Саулукъ

Таулуну хант столунда  не заманда да бишлакъ бла чай болады. Аланы саулукъгъа не хайыр, не хата этгенлерини юсюнден  «Ваш доктор» деген клиниканы терапевти Хуламханланы Халимат бла ушакъ этгенбиз.

Кёп сабийле садха неда школгъа жюрюп башлагъанлай ауруп тебирейдиле, алагъа асламысында кесекле тиедиле, жётел этедиле. Гитчеге быллай кезиуде терк эм тюз медицина болушлукъ этилмесе, ауруу ёпкелеге, бронхалагъа ётеди, бютюн къыйын багъылады. 

Къартаяма деп къоркъмай, кюнде къаллай бир заманны турургъа жарайды деген соруу арыкъ болурча не ашаргъа керекди дегеннге ушайды. Быллай оюмгъа алим, биомедицина технологияла эм къартлыкъны генетикасы жаны бла эксперт, «Илму жашауну кёбейтир ючюн» фондну вице-призединти Юрий Дейгин келгенди. Ол адамны чархы загарны къалай кётюргенини юсюнден ахыр илму-медицина эсеплени «Комсомольская правда» (fm.kp.ru) радиода «Охотники за мифами» деген бериуде келтиргенди.

Сууну качествосун игилендириуню тюрлю-тюрлю амаллары бардыла. Аладан бек игилери къайсыладыла? Аны юсюнден  Нальчик шахарны ючюнчю номерли поликлиникасыны врачы Рахайланы Аслижан айтады.

Диабетден ауругъанланы саны, медицина алгъа баргъанлыкъгъа, айхай да азаймайды. Андан къыйналгъанланы араларында сабийле да аз болмагъанлары уа бютюнда жарсытады. Аны юсюнден тинтиуню «Экспресс газета» бардыргъанды.

Адамны санында-чархында ташла аны тынчлыгъын къурутуп къоядыла. Ташла болгъаны бла байламлы аурууланы юслеринден биз бек аз билебиз. Бу жол ол аурууланы юсюнден   уролог, хирург, онколог Улбашланы Азамат айтады.

Жай жууукълашханы, жемишле бише башлагъаны бла ууланып ауругъанланы саны да ёседи. Алай чеги инфекциядан сакъланыр чююн къыйын болмагъан жорукъланы тутаргъа керекди. Аланы юслеринден ушакъны врач-инфекционист Кульчаланы Залина бла бардыргъанбыз.

Битеу дунияда косметологла адамны саулугъуна, ариулугъуна да сууну магъанасын чертедиле. Алай къаллай сууну, къаллай бир ичерге керекди – аны юсюнден Огъары Малкъарны больницасыны врачы Чаналаны Аслижан бла ушакъ этгенбиз.

Кафканы «Метаморфозаларын окъуп, Габриэль Гарсия Маркес жазыучулукъ ишни сайлагъанды. Хемингуэй илхамны Лев Толстойну «Война и мир» романындан алгъанды. Хар инсанда да китапла башха-башха сезимле туудурадыла, алай ала кёбюрек жашаргъа уа болушамыдыла? Бу соруугъа жууапны Йельск университетни алимлери излегендиле. Ала энчи тинтиу да бардыргъандыла: онеки жылны ичинде ала китап окъуу бла узакъ ёмюрлюлюкню байламлыкъларын тохташдырыр муратда  абадан адамланы жашау халларын сюзгендиле, деп билдиредиле «Комсомольская правда» газетде.

Кёзле бла байламлы кёп  ауруу жарсыуланы   кетерирге  боллукъду, ала   ауруп    башлагъанлай  тийишлисича багъыу изленеди . Аны юсюнден медицина илмуланы кандидаты, офтальмолог (окулист) Марат Афаунов бла ушакъ этгенбиз.