Право

Бюгюнлюкде техника адамны турмушуну кесеги болгъанды. Ансыз юйюр жашауда, ишде да жумушубузну хазна толтуралмайбыз. Кёп тюкенле кеслерине тюрлю-тюрлю ариу рекламала бла чакъырадыла, бирлери бизде качество игирекди дейдиле, башхалары уа учуз багъалагъа эс бурдуртадыла. Алай кёп жылланы хайырланырыкъ, иги техниканы алыр ючюн, къаллай шартлагъа эс бурургъа керекди? Ол терк бузулмазча, не этерге тийишлиди? Керекмиди техника ючюн кредитге, борчха кирирге? Бу эм башха соруулагъа жууапланы техника бла ишлеуде, аны сатыуда уллу сынамы болгъан Черкесланы Аслан бергенди.

Жолда жюрюуню къоркъусузлугъуну жорукъларын бузгъан сабийлени ата-аналарын жууапха тартыргъа боллукъдула. Быллай экспериментни Москвада бардырыргъа мурат барды, деп билдиредиле «Российская газетада». Проблеманы сылтауу оналты жылгъа дери бузукълукъ этгенле осал ишлери ючюн аз да жууаплы болмагъанларындады. Акъылбалыкъ жыл саннга жетгинчи тазир салгъан угъай, аланы административ бузукълукълада окъуна терслерге къыйынды. Праваласыз мотоцикльге олтурургъа, авария этерге, адамланы ачытыргъа алагъа жарайды, алай законнга кёре келтирген заранлары ючюн сёз тутаргъа уа жарамайды.

РФ-ни  ФСИН-ини КъМР-де  Управлениясыны  медицина подразделенияларында  ишлеген врачла,  фельдшерле, медсестрала, лаборантла 14-чю апрельде  байрамларын белгилегендиле. Аны  1829 жылда  апрель айда  патчах Голицин тохташдыргъанды.  Бусагъатда хар  пенитенциарный учрежденияда тутмакълагъа деп ишленнген  энчи  больницалада бёлюмле, филиалла бардыла.

Айлыкъ эмда жашау этерге  жетерик ахчаны эм аз ёлчемлери, эл мюлк ипотека, къырал жумушланы тамамлау, ЗАГС-ланы ишлерин игилендириу. Жангы жылны башындан бери  къаллай федерал законла  кючлерине киргендиле?

Социал тёлеуле ёсгендиле

1 январьдан айлыкъны эм аз ёчеми ёсдюрюлгенди. 2021 жылда ол  къыралда орталыкъ  хакъны 42 проценти тенгли боллукъду – 12 792 сом. Жашау этерге жетерик ахчаны эм аз ёлчеми уа 11 653 сом болгъанды. Ол а  орталыкъ хакъны 44,2 проценти тенглиди.

Жылны аллындан бери жолда жюрюуню къоркъуусузлугъуну инспекторлары водительле машиналарыны миялаларын асыры къаралдым этгенлери бла байламлы 4,1 мингден аслам бузукълукъну ачыкълагъандыла. Аллай миялала кюнню жарыгъын жибермей, къоркъуусузлукъну техника регламентине келишмегенин эсгертедиле автоинспекторла.

Быллай бузукълукъ ючюн жууаплылыкъны юсюнден айтханда, КоАП-ны 12.5-чи статьясыны 3.1-чи кесегине кёре административ тазир 500 сомгъа жетеди. Аны бла бирге водитель бузукълукъну кетерирге борчлу этиледи – мияладан къаралдым плёнканы тешерге.

Юйню, фатарны сатыу-алыу бла байламлы ишле бла, баям, кёплеге кюреширге тюшеди. Алай былайда  алданмаз  ючюн, эссизлик этерге жарамайды. Юридический жаны бла не этерге кереклисини юсюнден бизни бла ушагъында адамланы эркинликлерин къоруулау бла кюрешген «Правовая защита» регион организацияны юристи Бекхан Ужахов айтханды. Алай бла фатар алгъанда агентстволаны, нотариусланы эм юристлени болушлукълары бла хайырланыргъа боллукъду. Аланы хар бирин да энчи тинтейик.

Агентствола: неге эс бурургъа керекди?

Эркинликлери сыйырылгъан адамлагъа тюзетиучю колонияла ишлеп башлагъандыла.   Алада 900-ге жууукъ адам турлукъдула, дегенди Россей ФСИН-ни башчысыны орунбасары Валерий Максименко. Ол айтханнга кёре, бузукълукъчуну терслигине жолукъдурууну жангы тюрлюсю – зор бла ишлетиу – аны жамауатдан айырыу тюйюлдю. Тюзетиучю колонияда турууну, юйлеринден узакъда урунуп, общежитиялада жашагъан вахтовиклени ишлери бла тенглешдирирге боллукъду.

Быйыл февральда Пенсия фонддан берилген социал тёлеуле, 2020 жылда инфляцияны ёлчемине кёре, 4,9 процентге кёбейтилгендиле. Ол санда ай сайын берилген тёлеу да (ЕДВ), аны республикада  федерал льготалагъа тийишли 75 786 адам аладыла, ол санда саулукъларына радиацияны хатасы жетгенле, сакъатла, ветеранла, Совет Союзну эм Россейни Жигитлери, Социализм Урунууну Жигитлери эм башхала. 

Иели жер юлюшню чеклерин къалай белгилерге эмда бу жумуш тап этилмей, аны хатасындан тазир тёлерге тюшмезча не этерге боллугъуну юсюнден Росреестрни Къабарты-Малкъарда Управлениясындан билдиредиле. Юйлери неда жер юлюшлери болгъанла, кеслери да билмей тийишли законлагъа бузукълукъ этгенлени санына тюшерге боллукъдула. Аны юсюнден къырал надзор неда жерлеге контроль этген органла айтхынчы кёплени хапарлары окъуна болмаучуду. Ведомствону специалистлери айтханнга кёре, быллай бузукълукъла болмаз ючюн, тийишли жорукъланы тынгылы билирге керекди.

Республиканы жолларында «Машинаны жюрютюп башлагъан водитель» рейд къураллыкъды. Ол сынаулары болмагъан, руль артына энди олтургъан инсанланы къатышыулары бла аварияланы азайтыр мурат бла бардырыллыкъды.

Тарихлеге кёре, машинаны энди жюрютюп башлагъанла кеслерине асыры базынып, авариялагъа терк-терк тюшедиле. Асламында ала машиналаны араларында кенгликни сакъламайдыла, теркликни терс сайлайдыла, аллына келген машиналаны жолларына чыгъадыла.