле къайгъыланы кёбейгенлерин, жукъу бузулгъанын, иммунитетни къарыусузланнганын белгилейдиле. Быллай къыйын заманлада кесинге, жууукъ адамларынга да къалай болушургъа  боллугъуну юсюнден  «Комсомольская правда» газетни корреспонденти  Татьяна Русиновагъа эксперт,  «Москвада А.И. Евдокимов атлы  къырал медико-стоматология университет» РФ-ни Саулукъ сакълау министерствосуну ВПО ГБОУ-ну оториноларингология кафедрасыны профессору, медицина илмуланы доктору Нина Александровна Мирошниченко хапарлайды.

Баям, заманында саныбызда – чархыбызда тапсыз затны сезип, врачха барсакъ, кёп палахладан къутулаллыкъ болур эдик. Алай, жарсыугъа, тюзюнлей атлаялмай къалгъынчы, биз врачлагъа бармайбыз. Жюреги уруп тургъан къадарда адам саугъа саналады. Болсада инсанча уа адам, мыйысы сау къадарда жашайды.  Анда саулукъгъа къоркъуулу тюрлениуледен къалай къутулургъа боллукъду? Аны юсюнден нейрохирург Чомартланы Арсен бла ушакъ бардыргъанбыз.

Врач жазгъан дарманланы ичип тургъанма, болсада ала манга хазна болушмагъандыла. Доктор а манга, кесинг терссе – аланы ызларындан жарамагъан сууну  ичгенсе, дегенди. Дарманны ызындан чайны неда сууну ичиуню башхалыгъы алай уллумуду?

Жаз башы келгенлей, биз барыбыз да ариу кийинирге, къыш чурукъланы, жылы ёрге жанланы тешерге ашыгъабыз. Алай  олсагъат жётел этип башлайбыз. Андан багъылыуну дарманлары бек кёпдюле, аладан асламысы рецептсиз сатыладыла. Болсада аладан бек къыйматлысын къалай сайларгъа боллукъду? Аны юсюнден биз  Чегемде поликлиникада врач Мокъаланы Лейля бла ушакъ этгенбиз.

Къан ичген къуртланы багъыуда хайырланыу амалгъа магъанасызгъача къараргъа керек тюйюлдю. Аны илму медицина да женгдиргенди эмда пиявка кеси да Дарманлыкълары болгъанланы къырал реестрине тюшгенди (Hirudo medicinalis – медицина пиявка). Жаны болгъан затны аллайгъа тергеген а бу жангыз шартды. Бу дарманланы 10 энчи биофабрикада чыгъарадыла (ёсдюредиле).

Сууну ичиуню саулукъгъа магъанысыны юсюнден кёп айтылады, алай жангылырча шартла да тюбейдиле. Биз аланы талайын бу материалда тинтгенбиз.