Казбек Коков полпред Юрий Чайка бардыргъан кенгешге къатышханды

КъМР-ни Башчысы Казбек Коков Россей Федерацияны Президентини Шимал-Кавказ федерал округда толу эркинликли келечиси Юрий Чайка видеоконференция халда бардыргъан кенгешге къатышханды. Ушакъгъа РФ-ни граждан къорууланыуну ишлери, къыйын болумла эмда табийгъат къыйынлыкъланы хаталарын кетериу жаны бла министрини къуллугъун толтургъан Александр Чуприян да чакъырылгъанды. Ол да бошдан тюйюлдю: кенгешде сёз  СКФО-ну субъектлеринде от тюшюуден къорууланыуну суула кётюрюлген кезиуде къыйын болумладан сакъланыуну къошакъ мадарларын этиуню юсюнден баргъанды.

Ишчи тюбешиуге дагъыда Экология, технологияла эмда атом надзор жаны бла федерал службаны Кавказда управлениясыны таматасы Алан Цалиев, Табийгъатны хайырланыу жаны бла федерал службаны Шимал-Кавказ регионла аралы управленияны башчысы Наталья Ярмолич, Рослесхозну Юг федерал округда Агъач мюлк департаментини начальниги Пётр Костенич да къатышхандыла.

Юрий Чайка былтыр агъачлагъа от тюшюу беш кереге азайгъанын айырып айтханды, анга уа  РФ-ни Къоркъуусузлукъ советини СКФО-ну субъектлеринде  къутуруп келген черекле  бла табийгъат ёртенле салгъан хаталаны кетериу бла байламлы оноуларын толтуруу себеплик этгенин эсгертгенди. Ол айтханнга кёре,  2021 жылда башында айтылгъан къыйын болумланы кезиуюнде бир адам да ёлмегенди, артыкъ уллу къоранчла да этилмегендиле. Битеу да 12 миллион сомгъа заран тюшюрюлгенди.

Президентни СКФО-да келечиси суула, от тюшюу бла да не бола тургъанын халкъгъа алгъадан эмда терк билдириуню магъанасы уллу болгъанын, белгиле берген системаны айнытыргъа, ол къыйынлыкъладан сакъланырча къошакъ мадарла этерге, керекли кючлени бла ырысхыны жыйышдырыргъа керек болгъанын чертгенди. Регионланы оноучуларына халкъны бла жер-жерлени сууланы кётюрюлгенлеринден бла табийгъат ёртенледен къоруулау жаны бла мадарла этерге буюргъанды.

 Кенгешден сора Казбек Коков  социал сетьни юсю бла республиканы жамауатына Къабарты-Малкъарда не иш бардырылгъаныны юсюнден билдиргенди. Алайды да, «Экология» миллет проектге эмда къырал программалагъа кёре кёп тюрлю мадарла этиледиле. Жагъаланы бегитиу, кёпюрле, башха гидротехника сооруженияла не халда болгъанларын билип турур ючюн  ведомствола аралы комиссия къуралгъанды. Анга  Росприроднадзорну КъМР-де управлениясыны, КъМР-ни Табийгъат байлыкъла эм экология министерствосуну, Запад-Каспийск бассейнли сууланы управлениясыны жер-жерли бёлюмюню келечилери киргендиле.
     2022 жылда сууланы кётюрюлгенлерине къажау  ишлеге эмда жагъаланы бегитиуге 52 миллион сомдан артыкъ бёлюнюрюкдю. Герпегежни къоруулар ючюн Хеу черекде, Малка  сууну Прохладный кесегинде жагъаланы бегитиу,  Нальчик сууну «Коммунальник» дачалы посёлкагъа бла Акъ-Суугъа жетген кесегинде, Черек сууну Псынабо элни эмда Май районну  Октябрьское элини тийрелери бла ётген кесегинде суу ызланы теренирек этерге белгиленеди. Андан сора да, Бахсан сууну Тырныаууздагъы ызын да къазар план барды.

Былтыр да кёп иш  тамамланнганды. КъМР-ни табийгъат байлыкъла эм экология министерствосу Октябрьское элни бла Тырныауузну хатадан сакълар муратда Черек эм Бахсан сууланы  ызларын тап халгъа келтириу эмда терен этиу жаны бла ишлени биринчи кезиуюн бардыргъанды, Заюковону къоруулар ючюн да Бахсан сууну анга жетген  кесеги къоркъуу салмазча этилгенди. Герхожан сууда ырхы  ыз тазаланнганды. Эски Черек бла Тёбен Черек эллени араларында жагъаланы бегитген сооруженияла жангыртылгъандыла.

  Кенгешде дагъыда агъачлагъа от тюшген кезиуге ( апрель-октябрь) регионла къалай хазырланнганларына да къаралгъанды. Быйыл Къабарты-Малкъарда от тюшюуден сакъланыугъа 34 миллион сом чакълы бир бёлюрге белгиленнгенди. Агъач тийреледе энчи мадарла этилгендиле, ол санда суула алынырыкъ кёлле, агъач жолла тохташдырылгъандыла, адамла солургъа сюйген 300  тийре тап халгъа келтирилгендиле.  Регионда агъач мюлкледе энчи бригадала къуралгъандыла, керекли техника да барды.