«Борчум – сабийде хунерликни ачыкълауду, аны айныууна себеплик этиудю»

Шауаланы Исмайылны къызы Аминат Къабарты-Малкъар къырал университетде устазланы билимлерин ёсдюрген институтуну бёлюмюню таматасыды.Ол  «1996 жылны устазы» деген регион эришиуде биринчи  жерни алгъан эди. Бюгюн Аминат мени ушакъ нёгеримди.

-Кесинги ишингде эм баш борчха нени санайса?

-Мында  уруннган къадарымда баш борчума мектепледе  суратлау искусствону окъутууну методикасын тамыры бла тюрлендирирча этиуню санайма. Алгъын  предметни атына «рисование» дей эдик, устазны иши сабийге бир затны суратын ишлеп кёргюзтюрге юйретиу бла байламлы болгъан эсе, энди дерс башхача бериледи эм башха эстетика юйретиу салынады.

Биз, институтда ишлегенле, ол борч магъаналы болгъанын иги билгенбиз, аны себепли методика амалла да жарашдыргъанбыз.  Устазланы билимлерин ёсдюрюу жаны бла да бир талай жумуш тамамлагъанбыз. Аладан бирлери сабийлени бу предметден окъутхан устазны  театр искусстводан, музыкадан, тарыхдан, дагъыда алагъа ушаш кёп башха затладан ангылаулары болурча этиудю. Андан сора да, арт жыллада миллет культураны окъутуугъа да аслам эс бурабыз.

-Аминат, сен  мектепде  бу предметни окъутуу жаны бла методика китап жарашдыргъанса. Аны юсюнден  а не айтыргъа боллукъса?

-Хау, басмаланнганды аллай китап. Анга кёп зат киргенди. Ол устазгъа болушлукъду деп акъыл этеме. Андан сора да, сабийлени миллет искусство, культура  бла игирек шагъырей этер ючюн, аланы музейлеге, малкъар эмда  къабарты театрлагъа кёбюрек барырларын дурус кёребиз.

-Сени оюмунга кёре, республикада къайсы  мектепде аслам эс бёлюнеди миллет культураланы  окъутуугъа?

-Нальчикни 29-чу номерли  мектебинде бек тынгылы окъутадыла аны. Аны бошагъан сабийлени иги кесеги артда Дондагъы Ростов шахарда архитектура институтха киредиле.

-Мындан бир ненча жыл алгъа кесинг ишлеген суратладан энчи кёрмюч къураргъа мурат эте эдинг. Къураялгъанмыса?

-Мында иш кёпдю, заман а бек аз. Болсада ол затны  къолгъа алыргъа заман табылыр деп а турама. Ахшы умутла алыкъа алдадыла.

-Сен район, артда республикалы конкурслада хорлап, «Къабарты- Малкъарда 1996 жылны устазы» деген махтаулу атха тийишли болгъанса. Бусагъатда устазла тюрлю-тюрлю программала бла ишлейдиле. Сен анга къалай къарайса?

-Б.М.Неменскийни амалына кёре ишлей, мен аны Къабарты-Малкъарны миллет искусствосу бла байыкъландыргъанма дерге боллукъма. Таулуланы искусстволарын билиу жаны бла да кёп иш этгенме.

-Газет окъуучула сени юсюнгден игирек билирге сюедиле, нени бошагъанма?

-Мен Къазахстанны  педагогика институтун бошагъанма, суратлау искусствону бла черченияны устазы  болуп бир талай жылны Элбрус районну Элбрус поселкасыны орта школунда ишлегенме, андан сора бери чакъыргъандыла. Бош заманымда живопись, графика, скульптура, чеканка да этеме, агъачладан да кёп зат ишлейме.

-Сен юйретген сабийлени арасында санга ушаргъа кюрешгенле  уа болгъанмыдыла?

-Угъай, мен аланы суратлау искусствода кеслерини энчи хатлары, жоллары болсала сюеме. Сабийлени арасында фахмулула кёпдюле. Мени  борчум а аланы искусствону сюерге юйретиу эди. Ол оюмну бюгюн да эсимден кетермейме.

-Бусагъатда  мектепде чыгъармачылыкъ иш бла кюрешир ючюн, бояу, гетен, агъач тапхан бек къыйынды. Сен а аланы къалай мажараса?

-Айтханынг тюздю. Мектепни ырысхы базасы бек къарыусузду. Аны себепли устазла, окъуучула да тюкенледе сатылгъан затла бла кечинедиле. Мен билим берген учреждениядя уруннган заманда да алай эди. Сабийле табалмагъан затны устазла излейдиле, башхалагъа предпринимательле болушадыла. Агъач бла чырмаулукъ жокъду. Кёбюсюнде къайын, чертлеуюк агъач бла ишлейбиз, скульптурагъа да ала бек тапдыла. Живописьде ишлеуде, тюкенде сатылгъан, быстыр тигиучюле бек жаратхан, тутумлу къумачланы хайырланама. Бояуланы уа художестволу  фонддан алама.

Ушакъны Холаланы Марзият бардыргъанды.                                     

Суратда: Шауаланы  Аминат.

Суратны автор алгъанды.