Мухаммад файгъамбарны туудугъу болгъан уллу къууанчды, аны бла бирге уа жууаплылыкъды

Шейх Валид Хуссейн Хамадуш Мухаммад файгъамбарны (Аллахны саламы анга болсун) туудугъу болгъаны ачыкъланнганды. Ол Фатиманы жашы Хасанны 42-чи тобукъда туудугъуду. Идрисидле-Шарифлени миллет ассоциациясыны оноуу бла (Мароккода Мухаммад файгъамбарны туудукъларыны биригиую) шейх Россейде Мухаммад файгъамбарны юйюрюню миллет ассоциациясыны таматасына сайланнганды. Биз шейх бла тюбешип, бу ишни магъаналылыгъыны, ол кесини юйюрюню тарыхын къалай билгенини юсюнден ушакъ этгенбиз.

- Шейх Валид, Мухаммад файгъамбарны туудугъу болгъаныгъызны къалай билгенсиз?

- «Аль-Ашраф аль-Хашимиюн» халкъла аралы ассоциацияны Стамбулда эксперт биригиую архивледе тинтиуле бардырып, мени ата-бабаларымы юслеринден документлени табып, тукъум терекни этгенди. Анга кёре уа биз Файгъамбарны къызы Фатиманы жашы Хасандан жайылгъанбыз. 

Документлени тинтгенден сора уа манга Мароккода Мухаммадны (Аллахны саламы анга болсун) юйюрюню миллет ассоциациясы сертификат бергендиле эмда мени юсюмден энчи журнал басмалагъандыла. Ассоциация уа файгъамбарны туудукъларыны документлерини кертиликлерин тинтиу бла кюрешеди. Анга башчылыкъны    Аль-Шариф доктор Мухаммад Мунир Аль-Шуайки этеди.

Араб тилде  «сабт» деген ангылам барды. Аны жаланда файгъамбарны керти, бир тюрлю ишеклик болмагъан туудукълары жюрютедиле.     Хасан – сабтды, мени атауулум а андан жайылгъанды. Бюгюнлюкде уа Мухаммадха кеслерин  жууукъ этерге сюйгенле кёпдюле, ала жалгъан документле хазырларгъа да угъай демейдиле. Болсада Мароккода бу ишге къырал контроль этиледи.      Мароккону патчахы кеси да Мухаммад файгъамбарны туудугъуду, биз аны бла жууукъ жетебиз. 

- Юйюрюгюз Иорданиягъа уа къалай тюшгенди?

- Тарыхны алып айтханда, Мухаммадны туудугъу Хусейинни заманында муслийманла патчахха къажау кётюрюлгендиле.  Файгъамбарны юйюрюн халкъ бек сюйгенди. Аны ючюн ала  халифатха къоркъуу салгъандыла.   Ол кётюрюлюуде Хусейинни ёлтюргендиле.   Хиджраны 169 жылында уа муслийманла  властьха къажау энтта бир кере тургъандыла. Анга башчылыкъны уа   Хусейинни туудугъу Адбулла этгенди. Власть адамларына къажау аскерлерин жибергенди. Ол къазауатда адамла кёп ёлгендиле, Мухаммадны жууукъларына къыралдан къачып къутулургъа тюшгенди.  

Алай бла мени ата-бабам Адбулланы бир жашы Идрис Мароккогъа тюшеди. Ол кезиуде уа бербер тайпала бир бирлери бла жарашмай, урушуп тургъандыла, къыраллыкъ болмагъанды. Идрисге аланы бирикдирирге къолдан келгенди. Ол Мароккода биринчи къыраллыкъ къурагъанды, патчахына да сайланнганды. 

Алай анга къыралгъа башчылыкъ этерге насыбы тутмагъанды – беш жылдан аны душманлары уу ашатып ёлтюргендиле. Болсада ол кезиуге тайпала биригип, властьны битеу органлары, аскер къуралып эдиле. Идрис  къуру Мароккода угъай, битеу Африкада да ислам  кенг жайылырына  себеплик этгенди.  

Аны туудукълары 400 жылдан аслам заманны ичинде бу къыралны башчылары болгъандыла. Алай башха тайпаланы келечилери кюч салып аланы орунларын алгъандыла.  Болсада, айтханымча, муслийманла Мухаммадны юйюрюн бек сюйгендиле. Жангы власть  андан къоркъуп, файгъамбарны жууукъларын къыргъандыла, сабий, къарт деп къарамай.  Кёплери уа Мароккодан къачхандыла. Мени юйюрюм а Палестинагъа кёчгенди. 

Ол а хар муслийманнга да сыйлы жерди, алай анда тынчлыкъ бюгюн да жокъду. Аны ючюн аппам юйюрюн да алып, Иорданиягъа кетгенди. 

- Тукъум тарыхыгъыз тохташханы сизге къаллай магъананы тутады? 

- Адам кесини, юйюрюню тарыхын билирге борчлуду. Ол а ислам культураны сакъларгъа, тёлюлеге динибизни тёрелерин ангылатыргъа онг береди. Аны бла бирге уа манга ол уллу жууаплылыкъды. Мухаммадны туудукълары башха муслийманлагъа юлгю болургъа борчлудула. Бир гюняхлы, къужур иш этип, исламгъа кир къондурургъа  эркинлигибиз жокъду. Дагъыда ол манга уллу къууанчды. 

- Бизни окъуучуларыбыз Къабарты-Малкъаргъа къалай тюшгенигизни билирге да сюерик болурла…

- Мен Россейде жашарыкъма деп, бир заманда эсиме да келмегенди. Бюгюнлюкде уа РФ-ни инсаны болгъанлы 30 жыл чакълы озгъанды. Юй бийчем Къабарты-Малкъарданды, бир жаш бла къыз ёсдюребиз. 

Алай мен кесими палестинлиге санайма. Бу халкъ кёп сынаула, къыйынлыкъла кёргенди. Ата-бабаларыны жерлерин тас этгендиле, къан тёгюлюу бюгюн да тохтамагъанды.  

Бизни гитчелигибизден да Россей араб къыралланы нёгериди деп юйретгендиле. Совет Союз а Палестинаны къоруулау жаны бла организациягъа болушуп тургъанды, ол санда билим алыргъа да. Кёп жерлешлерим РФ-де окъуп, билимли специалистле болгъандыла. 

Мен да Палестинада школну бошагъанма. Ызы бла Сирияда бек эрттегили ислам вузладан бирине окъургъа киргенме.   Гитчелигимден да диннге къаты болгъанма. Алай атам а мени ючюн бек къоркъа эди – ол заманлада да женгил болмагъанды динни тутхан. Аны нёгеринден бири Палестинаны къоруулау организацияда билим бериу жаны бла бёлюмде ишлегенди. Атам андан мени Россейге жиберирлерин тилейди.  

Ма алай бла мен дин окъууму къоюп, Минскеге барама. Врач болургъа сюе эдим, алай распределения бла юридический бёлюмге тюшеме. Юй бийчем бла да анда танышханбыз. Ызы бла экибиз да Пятигорскну къырал университетини  тыш къыраллы тиллени факультетине кёчебиз.

Биринчи кезиуде Бирикген Арап Эмиратланы Россейде посольствосунда ишлеп тургъанма. Андан а гуманитар организацияланы къауумунда Шимал Кавказгъа тюшеме. 
Мен мында уллу ишлени шагъатыма: Горбачевну къуллугъундан кетгенден сора экономикада къытлыкъны, рекетлени, адамла къалай жунчугъанларын.  Алай аны бла бирге   регионда исламны жайылыууну шагъатыма. Ол заманлада Къабарты-Малкъарны Муслийманларыны дин управлениясы, Абу Ханифа атлы ислам университет къуралгъандыла. 
Мен жашауумда неден да бек сюйген ишиме къайтама – ислам билимни жайыугъа. Бир кезиуде КъМР-ни муфтийини болушлукъчусу болгъанма,  Ставропольну муфтийи орунбасарыны къуллугъунда  да ишлегенме. Биз таза, ариу исламны жайыу, аны радикал ниетледен сакълау жаны бла уллу ишни тамамлагъанбыз.  

- Сиз арап къыралда туугъансыз, кёп жерледе болгъансыз, хаж да къылгъансыз. Аны ючюн тенглешдирип айтыргъа онгугъуз барды. Сиз акъыл этгенден, динни жайылыуунда Шимал Кавказда къаллай кемчиликле этилгендиле?

- Билемисе,   Бразилиядан келтирилген кофени ийиси ахырда энчиди, жалгъан кофе бла аны тенглешдирген да къыйынды. Ма динде да алайды – керти исламны шёндю аны орунуна жаяргъа кюрешген радикал ниетле бла бир байламлыгъы жокъду.  Ала динибизни аманлар, адамланы жюреклерин исламгъа сууутур мурат бла къуралгъандыла. 

Адам хауасыз жашаяламыды? Угъай. Ислам а таза тау хауачады, ансыз жашау жокъду. Баш кемчиликни уа билимсизликде кёреме. Шёндюгю жаш тёлю исламны юсюнден билимни андан-мындан алып, аны юсюнден оюмун  юзюкледен къурайды, ол а терсди.