Жамауат

Таурух шартлагъа кёре, Энейланы тукъумлары Кавказда бек эрттегили атауулладанды. 1896 жылда Владикавказда алгъа «Кавказ» газетде, ызы бла энчи китапчыкъ болуп, Кавказны тинтген этнограф, юрист, жарыкъландырыучу, профессор Башир Далгатны (Долгат) «Чегем чыранлагъа жолоучулукъ» деген аты бла очерги чыкъгъанды. Анда Энейланы Алий-эфендини юсюнден айтылады: «Чегем элде кесине эс бурдургъан Нальчикден келген оруслуну ариу хапчюклю тюкениди. Башха жерледе аллай жокъду. Элни омакълыгъы уа – азан къычыргъан жери болгъан межгит, европалы халда ишленнгенди, жашилге боялгъан къанжал башы бла.

«Жолда жюрюуню къоркъуусузлугъу» федерал программаны жумушларын жашауда бардырыуну чеклеринде КъМР-де Ич ишле министерствода   кенгеш   къуралгъанды.  Аны министрни къуллугъун толтургъан Назир Мамхегов бардыргъанды. Тюбешиуге федерал инспектор Тимур Макоев, сейирлери болгъан министерстволаны бла ведомстволаны келечилери къатышхандыла.

Ал сёз

Хар миллетни барды эрттеден келген кеси адетлери. Ала,  халкъыбызны къыйматлы жорукъларыча, бюгюнлюкге дери сакъланып келгендиле. Алай жашау жеринде турмайды, тюрлениуле къоша барады. Анга кёре уа - адетлерибизге да. Алай бир-бирлерин унутургъа керек тюйюлдю. Аланы да асламысы тойларыбыз бла байламлыдыла.

Бу жер даула бошалмагъан дунияда атылып къалгъан элле сейир этдиредиле. Уллу Россейни кенглигинде уа ала бютюнда кёпдюле. Таулу элледе кирит салыннган, чыракъ жанмагъан юйлени саны жарсырча болса да, тюз алай къуруп кетерле дерча уа тюйюлбюз.

Тюбешиуню ача, Артий комитетни вице-президенти, Кавказда  бёлюмюню башчысы  Ауес Бетуганов былтыр  Россейни хазна къалмай битеу регионларында бардырылгъан  тюрлю-тюрлю  чыгъармачы проектле маданиятны байыкъландырыугъа себеплик этгенлери бла къалмай, миллионла бла адамланы бирикдиргенлерин чертгенди. «Россей деменгили къыралды, анда кёп миллетле жашайдыла, ол себепден  бир бирни ангылаулукъ болса сюебиз, анга уа маданиятха къуллукъ этгенлени себепликлери уллуду»,-дегенди.

Халкъыбызда не заманда да бола келгендиле жигитликлери, хунерликлери бла атларын айтдыргъан эр кишиле, тиширыула да. Аланы этген ишлери, тёлюден-тёлюге ёте, халкъ ауузунда жюрюгендиле. Бирде уа таурухлагъа окъуна бурулуп къалгъандыла.

Алгъаракъда республиканы Башчысы Казбек Коков беш эмда андан да аслам сабийни тийишлисича юйретип ёсдюргенлери ючюн «Ана махтаулукъну» майдалы бла тиширыуланы къауумун саугъалагъанды. Аланы арасында уа Лелюкаланы Фатима да барды.

Бу сиз кёрген сурат 1914 жылда июньда Нальчикде алыннганды. Ол кюн бу суратдагъыладан ючюсю Биринчи дуния урушха кете эдиле. Ала ючюсю да анда жигитлеча ёлгендиле. Къалгъан ючюсю уа быланы ашыра келгендиле.

Кир-кипчик тёбелени ким кетерирге керекди, пестицидлени хайырланыуну мардасын къайда билирге боллукъду – алагъа эм башха соруулагъа Россельхознадзорну Шимал Кавказда регионла аралы бёлюмюнде жууапла бергендиле.

XX ёмюрде малкъар халкъны бек сейир адамларындан бирине Мисирланы Жамалны санаргъа боллукъду. Аны ишини, жашаууну юсюнден халкъда кёп тюрлю таурухла, хапарла жюрюйдюле. Алай Жамалны къадарындан аз сей­ир тюйюлдю аны юй бийчесини жашау жолу да. Юй бийчеси дегенде да аны ючюнчю къатыны Къубадийланы Мимболатны къызы Фатиматны юсюнден айтама.