Маданият

Багъалы окъуучула! Мен  айтырыкъ иш беш да тау ауузунда бек ариу элледен биринде болгъанды. Къысхасы, тау эллени биринде Сырмахан деген къыз бла Зондар деген жаш жашагъандыла. Къыз сабий заманында окъуна элде кёрюмдюлю, айырмалы болгъанды. Аны къара кёзлерине, къарылгъач къанатыча къашларына, белинден иги да энишге баргъан базыкъ, къара эшмелерине ким да сукъланырча эди. Элде, анга тюбеген болуп: «Машаллах, аман кёзден къалсын», – демеген болмагъанды. Юсюне ариу жарашхан кийимлери санларына адам айтып - айтмазча субайлыкъ бергендиле. Керегин табып ёсген айырма болмай не амал?

Бу статьяны белгили назмучубуз, Къабарты-Малкъар излем институтну илму къуллукъчусу болуп тургъан Отарланы Саид 1962 жылда жазгъан эди. Бюгюн аны къайтарып беребиз ол студентлеге, устазлагъа да болушлукъ этер деген хыйсапдан. Аны окъусанг, тилибизни байлыгъына, шатыклыгъына энтта да бир кере тюшюнесе. Автор кеси айтханлай, ол бу статьяда жазгъан окъуна не къадар сёзню, ариу да, терен магъаналы да сёзню унутуп барабыз.

Къарачайлы къарындашыбыз Тамбийланы Асхатны жашы Къаспотну бизни республикада не заманда да ашыгъып сакълаучудула. Таулула аны жырларын бек жаратадыла, концертине барадыла, дисклерине да сюйюп тынгылайдыла.

Зайнафны биринчи кере кёргенлей окъуна, Аслан анга аралып къалды. Ол тенги бла бирге кинотеатрны аллында сюелип тура эди. Анга ким да эс бурмай къоярыкъ тюйюл эди. Ёсюмлю, субай санлы къыз. Къарылгъач къанатыча, къара къашларыны тюбюнден ойнай-ойнай тургъан кёк кёзлери къарайдыла. Аз-маз къаралдымгъа тартхан бетини чырайлыгъына къарап турлугъунг келеди. Ышарса, чыммакъ акъ тишлери, чыракъ жаннганча, жылтырайдыла. Элде угъай да, сау дунияда да андан ариу болмаз деп, жаш алай сунады.

Бу кюнледе Мальбахов атлы къырал миллет библиотеканы  справка эм информация бёлюмюнде «Библионочь» деген битеуроссей акцияны чегинде,  дагъыда 2019 жыл Театрны жылы болгъаны бла байламлы, «Сахнада жашау» деген ат бла белгили режиссёр эм актёр Казбек Дзудтаговну эсгергендиле. 

Бу кюнледе Къабарты-Малкъар къырал университетни Отарланы Керим атлы Малкъар маданият арасында малкъар эм къарачай студентлени халкъыбызны ниет байлыгъына, къылыкъ хунерине – Ёзден адетге аталгъан эришиулери болгъанды.

Элбрус районну маданият управлениясыны башчысы Толгъурланы Жаннетге алгъаракъда «КъМР-ни культурасыны сыйлы ишчиси» деген  даражалы ат берилгенине аны таныгъанла, билгенле да къууаннгандыла. Биз а, анга тюбеп, маданият махкемелени бюгюннгю болумларыны юсюнден ушакъ этгенбиз.
 

Суратланы хар биринде да эки адам барды: суратчы эм къараучу, дегенди Ансел Адамс.  Бизни  жашауубузда фотоаппарат бла алыннган чыгъармала  бек магъаналыдыла. Озгъан кезиуледегилеге къарап, заманны тохтагъан такъыйкъаларын эсгеребиз, сабийлигибизни, сюйген адамларыбызны кёз туурабызгъа келтиребиз.

КъМКъУ-да Жууукъдагъы Востокдан  келип окъугъан 50 студент Элбрусда Уллу Ата журт урушда жоюлгъанланы  3500 метр бийикликде орналгъан эсгертмелерине гюлле салгъандыла. Бу акция КъМР-ни Жарыкъландырыу, илму эмда жаш тёлюню ишлери жаны  бла министерствосуну башламчылыгъы бла Уллу Хорламны байрамына жораланып бардырылгъанды.

Озгъан байрым кюн Бахсан шахарны 4-чю номерли школунда «Россейде жылны устазы -2019» деген Битеуроссей конкурсну регион кесеги къууанчлы халда ачылгъанды. Анга аталгъан жыйылыугъа   КъМР-ни жарыкъландырыу, илму эмда жаш тёлюню ишлери жаны бла  министри Ауэс Кумыков,  КъМР-ни Парламентини Билим бериу, илму эмда жаш тёлю политика жаны бла комитетини председатели Светлана Азикова,  Бахсан шахар округну жер-жерли администрациясыны башчысы Хачим Мамхегов, башха къуллукъчула бла тюрлю-тюрлю районладан келген  къонакъла да къатышхандыла.