«Эрттенликде жуууна эсегиз, ахырында салкъын суу бла чайкъалыгъыз»

Бусагъатда бизни республикада жангы юйле ишленедиле, алада уа хар ким ремонтну кесини акъылына кёре этеди. Бирле ванна саладыла, башхала уа душ... Къайсы тап келеди саулукъгъа? Аны юсюнден терапевт-дерматолог Бёзюланы Джамиля бла ушакъ этгенбиз.

 - Жангы фатарлада хазна ваннала салмайдыла адамла. Алай бир жыйырма жыл мындан алгъа уа болум башха тюрлю эди да?

- Хау, адамланы юйге къарамлары тюрленип барады. Алгъын битеу жангы фатарла алгъан неда юй ишлегенле ванна сатып ала эдиле. Бусагъатда бизде да, битеу дунияда да болум тюрленнгенди. Алимле кеслери ыразылыкълары бла тинтиулеге къатышхан эки минг адамдан соруп, шёндю аланы кёбюсю душ тюбюнде жууунуп чыгъаргъа сюйгенлерин чертгендиле. Алгъын заманда юйреннген ыз бла бара, ванна бла ондан бири хайырланады. 

- Аны не бла ангылатыргъа боллукъду?

- Психологла ангылатханларына кёре, душну заманларын къызгъаннганла сайлайдыла. Исси суу бла ваннаны айыргъанланы асламысы уа тазалыкъны хыйсабындан угъай, ары ырахатлыкъ табар ючюн киредиле. Алай быланы экисини да кеслерини хайырлары, кемчиликлери да барды.

- Аланы тынгылы ангылатсагъыз эди?

- Ванна жукъа, къургъакъ неда чапырыргъа къоркъуулу терилери болгъанлагъа тап жарашады. Нек дегенде анда жуууннган адамны терисини жаланда жыйырма процент мылылыгъы къоратылынады. Ол къанны жюрюшюн да тап халгъа келтирирге себеплик этгенин да белгилейик. Алай анда беш минутдан кёп турургъа жарамайды. Мылылыкъны кёп тас этмез ючюн, исси суу этерге кереги жокъду.

 Душну юсюнден айтханда, гельле бла жууунуу тап келишеди. Аладан бирлери мылылыкъгъа себеплик этген затла бла байыгъыпдыла, ала уа терини асыры бек къургъакъсыгъанына чырмау боладыла. Гель бек кёмюк этмейди, алай тазалыкъгъа уа аны бир гитче тамычысы окъуна тамамды. 

Душда къолугъузгъа тенгиз кырдыкладан эшилген къол къапны кийип, массаж этген да хайырлыды. Анга кёлленнген эсегиз, жюрегигиз таба сылай, онг къолугъузну неда бутугъузну уууп тебирерге керекди. Андан сора юсюгюзге сууукъ суу къуяргъа. Ол къанны женгил жюрюуюне аламат амалды.

Саныгъызны-чархыгъызны гель бла жуугъаныгъыздан сора, юсюгюзню эфир жауланы бир тюрлюсю бла сымарлагъыз. Алай артда аны да суу бла чайкъап кетерирге керекди. Андан сора къургъакълыкъ болмаз ючюн, башха амалла этилинмеселе да, тамамды.

- Иммунитетни суу бла кючлендирирге боллукъду деген кертимиди?

- Хау, саулукъгъа контраст душ да хайырлыды. Бек игиси ол жумуш ингирликде этилседи. Бир минут исси сууну тюбюнде сюелигиз, ызы бла тюз да аллай бир заманны – сууукъну. Ол халда талай кере къатлагъандан сора, ахыр кереси сууукъ суу бла бошалады. Сора жан жаулукъ бла сыйпалып, жылы жабыугъа чёргелигиз. Ол къанны жюрюуюне, иммунитетге да игиди.

Салкъын душну шорхасы нервала системагъа хайырлыды эмда целлюлитге да къажауду.

Ванна санлары, сингирлери киришгеннге, аякълары-къоллары компьютер артында олтургъандан арыгъанлагъа тап келишеди. Анга кёмюклени, эфир жауланы, кырдыкланы, тузланы, балны неда терекледе ёсген кёгетлени сууларын къошуп, жукъларны аллында кирирге тийишлиди.

Душдача, сууу да бек исси болмасын, анга отуз беш, отуз сегиз градус жылылыкъ тамамды. Ваннадан сора лосьон, крем неда мазь бла хайырланыгъыз. Эрттенликде жуууна эсегиз, ахырында салкъын душ тюбюне киригиз.

Бу жумушха деп хазырланнган тёрели кёмюклеге терини къургъакъсытхан детергентле (кёмюк этдириучю затла) къошуладыла. Алай болмазча уа табийгъат эфир жауланы, тенгиз тузну, кырдык настойкаланы унутмагъыз.

- Ваннаны бакъдыргъан къарыуун къалай кючлендирирге боллукъду?

- Суугъа аромалы жаула къошуп. Алай алгъа дерматолог бла кенгешигиз. Сёз ючюн, нарат жау къуйгъан эсегиз, ол солуу системагъа иги ингаляцияды, аны трахеитден бла бронхитден къыйналгъанлагъа файдасы уллуду. Лаванданыкъы бла мелиссаныкъы жукълаялмай къыйналгъанлагъа аламатды.