Газетибиз уруш жыллада нени юсюнден жазгъанды

Уллу Ата журт урушну бек къыйын жылларында да газетле кеслерини ишлерин тохтатмагъандыла. Ала фронтдан билдириулени, бизни солдатларыбызны жигитча сермешгенлерини, тылда къалгъанланы да жигер уруннганларыны юслеринден дайым да билдиргенлей тургъандыла. «Социалист Къабарты-Малкъар» да ол жаны бла борчун бет жарыкълы толтургъанды. Биз Махийланы Азиза хазырлап   1942 жылда ыйых кюн 19  июльда чыкъгъан номеринде басамаланнган материалны беребиз.

Татталаны Оюс бла Исхакъ, Чочайланы Ахмат, Чеккеланы Шамиль Акъ-Топуракъ элни орта школуну гитче классларында окъуйдула. Исхакъ къара шинли, чюйбурун, къара кёзлю жашчыкъды. Къуруда ышаргъанлай турур. Оюс Исхакъдан гитчеди, алай ёсюмю уа андан уллуду. Кёзлери асыры жылтырагъандан, чёрчек болгъаны кёрюнюп турады. Биринчи классда окъугъан Шамиль барысындан да гитче болгъанлыкъгъа, не тюрлю ишде да анга жетген жокъду.

Исхакъны тамата къарындашы, Шамильни уа атасы фронтдадыла. Устазланы фашист ууучлаучула шахарланы, эллени кюйдюргенлерини, не къартланы, не сабийлени аямагъанларыны юслеринден хапарлагъа тынгылап, душманнга къажаулукъ жашчыкъланы къанына сингнгенди. Аланы хар бири да жигит лётчик Байсолтанланы Алим, ётгюр танкист Деппуланы Хакимча болургъа сюйгендиле. Немислилени штабларына жашырын ётюп, офицерге гранат атхан пионерча ала да болаллыкъ эдиле.

Алай мында да иш кёпдю. Къызыл Аскер хорлар ючюн, заводла, колхозла ишлерге керекдиле. Сабийле уа ишде абаданлагъа уллу себеплик этедиле. Юйлеринде да жумуш бек кёпдю. Хар эрттен сайын Оюс, Исхакъ, Ахмат, Шамиль да ийнеклерин отларгъа элден тышына къыстайдыла.

Бир кюн, артха къайтып келе, зыккыл кийиннген, таякъларына таянып келген экеуленни кёредиле. «Келигиз, аланы къатларына барайыкъ», - деп, чабадыла да, таныш болмагъан адамланы ала элге кире башлагъанда жетедиле. Эки эр киши бир юйню къатында тохтап, ахча узатып, ашарыкъ зат тилегендиле. Андан экинчи юйге барып, сют излегендиле. Жолоучулагъа колхозну ашханасына барыгъыз деп жолну юйретгендиле.

Алай ала башха жанына бурулуп кетгендиле. Элден чыкъгъандан сора жаяу жолчукъ бла ёрге кётюрюлгендиле да, таякъла бла къайры эсе да кёргюзтюп, кенгешгендиле. Бу белгисиз адамла уллу жолгъа чыгъаргъа сюймегенлери кёрюнюп тура эди.

Жашчыкъла алагъа ишекли болгъандыла. Колхоз ашханагъа бармай, бир жанына нек тайгъандыла деп бир бирге соруулу къарайдыла. Экеулен а элден ашыгъышлы узайып барадыла. «Эй, ары нек барасыз?» - деп къычырды Исхакъ. Киши жууап  бермеди. «Къайрысыз?» - деп бирден къычырдыла. Жолоучула атламларын терклендирдиле, чабып окъунамы барадыла деринг.

Сабийле бир бирлерине къарадыла: «Аланы тыяргъа керекди». Сора эл Советге чабып кетдиле. Бир бирлерине ал бермей бара эдиле. Биринчи болуп Оюс келди да: «Анда киши танымагъан экеулен жолну излеп айланадыла»,-дегинчи, башхала да жетдиле. Эл Советни секретары Жансуй улу, элге келип тургъан район прокурорну да алып, жашчыкъла бла бирге белгисиз жолоучуланы алларын тыяргъа ашыкъды.

Ала уа энди атлап угъай, чабып бара эдиле. Алай энишгеде, ёзен къулагъында, аланы эки абадан бла сабийлени къаууму сакълап тура эдиле.  «Документлеригизни кёргюзтюгюз»... Ма алай бла акъ топуракъчы жашчыкъланы хайырындан Ата журтубузну душманлары тутулгъан эдиле. Ала уа уллу диверсантла болуп чыкъгъандыла. Аладан бири, фашистлеге сатылып, промышленный арагъа чачдырыула къурар ючюн бара эди.

Аллай эслилик этгенлери ючюн КъМАССР-ни Баш Советини Президиуму жаш патриотланы сыйлы грамотала бла саугъалагъанды. Душманлагъа совет адамладан бири да - не уллусу, не гитчеси, жол берлик тюйюлдю.