Все статьи

Юйде турмагъан адам ючюн тёлерге керек тюйюлдю

Кир-кипчикни ташыу ючюн тёленнген ахчаны ёлчеми юйде жашагъанланы санына кёре тергеледи (РФ-ни Правительствосуну 2011 жылда 6 майдан 354-чю номерли бегимине тийишлиликде). Ол кеси да бир журтда неда фатарда дайым тургъанлагъа кёре угъай, талай заманны башха жерде жашагъанлагъа кёре да.

Алимни ариу суратлары

Османланы Жамалны жашы Алим Герпегежде жашайды. Элде орта школдан сора Нальчикде къурулуш техникумда окъугъанды, ызы бла университетни къурулуш факультетин да тауусханды. Бюгюнлюкде уа Къарачай шахарда университетни тарых факультетини ахыргъы курсун бошап, диплом ишин къоруулайды.

Муниципалитетлени барында да жолла жангыртылынныкъдыла

Кёп болмай КъМР-ни Транспорт эмда жол мюлк министерствосунда «Къоркъуусуз эм качестволу автомобиль жолла» миллет проектге кёре бардырылгъан  ишлени эсеплегендиле.  Анга кёре 103 километр республикалы магъаналы  жоллагъа тынгылы ремонт этилгени, ол санда  Нальчикни тийресинде да 20 километр чакълы участок игилендирилгени сагъынылгъанды.  

Жыйылгъан борч толусунлай тёленмегенди

Быйыл электрокючню хайырланнган абонентле «Россети Северный Кавказ» компанияны бёлюмюне  «Каббалкэнерго» биригиуге    3,2 миллиард сом тёлегендиле. Ол  жыйылгъан  борчну 87 процентиди. 

Алф жюрекли, жютю кёзлю, бийик муратлы акъылманны юсюнден сагъышла

Бу къыш айлада агъачха сабыр къар жаугъан кюн огъурлу акъсакъал къартларыбыз эсге келедиле. Ала къалай ушай эдиле табийгъатха. Бизни къойчу, къошчу акъсакъал аппаларыбыз бу сейир къудуретге нечик ушай эдиле... Бегирекда – Кязим хажини айтханда... Бу сёзлени Бабаланы Сулейман жазгъанды 1990 жылда. Андан бери кёп суу саркъып кетгенди, алай ол этген оюмла, бу жаны бла сагъышлары бюгюн да сейирдиле, кёп затны юсюнден сагъышландырадыла эсли окъуучуну.

"Не къыйын кезиуде да тюзлюк, законлукъ ючюн сюелгенбиз, антыбызгъа кертичилей къалгъанбыз"

10 ноябрь - Ич ишле органлада къуллукъ этгенлени кюню

Жаппуланы Мажитни жашы Юрий КъМР-де МВД-да тюрлю-тюрлю бёлюмледе ишлегенди. Аманлыкъчылыкъгъа къажау ишде жетишимлери ючюн «За личное мужество» орден, «За отличие в охране общественного порядка» майдал, КъМР-ни Сыйлы грамотасы, башха къырал эм ведомстволу саугъала бла белгиленнгенди. Отставкагъа полковникни чынында чыкъгъанды.

Голлуда айтыш оюнла

Черек, Бызынгы, Чегем, Холам, Бахсан ауузланы, Хабазны, Уллу Къарачайны, Гитче Къарачайны Голлу байрамларында  бардырылгъандыла бу биз сизге хапарларыкъ оюнла. Аланы юслеринден «Шимир Шыякы» эм «Палахдан къал» деген таурухлада да айтылады.

Тазалыкъны да мардасы болады

Сабийлигибизде биз бахчалагъа барып, тюзюнлей терекледен алмала, кертмеле юзюп, жуугъан – тазалагъан болмай ашаучу эдик. Алай ауруумаучубуз, хазна дарман хайырланмаучубуз эсимдеди. Бусагъатда уа  къолланы, кёгетлени жуууп тургъанлыкъгъа, саусузланы саны ёсюп барады. Ол нек болады алай?Сора гигиенаны ёмюрюнде сабийлени араларында битлери болгъанла къайдан чыгъадыла? Бу соруулагъа  Нальчик шахарны экинчи номерли поликлиникасыны терапевти  Светлана Сундукова бла ушакъ этгенбиз.

 

«Педагог усталыкъны, сабийлени да сюйсе, не къыйын жумуш да ауур кёрюнмейди»

Диналаны Мариям Нальчикде тогъузунчу школда географиядан устазды. Бийик категориялы педагогду. КъМР-ни Жарыкъландырыу, илму эмда жаш тёлюню ишлери жаны бла министерствосуну, Билим бериу департаментни да саугъаларына бир ненча кере тийишли болгъанды.

Буруннгу халкъ ийнаныула – сейир болумла

Бир - бир китапланы окъуй баргъан къадарынгда кёз аллынга сабийлигингде кёрген кёп заталарынг келедиле. Бусагъатда  "Унутулмасын халкъны эсинде" деген Бичиланы Османны жашы Хусейни китабын окъуйма. Хар бетин эки - юч кере къайтарып. Нек? Китапда бизни тёлюбюз кёрген - билген халкъ жашау суратланыпды. Жарсыугъа, ол жашауну кёп ышанлары жокъ болгъандыла. 

Сакъланмагъан насып

Баш иеси аварияда жоюлуп, кеси уа больницагъа тюшгени иги кесек заманны аман тюшча кёрюнюп турду Асиятха. Эси къайтханда да, ол ачыуну билгенде, кишиге сёлешириги келмей, къабыргъагъа айланып жатып турду. Жюрегин Расулну къолуна тутдуруп ийип, аман жанын анга къойгъанын терсге санап, ол алай нек этгенин кёп кере соргъанды ол кюнледе Асият Аллахдан. Артда ангылагъанды алай нек болгъанын – аны жюрек тюбюнде сабий, Расулну сабийи ёсгенин билгенде.

Дзюдода, сумода да алчыланы санында

Алгъаракълада республиканы ара шахарыны «Нальчик» спорт комплексинде самбодан Къабарты-Малкъарны биринчилиги бла чемпионаты бардырылгъандыла. Спортну бу тюрлюсюнден эришиу бизде биринчи кере къуралады, анга регионну шахарларындан бла районларындан 200-ден аслам адам къатышхандыла. Анда кесини ауурлукъ къауумунда алтын майдалны дзюдочу къызыбыз Гуппойланы Магометни къызы Алина къытханды. 

 

Техниканы алгъанда къаллай шартлагъа эс бурургъа тийишлиди

Бюгюнлюкде техника адамны турмушуну кесеги болгъанды. Ансыз юйюр жашауда, ишде да жумушубузну хазна толтуралмайбыз. Кёп тюкенле кеслерине тюрлю-тюрлю ариу рекламала бла чакъырадыла, бирлери бизде качество игирекди дейдиле, башхалары уа учуз багъалагъа эс бурдуртадыла. Алай кёп жылланы хайырланырыкъ, иги техниканы алыр ючюн, къаллай шартлагъа эс бурургъа керекди? Ол терк бузулмазча, не этерге тийишлиди? Керекмиди техника ючюн кредитге, борчха кирирге? Бу эм башха соруулагъа жууапланы техника бла ишлеуде, аны сатыуда уллу сынамы болгъан Черкесланы Аслан бергенди.

Тамакъла

Белгилисича, малкъар тилде «тамакъ» деген  тар жерни белгисиди, «ла» уа кёплюк санны  аффиксиди. Элни аты ол эки сыртны араларында орналгъаны бла байламлыды.  Аны узунлугъуна тар къолла созулупдула, алай ол жерледе уа адам жашамайды. Тамакъла Къабарты -Малкъарны Черек районунда, Тёбен Жемталагъа киреди. Черек сууну онг жанында, Сукан  сууну уа сол жагъасындады кеси уа. Аны бла байламлы илму  тинтиулени философия илмуланы кандидаты Жангуразланы Мухаммат бардыргъанды.

Аш-азыкъладан къыстырыкъ этерге керекмиди?

Быйыл жаз башында коронавирус аурууну тауушу чыгъып башлагъанлай кёпле тюкенлеге бла базарлагъа чабышып, къазауатда аш-азыкъладан къыстырыкъ этип башлагъандыла. Адамла жармаланы бла унну - машокла бла, чёплеу жауну, консерваланы уа орунла бла ташый эдиле. Аны къой, бирле, иш этип, аякъ жол къагъытдан да къыстырыкъ эте болгъандыла.

Батырлыкъны, миллетни бирлигини юлгюсюн кёргюзтгендиле

4 ноябрь - Россейни халкъларыны бирлигини кюню

Россейни халкъыны бирлигини кюню жаш къырал байрамладан бириди. Быйыл ол 15-чи кере белгиленеди. Алай аны тарыхы уа ёмюрлени теренине кетеди.

«Республиканы айнытыугъа себеплик этерик - тамашалыкъ табийгъатыбызны тюз хайырланыуду»

Таула, жер башыны тёртден бирин алып, кёзге ариу кёрюннгенлери бла бирге кеслеринде кёп байлыкъланы жыйгъандыла – таза суула бла хауа, сейирлик экосистема, агъачла. Алай адамны зараны алагъа да жетгенди: тереклени, жаныуарланы тюрлюлери азайгъанды, табийгъат кирлендирилгенди. Аланы сакълаугъа эм къоруулаугъа жамауатны эсин бурдурур ючюн, ООН-ну Генеральный Ассамблеясы 2003 жылда 11 декабрьда битеу дунияда да Тауланы халкъла аралы кюнюн белгилерге оноу этгенди. 

Кесине, туугъан жерине да хайыр келтире…

Бизни республиканы жери, бийик тауладан, терен кёлледен, терк черекледен сора, иш кёллю, къармашыулу адамладан да байды. Османланы Тахир аладан бириди. Ол, Прохладна районда Виноградное элде ферма къурап, малла тутады.

Аллахуталагъа ышаныргъа, жаланда анга ийнаныргъа кереклисине юйретгенди

Мухаммад файгъамбар, Аллахны саламы анга болсун, сабийлени бек сюйгенини, алагъа сакъ болгъаныны юсюнден хадиследе кёп кере айтылады. Ол балаланы кесиникилеге бла башха тукъумнукъулагъа юлешмегенди, барысын да Аллахуталагъа сюймекликге, ата-аналарына хурмет этерге бирча юйретгенди.

Страницы