Жамауат

Жай жылы, чууакъ кюнлери, бишген наныкълары, жемишлери, узун ингирлери бла сууукъ кезиуде кесин, айхай да, излетеди. Алай, бирси жанындан а, иссилик да жунчутады, анга тёзалмагъанла аз тюйюлдюле. Газет окъуучуларыбыз жай иссиликни къалай кётюргенлерин билир ючюн, биз соруу бардыргъанбыз.

Тёрели юйюр байлыкъла бизде къалай сакъланадыла? Ала керекмидиле? Эр киши бла тиширыу бирге юйюр къураугъа бизде къалай къарайдыла? Ма ол соруулагъа жууапла табар мурат бла «Социологическая мастерская Задорина» деген биригиу «Святость материнства» деген битеуроссей программаны тилеги бла 140 россейли шахарда бла элде 1600 адамгъа соруула бардыргъанды. Алагъа жууап бергенлени 62 проценти ала тёрели юйюрле къурап жашагъанларын айтхандыла. ЗАГС-да регистрация этдиргенле 51 процентни, граждан юйюр къурагъанла уа – 12 процентни тутадыла.

КъМР-ни Жер эмда ырысхы бла байламлы халланы министерствосу хакъсыз юридический болушлукъ береди. Аны бу ведомствону жууаплылыгъы болгъан сферала бла байламлы жумушлада тамамлайды, консультацияла жазып неда алайлай айтып да тындырады.

Аппала бла аммала хар инсаннга да эм багъалы адамладыла. Огъурлулукълары, сабырлыкълары бла ала туудукъларына юлгю боладыла, сюймекликлери бла жолларын жарытадыла. Таулу аппаланы бла аммаланы гитче заманлары зауукълу болмагъанды, алай ала бизни сабийлигибизни насыплы этгендиле. Мени аппаларым Кульчаланы Исхакъ бла Теммоланы Мухутдин, аммаларым Газаланы къызлары Мариям бла Чочайланы къызлары Зоя кёз жарыгъымдыла, жашау юлгюлеримдиле десем, жангыллыкъ тюйюлме. Исхакъ бла Мариям дунияларын алышханлы кёп жыл ётгенди, алай ала хар кюнде да мени эсимдедиле.

Арт кезиуде аскер вузлагъа кирирге сюйгенлерибиз, бу ызда жетишимли болургъа излегенлерибиз кёпден-кёп бола баргъанлары  ышандыргъан, кёллендирген да этеди.  Аллайларыбызны бириди РФ-ни  миллет гвардия  аскерлерини 546-чы полкуну аскер къуллукъну жалчытыу ротасыны связь эмда  информациялы технологияла взводну командири  Чочайланы Зейтун да.

Кюнден-кюннге жашау халыбыз тюрлене баргъаны бла байламлы китаплагъа да кёз къарам алгъынча турмайды. Аны бла бирге кёчюрмеле (назмула, къара сёз бла жазылгъан чыгъармала да) керекмидиле бизге ана тилибизде?

Бу сорууланы мен сабийлеге угъай, устазлагъа, адабият бла кюрешгенлеге, билимлерин не кюнде да кётюре турургъа борчлу адамлагъа соргъанма. Ала аны юсюнден этген оюмну башхала да билселе сюеме.

Бу кюнледе Огъары Малкъар элни администрациясыны  башчысы Табакъсойланы Кемал кёп сабийли  юйюрню таматасы  Гадийланы Мутайны жашы Азнауургъа бла аны юй бийчеси  Аминатха эсде къаллыкъ битеуроссей саугъаны – «Сюймеклик эмда бир бирге кертичилик» деген майдалны бергенди.

Индира бла Асхат юйюр къурагъанда, экиси да школда устазла болуп ишлей эдиле. Эгиз жашчыкъларына тёрт жыл болгъанлай, аланы ингилиз тилге  юйретип башлайдыла. Ана тил, орус, ингилиз, француз тилле: кеслери билгенни жашчыкъла да билсинле деген муратлары бар эди. Дерслени оюн халда  къурагъанлары себепли, жашчыкъла аланы бир уллу байрамныча сакълай эдиле.

Быйыл Шимал Кавказда таулада эм тау этекледе  терек бахчачылыкъны илму- излем институтуну  алчы илму ишчиси, эл мюлк илмуланы кандидаты  Ахматланы Пашаны къызы Зулейха  юбилейин белгилейди. Къыркъ алты жылны ичинде фахмулу  таулу селекционер шапталны, персикни, нектаринни он сортун эм отуз  даражалы тюрлюсюн  чыгъаргъанды. Жетишимли ишлегени ючюн 2009 эм 2010 жыллада Россейни эл мюлк министерствосуну алтын майдаллары эм дипломлары бла саугъаланнганды. Зулейха салгъан терек бахчала жаланда бизни республикада, Кавказда  угъай, битеу Россейде да чагъадыла.

Малкъар эллени къайсында да огъурлу, ким да юлгю алырча, толу юйюрле бардыла. Алада ёсген сабийле да кеслерин къайда да ариу жюрютгенлери керти шартды. Огъары Малкъарны ийнагъы Атабийланы Маткерийни жашы Магомет бла аны жашау нёгери Жылкъыбайланы Бийсолтанны къызы Маруся аллай юйюр – беш жаш бла юч къыз ёсдюргендиле.