«Башха жерде ишлерге умут этмегенме»

Бийчеккуланы Жаннета «Заманда» корректор болуп ишлегенли 20 жылдан атлагъанды. Хар материалгъа тынгылы къарай, халатланы тюзете, газетибиз окъуучугъа ариу кёрюнюрюне къайгъырады. Жууаплылыгъы, терен билими, айтхан сёзюне кертичилиги ючюн нёгерлерини араларында намысы да жюрюйдю, Къабарты-Малкъарны Маданият министерствосуну сыйлы грамотасы бла саугъаланнганды.

Жаннета Къашхатауда Гуппойланы Хызырны бла Тамараны юйюрлеринде туугъанды. Школну бошагъандан сора 1997 жылда Къабарты-Малкъар къырал университетге киргенди, филологияны сайлап, «Орус тил эм адабият, малкъар тил эм адабият» бёлюмде окъуп башлагъанды.

Мектепде да гуманитар дерслени жаратханма, математика, физика, химия, алача, башха предметлеге кёлюм тартмагъанды. Алгъа тарых неда юриспруденция жаны бла усталыкъ алыргъа излегенме, алай жазыуум башха эди. Университетни преподаватели Кючюкланы Зухура Филология институтха чакъырады, мен да аны айтханына тынгылайма. Бегирек да тилни иги билирге сюйгенме. Баям, ол бизни Гузеланы Жамалча, Башийланы Хусейнча, Текуланы Муссача фахмулу, ишлерин керти да теренинден билген, ол билимлерин студентлеге ётдюрюрге хунерлери да болгъан инсанла окъутханлары бла байламлыды, - дейди Жаннета.

Экинчи курсда болгъанында, журналистикадан бёлюм ачылып, талай нёгери бла ары кёчеди, анда Заур Жилясов, Тазал Машуков, Хамиша Тимижев окъутхандыла. Ол кезиуде Жаннета дикторну ишин жаратханды, Токумаланы Лейляны, Роза Шогенованы бериулерине къарай, аладан юлгю ала, быллай онг чыкъгъанына къууаннганды. Сынам а «Заманда» жыйгъанды, заметкала, билдириуле басмалагъанды, биринчи жазгъан  атасыны, урунууну ветеранларыны, аммасыны, Атмырзаланы Элдарны юслеринден болгъандыла. Диплом ишин да «Заманнга» жоралагъанды, газет биринчи бешжыллыкъланы кезиуюнде къалай чыкъгъанын, анда кимле ишлегенлерин, ала нени юсюнден жазгъанларын тинтгенди.

- Ол кезиуде колхозланы къураугъа, коллективизация къалай баргъанын суратлаугъа аслам эс бёлюннгенди. Аланы жазыу халларына къарасанг, грамматикабыз къалай айныгъанын шарт кёрюнеди. Алгъа латин харфла бла жазгъандыла, ызы бла орус алфавитге кёчгендиле. Тематикалары уа бай, кёп жанлы болгъанды, жетишимлени суратлагъандыла, алай кемчиликлени да унутмагъандыла, кесамат этгендиле, окъуучуну сагъышландыргъандыла. Юлгюге, номерлени биринде эл мектепде чыракъ жокъду, аны сылтауу недеди, деп соруу салгъандыла, адамланы тарыгъыуларына тынгылагъандыла. Жамауатны алгъа барыргъа кёллендирген чакъырыулагъа кёп жер берилгенди, - деп белгилейди Жаннета.

Диплом ишин да къоруулап, юч-тёрт айдан а «Заманнга» келгенди. «Малкъарда алмала жыя тура эдим Таппасханланы Аминат газетде ишлерге чакъырадыла, деп сёлешгенинде. Къууанама, къолларым тырналып болгъанларына да къарамай, мычымай шахаргъа жетеме, андан бери мындама. Газетде 22 жылны ишлейме, алай башха ишге кёчерге акъылыма да келмегенди. Китап окъургъа да сюеме, анга алай кёп заманым къалмай эсе да. Манга кесибизни жазыучуларыбыз Мечиланы Кязимни, Зумакъулланы Танзиляны чыгъармачылыкълары жууукъду», - дейди.

Ишинде, билимден сора, эм керекли ышаннга жууаплылыкъны санайды Жаннета. Алгъаракълада уа, архивде излеп, газетде уруннган адамланы тизмесин жарашдырыу жаны бла да уллу жумушну тындыргъанды, аланы юслеринден очеркле жазар умуту барды.

Жаннета юч сабийни анасыды, баш иеси бла эки къызчыкъны бла жашчыкъны ёсдюредиле. Жашауда эм уллу мураты сабийлерин адамлыкъны багъаларгъа юйретип ёсдюрюргеди, ата-анасын ыразы этген инсан болургъады.

Кульчаланы Зульфия.
Поделиться: