Саулукъ сакълау учрежденияланы жангыртыргъа алланып

Къабарты-Малкъарда «Саулукъ сакълауну  биринчи звеносун жангыртыу» къырал  проектге кёре,  2023-2024  жыллада Акъ-Сууда, Октябрьское, Кенже, Светловодское, Красносельское, Тёбен Черек, Звёздный, Куба-Таба элледе амбулаторияла  бла фельдшер акушер пунктла  ишленирикдиле. Быллай медицина  мекямла гитче элчикледе да къураллыкъдыла.

Жууукъ заманда  Октябрьское элде  фельдшер акушер  пунктну, Кенжеде уа  амбулаторияны къурулушу башланырыкъды. Бюгюнлюкде  подряд организацияны сайларгъа   конкурс ётдюрюрге   хазырланадыла.  Бир къатлы ФАП сменагъа онбеш адамгъа къарарча боллукъду.  Аны  фельдшер, стерилизация, процедурала бардыргъан эм  саусузлагъа къарагъан  кабинетлери ишлерикдиле. Амбулаторияда да  врач олтургъан, байлагъан,  лаборатория, физиотерапия эм  стоматология  кабинетле эм саусузла  кюндюз жатарча   стационар боллукъду. Ол  бир къатлы эм  уллулугъу да  600 квадрат метрге жетген объектди.  Мында  бир сменагъа  токъсан   саусузгъа къараллыкъды.   Сагъынылгъан учрежденияланы хайыры бла энди район аралада,  узакъ элледе да адамлагъа тынгылы болушлукъ берилликди. 

Эсге сала айтсакъ, «Саулукъ сакълау» миллет проектге кёре Нальчикде онкология  диспансер бла поликлиника да  ишленеди. Проектни  себеплиги бла  Аушигерде  амбулатория эм Дыгулыбгейде да поликлиника жангыртылгъанды. Аны бла бирге  Элбрусда   больница эм  Куба элде да  амбулаторияны къурулушу къыстау барады.   

Тозурагъан юйледен кёчюрлюкдюле

Къабарты-Малкъарда жашаргъа жарамагъан тозурагъан юйледен кёчюрюу программагъа кёре, 2022-2025 жыллада алтмыш кёп фатарлы юйден  946 юйюрню  неда 2540 адамны  кёчюрюрге керекди.   Ала танг кесек жылны кезиулерин сакълагъанладыла.

Программа бир ненча кесек  бла  тамамланырыкъды. Алай бла 2022-2023 жыллада жангы жашау журтлагъа Нальчик бла Нарткъала шахарладан, Солдатское, Учебное   эм Красносельское элледе жашагъан 700 адам  кёчюрллюкдю.  

Бюгюнлюкде аланы излемлерин толтурурча иш барады. Былтыр Солдатское, Красносельское, Учебное элледен оналты юйюрге фатарла берилгендиле эм бир юйюрге уа ахча тёленнгенди. Нальчикде да жангы ишленнген  юйледе тийишли категориягъа   фатарла берилирча  келишим этилгенди. Нарткъалада уа бёлюннген ахчагъа  кёп фатарлы юй  ишлер муратлыдыла.  Андан сора да, муниципалитетледе адамланы ырызы этерча кеслери бюсюреген амаллагъа да къаралады. 

Эсге сала айтсакъ, Къабарты-Малкъарда быйыл сагъынылгъан  программаны чеклеринде  минг адам  алтмыш эки  юйге кёчюрюлгендиле.   

Мектепле  эм  спорт залла да  мардалагъа келиширча

Былтырдан Бахсанны  жангы микрорайонда «Билим бериу» миллет проектге кёре,  22 минг квадрат метрде  цокали бла тёрт  къатлы мектепни къурулушу барады.

 Аны 560 адамгъа  жыйылыула, байрамла  бардыргъан залы, абериле сакъланнган жери, хамамлары, эки спорт залы, 408 окъуучугъа ашханасы, слесарьла бла тигиучюле юйреннген мастерскойлары эм башха бёлюмлери да боллукъду. Мекямны арбазында солуучу зона, воркаут бла кюрешген, сабийле ойнагъан  майданла эм башха зонала да жарашдырыллыкъдыла. 

Бусагъатда къурулушчула  билим бериу учрежденияны экинчи этажын къуяргъа хазырлана турадыла. Бюгюнлюкде мында элли специалист бла беш энчи техника къармашадыла. Планнга кёре ол быйылны ахырына битерге керекди.

Аны бла бирге республикада «Хар сабийни жетишими» программагъа эм «Билим бериу» миллет проекте кёре, быйыл беш спорт залгъа тынгылы  ремонт этилликди. Ол санда  Нальчикни 11-чи, 32-чи, Прохладнаны 8-чи  эм Нарткъаланы 4-чю номерли школларына. 

Ишлени кезиуюнде инженер сетьлени, терезелени, эшиклени, полланы, ич эм тыш къабыргъаларын сюртюрюкдюле эм спорт инвентарь бла да  жалчытырыкъдыла. 

Проектге кёре, Нальчикде, Прохладнада эм Терекде жети мектепни спортдан, женгил атлетикадан жараула бардыргъан эм оюнла ётдюрген  майданла бла  жалчытырыкъдыла. Дагъыда школлада  спорт клубла да къураллыкъдыла. Бусагъатда  школлада  аллай 159-су ишлейди.  Спорт залланы игилендириу жаны бла программа 2024 жылда да бардырыллыкъды.

Тынгылы кёпюр салынырыкъды

Бу кюнледе Дыгулыбгейде «Къоркъуусуз эм качестволу автомобиль жолла» миллет проектге кёре,  «Прохладный-Эльбрус» федерал жолну Бахсан сууну юсю баргъан кёпюрюне  тынгылы ремон этиле турады.  Ишлени кезиуюнде жолну да бир километринден асламысына къараллыкъды.   

Бусагъатда подряд организацияны келечилери къоркъуусузлукъну жалчытхан темир бурууланы, бордюрланы эм асфальтны кетериип кюрешедиле.  Ызы бла кёпюрню чигинжилерин, аркъауларын эм юсюн кючлерикдиле,  тротуарланы, темир бурууланы жангыртырыкъдыла. Ахырында асфальт салгъанларындан сора жорукъну билдирген  тийишли белгиле орнатырыкъдыла  эм ызла да тартырыкъдыла.

Жолда кече жарыкъ болурча мадаргъа да аслам эс бурулады. Анга кёре, эски  чыракълы чыпынланы  жангыларына  алышырыкъдыла, светофорла, «зебрала» эм башха затла да жарашдырыллыкъдыла.
 

Графикге кёре, объект быйыл жайда  битерикди.

Жамауат аслам хайырланнган жерлени тапландырлыкъдыла

Былтыр жаз башында Къабарты-Малкъарда жашагъанладан 73 минг чакълы адам быйыл тапландырыргъа керек жамауат аслам хайырланнган объектле ючюн къол кётюргендиле.  Анга онтёрт элден 27 объект къатышханды. Ахырында чыгъарылгъан эсеплеге кёре аладан онбешиси айырылгъанды.

Быйыл «Жашау журт эм шахар тийре» миллет проектге кёре, Нальчикде Тарчоков орамда  «Сиреневый бульвар» сквер къураллыкъды,  Бахсанда Ёмюрлюк отну тийреси игилендирилликди,  Терекде, Тырныауузда эм  Аргуданда паркланы жангыртырыкъдыла.  Нарткъалада, Майскийде, Прохладныйде, Заюковода, Куркужинде эм  Баксанёнокда  скверле ишленирикдиле. Чегемде аллея салынырыкъды,  Бабугентде Маданият юйню арбазын эм Къашхатауда да ара орамны   айбатландырлыкъдыла. 

Эсге сала айтсакъ, былтыр республикада жамауат аслам хайырланнган онтёрт объект жангыртылгъанды, ол санда Нальчикде сегиз сквер.