Ауруу ёхтемликден, уллу кёллюлюкден тазалайды, жюрекни ариулайды

Мухаммад файгъамбар, Аллахны саламы анга болсун, бизни Жаратханны сыйлы атларын кёлден билип, аланы санагъан муслийман жаннетге кирликди, дегенди. Сахаба Абу Хурайраны сёзлерине кёре Бухари эм Муслим жазгъан жыйымдыкълада уа былай жазылыпды: «Кертиди, Аллахуталаны 99 сыйлы аты барды – жюзге бири жетмей. Аланы кёлден билген (санагъан) – жаннетге кирликди».

Бюгюн а сизни Саулукъну къайтаргъан деген сыйлы ат  бла шагъырей этерге сюебиз. Аны юсюнден «Аль-Азхар» ислам вузну бошагъан, «Ислам а Евразии» газетни баш редактору Аккайланы Хасим айтады:

- Алимлени оюмларына кёре, сыйлы атланы къуру кёлден билген бла бирге хар бирини да магъанасын ангыларгъа, аланы дууа этген кезиуде хайырланыргъа керекди. Сёзге, «ар-Раззак» (къадарны берген) деген сыйлы атны билген муслийман жазыуну жаланда Аллахуталадан излерикди.

Сыйлы Къуранда уа быллай аят барды: «Аллахуталаны аламат, тамаша атлары бардыла. Тилеклени аланы болушлугъу бла этигиз…» (7:180).
Бюгюн а сизни «аш-Шаафий» деген атны магъанасы бла шагъырей этерге сюебиз. Ол арап тилден Саулукъну къайтаргъан, Сау этген деп кёчюрюледи. Араплыла «шафаху Аллаху» дейдиле. Магъанасы: аны Аллахутала сау этгенди. Бизни Жаратханны бу ышанын билген муслийманны ийманы кючленеди.  

Аиша былай билдиргенди: «Мухаммад файгъамбар ауругъан адамны кёре барса, неда саусуз анга болушлукъ излеп келсе: «Адам улуну патчахы, аурууну кетер, саулукъ бер. Сенсе багъыучу, сени багъыуунгдан башхасы жокъду, ауруу къалмазча алай сау эт», - деп тилек этгенди.

Адам Аллахуталагъа ышаныулукъну тас этмей, анга баш ура, саулугъун къайтарыргъа битеу мадарланы излерге борчлуду. Врачха барыргъа, чархларын тинтирге, берилген дарманланы ичерге. Алагъа  чек салынмайды. Алай дарманла, врачла – ала барысы да амалладыла. Саулукъну уа Аллахутала къайтарады. Дарманнга, докторгъа ышанып, ырахматлыны унутханла  жангылгъан этедиле, динден кетедиле.    

Бир жол файгъамбардан былай соргъандыла: «Дарманланы ичмезге, аурууну бакъмазгъа жараймыды?». «Аллахуталаны къуллары, ауруугъа къажау багъыу этигиз. Ырахматлы бир аурууну да дармансыз бермегенди», - деп жууап бергенди ол.

Ауруугъа Аллахуталадан келген азапхача къараргъа жарамайды. Ол ахшылыкъды, игиликди. Алай бла адам алгъын ангыламагъан, сезмеген затланы юслеринден сагъыш этерге, аланы магъаналарын билирге онг табады. Саулукъ – уллу саугъаладан бириди. Бир жугъу къыйнагъаннга жашау мутхуз болады, аны жукъ да къууандырмайды. Алай аурууну сынагъан, кёлю сыннган адамны Аллахны кючюне ийманы бютюнда къатыланады. Ауруу ёхтемликден, уллу кёллюлюкден тазалайды, жюрекни ариулайды. Ийманы болмагъан адам окъуна къыйын сагъатда болушлукъну Аллахуталадан излеп башлагъаны хакъды.

Бу кезиуде жюрекге сабырлыкъны Къуран, аны аятларыны магъаналарыны юсюнден сагъыш этиу бередиле. Сыйлы Китап жюреклеринде ийманлары болгъанлагъа тюз жолну ачады, керекли билим береди, аман къылыкъладан, осал ишледен сакълайды. Анга уа бу аят шагъатлыкъ этеди: «Къуранда биз жюреклеринде ийманлары болгъанлагъа сау болуу, ахшылыкъ бергенбиз. Законнга бойсунмагъанлагъа уа ол къоранчдан сора жукъ да берлик тюйюлдю» (17:82).

Адамны саулугъун къайтарыргъа себепликни дууа этеди. Мухаммад файгъамбар, Аллахны саламы анга болсун, былай айтханды: «Саусузну сурай баргъан адам аны къатында жети кере бу сёзлени айтса, Аллахутала аурууну кетерип, аны сау этерикди: «Кючю неге да жетген Аллахдан, сыйлы тахтаны иесинден сени сау этеригин тилейме». Аиша файгъамбаргъа саусуз болушлукъ излеп келсе, аны къыйнагъан санына къолларын салып, бу сёзлени айтханын билдиргенди: «Уллу Аллах, къыйынлыкъны кетерип бу адамны сау эт. Сенсе сау этген, сенден башха багъыу жокъду, сени багъыуунгдан сора ауруу къалмайды» (Бухари. Муслим).  

Дууаны кючю уллуду. Бизни Жаратханны бу саугъасына сансыз болургъа жарамайды. «Тилек (кёлюнгден неда ичингден) къадар бла белгиленнген къыйынлыкъладан, сынауладан сакълайды», - деп айтылады файгъамбарны хадисинде.

Адам саулукъну Сыйлы Къуранда, дууалада излерге керекди. Ала бла бирге уа аурууладан къутхарыуну башха амаллары да бардыла. Аладан бири балды. Сыйлы Къуранда былай айтылады: «Бал чибинлени къарынларындан тюрсюнлю суусун зат чыгъады. Ол адамлагъа саулукъ келтиреди. Кертиди – ол сагъыш эте билген адамлагъа белгиди» (16:69).

Бизни Жаратхан балны кёп аурууладан дарман этгенди. Ол Аллахуталаны адам улугъа къайгъырыулугъуну, сюймеклигини, ахшылыгъыны шартыды. Врачла бла алимле уа шёндюгю тинтиуле бардырып, балны кёп аурууланы профилактикасында эм багъыуда хайырлы болгъанын ачыкълагъандыла.

Зам-зам суу. Мухаммад файгъамбар Зам-зам суу ач адамны тойдурургъа, кёп аурууланы багъаргъа болушханын айтханды. Жер башында бу суудан таза жокъду. Къум жерни арасында Аллахуталаны буюрууу бла шаудан суу чыгъып башлагъанлы ёмюрле озгъандыла, алай ол таркъаймайды. Хажиликге, умрагъа баргъан муслийманла барысы да аны зауукълугъун кёредиле. Мухаммад, Аллахны саламы анга болсун, биргесине Зам-замны жюрютгени белгилиди. Ол ауругъаннга андан ичерге бергенди, юсюне къуйгъанды. «Зам-замны не мурат бла ичсенг, анга жарайды. Ауруудан къутулургъа сюе эсенг, Аллахутала санга саулукъ берликди. Ач эсенг а, ырахматлы сени тойдурлукъду. Суусап болгъан эсенг а, бизни Жаратхан аны къандырлыкъды», - деп билдиргенди файгъамбар.

Шёндюгю илму да Зам-замны сейирли ышанлары болгъанын ачыкълагъанды. Медицина сау эталмагъан адамла бу сейир сууну болушлугъу бла аягъы юсюне болгъанлары бла байламлы шартла кёпдюле.

Садакъа. «Аурууну садакъа юлешип сау этигиз, мюлкюгюзню уа закят тёлеп сакълагъыз», - дегенди файгъамбар, Аллахны саламы анга болсун. Бу сёзлени терен магъанасы барды. Бир жанындан муслийманла ауруудан жаланда Аллахутала сау этгенин ангылайдыла. Башха жанындан а саулукъ ючюн жууаплылыкъны, багъыуда дарманланы, башха мадарланы хайырланыргъа кереклисин биледиле. Садакъа къуру ахча, мюлк бла ёнчеленмейди. Ариу, акъыллы сёз, жюрекден таза ышарыу да чомартлыкъды.

Мухаммад файгъамбарны, Аллахны саламы анга болсун, хадисинде былай айтылады: «Муслийман къаллай къыйынлыкъгъа тюбесе да: узакъгъа созулгъан аруу, къайгъы, мудахлыкъ, бушуу, чыгъана чанчылса окъуна, Аллахутала аны ючюн гюняхларындан бирин кечерикди».

Бизни Жаратхан бирде аурууну кетермей, бир кесек заманнга созады. Алай бла уа ийманы болгъан адам гюняхларындан тазаланады. Аны ючюн Аллахуталаны ырахматлыгъына, ахшылыгъына арсар болургъа жарамайды. Жюрегинде ийманы болгъан Аллахутала Аш-Шаафий – саулукъну берген – болгъанын унутмазгъа борчлуду.

Мусса файгъамбар, Аллах анга ыразы болсун, бир жол къыйын ауругъанды. Ол бизни Жаратхандан дарман тилегенди. Ол кёргюзтген хансдан дарман этип, Мусса сау болады. Экинчи да аны саулугъу къыйнагъанда, энди мени не зат сау этеригин билеме деп, биягъы ол дармандан суусун хазырлайды. Алай бу жол а жарамайды. Мусса Аллахуталадан ханс экинчи нек болушмады деп соргъанында, ол: «Мусса, алгъа мен саулукъ бергениме ийнаннганса, дарман а сау болууну амалы эди. Алай экинчи кере уа ханс сау этгенине ышаннганса, мен санга къалай болушурукъ эдим», - дегенди.