Дарманла бла жалчытыу къалайды?

Жашау этиу жаны бла эм магъаналы дарманланы (патент излемлери болмагъан) 77 проценти Россейде чыгъарылады. Башха тюрлю дарманланы уа экиден бири. Ахыр он жылны ичинде РФ-де дарманла эмда фармацевтикада хайырланылгъан затла чыгъаргъан 40 завод ишленнгенди. Озгъан жыл бла жарымны ичинде препаратланы талай жангы тюрлюсю жарашдырылгъанды, ол санда коронавирусдан бир ненча вакцина да, дегенди премьер-министр Михаил Мишустин, Къырал Думаны депутатларыны алларында сёлеше.

«Бизни къыралда эм биринчиден дарманланы производствосуна эс бурулады. Правительство аланы регистрациясын, сатыу-алыуну, лицензия бериуню женгилирек этгенди, Россейге шуёх къыралладан ташыуну да къолгъа алгъанды», - дегенди ол.

Сабийни кружокга хакъ тёлемей жазаргъа амал бармыды?

Сабийлени кружоклада бла секциялада кюрешиуню хакъын тёлеген сертификатланы электрон халда жарашдыргъан система тёп регионлада ишлеп башлагъанды. Быллай сертификат ата-аналагъа хакъсыз бериледи, аны багъасын а къырал тёлейди.

Бу система къайсы регионда ишлегенин билирча эмда къагъытны жарашдырырча Госуслуги порталгъа неда https://pfdo.ru/ сайтха кирирге керекди. 2024 жылда уа ол битеу регионлада боллукъду.

Бу къагъытха сейир бек уллуду. Былтыр ол 8,6 миллион сабийге берилгенди. РФ-ни Правительствосу къурагъан тийишли къырал программаны чеклеринде келир кезиуледе технологиялы кружокла, спорт клубла, медиа арала, школ музейле, театрла да къураллыкъдыла.  

Пушкинни картасы – 2022: неге жарайды, къайда хайырланылыргъа боллукъду?

«Пушкинни картасы» деп, счётунда белгиленнгенича аллай бир ахчасы болгъан, аны кесине да театрлагъа, музейлеге, кинотеатрлагъа эмда кёрмючлеге билетле сатып алыргъа жарагъан картагъа айтадыла. Ол 14-22 жыллары болгъанлагъа бериледи. Билетни ала жаланда кеслери атлары бла сатып алыргъа эркиндиле.

Картада беш минг сом барды. Андан киногъа эки мингин къоратыргъа боллукъду. Къайда не зат болгъанын Культура.рф порталгъа кирип неда «Госуслуги. Культура» программаны мобильный телефоннга салып алай билирге жарайды.

Бизнесни тинтиуге чек салыннганды

РФ-ни Правительствосу предпринимательлени ишлерин быйылны ахырына дери тинтмезге деп аллай оноу чыгъаргъанды. Сёз мында план бла неда андан тышында бардырылгъан тинтиулени юсюнден барады. Башхача айтханда, бу оноуну бизнесге себеплик этиуча алай кёрюрге боллукъду.

  Экономиканы айнытыу министр Максим Решетников айтханнга кёре, промышленность къоркъуусузлукъ жаны бла надзор ары кирмейди. Дагъыда объектлени талай тюрлюлеринде (аланы саны азды, алай тизмеси уа басмаланмагъанды) санитария-эпидемиология, ветеринария эмда от тюшюу жаны бла тинтиуле план бла бардырылгъанлай турлукъдула. Адамланы саулукъларына бла жашауларына къоркъуу чыкъса – тинтиучюле болжалындан алгъа да келликдиле.

Жылны ахырына дери кийирилген чеклениуле компанияланы уллулукъларына да къарамай алай тохташдырылгъандыла. Бюгюнлюкге 200 мингден артыкъ тинтиу тохтатылгъанды. Озгъан ыйыкъда жаланда юч минги бардырылгъанды. Былтырны бу кезиую бла тенглешдиргенде, аланы саны сегиз кереге азайгъанды.

Чеклениу кийирилген кезиуде предпринимательге тинтиучюле келселе, арсарсыз прокуратурагъа сёлеширге керекди.

Эл мюлкню онгдуруу

Россейни Правительствосу эл мюлкге себеплик этер хыйсап бла талай магъаналы оноу чыгъаргъанды. Алагъа кёре энди эл мюлк товарла жарашдырыучула учуз кредитле (ставкасы 5 процент) алыргъа боллукъдула. Уллу предприятияла уа он процент ставкасы бла беш миллиард сом багъасы кредит къоллу болургъа эркиндиле. Эл мюлкде уруннганланы техника бла жалчытыу сферада эм уллугъа саналгъан «Росагролизинг» акционер общество ахча бла онгдуруллукъду, ётмек бишириучю предприятияланы уа къоранчларыны бир кесегин жабарыкъдыла. Малланы темир жол бла ташыгъанлагъа да субсидияла берирге дейдиле.

Элледе жашагъанлагъа да билеклик этилликди. Тийишли программаны чеклеринде быйыл 93 объект ишленирикди. Ол санда: орта школла, спорт комплексле, сабий садикле да.

Эл мюлкню айнытыу программа быйыл 75 миллиард сомгъа кёбейип, 360 миллиард сомгъа жетгенди, дегенди премьер-министр Михаил Мишустин.

ОСАГО эм КАСКО полислени багъалары тюрленирикмидиле?

Россейни автостраховщиклерини союзуну башчысы Евгений Уфимцев билдиргенича, ОСАГО полисни багъасы страховой тёлеулеге кёре тергелликди. Аланы ёлчеми уа автомашинаны техника кереклерини багъаларына кёре чыгъарылады. Бу ишни тамамларны аллында Союз аллай затланы басмаланнган тизмесине къарайды. Шёндю 2021 жылны ахыр айыны – быйыл январьны багъалары хайырланыладыла. Февральда болгъан тюрлениуле энтта да кёргюзтюлмегендиле. Аны себепли ол басма тизме жангыртылгъынчы полисни багъасы кётюрюллюк тюйюлдю.

ОСАГО-ну багъасына тюзюнлей контроль этилмейди, алай Ара банк тариф чеклениуле эмда коэффициентле кийирип, аны ёсюуюне алай кёз-къулакъ болады. Дагъыда хар водительге «бонус-малус» деген коэффициент хайырланылады. Аны ёлчеми адам авариялагъа неллай бир кере тюшгенине кёре тергеледи. Жууаплы водительлеге полис учузуракъ болады, машинаны хыны жюрютгенлеге уа - багъасы кётюрюледи.

КАСКО-ну багъасы машина эмда аны техника кереклери неллай бир тургъанларына кёре чыгъарылады. Ала кётюрюле эселе – ол да къошуп барады. Дагъыда быллай программагъа хазна контроль этилмейди. Аны багъасын а хар страховой компания рынокга къарап кеси тергейди.

Къошакъ солуу кюнле кимге бериледиле?

Къырал Думада айтханларыча, шабат эм ыйых кюнле жетишмеселе, ишде энтта да къошакъ солуу кюн алыргъа амал барды. Анга уа ма была тийишлидиле:

• артыкъ заман неда ыйых кюн ишлегенле аны ючюн ахча неда солуу кюн алыргъа эркиндиле;
• саулукъгъа къаратырча неда диспансеризация ётерча бир неда эки кюн берилирге боллукъду;
• къан донорлагъа да солуу кюн бериледи;
• сакъат сабийни атасына неда анасына бир айны ичинде энтта да тёрт кюнню ишге чыкъмазгъа эркинлик бериледи. Аны ючюн орталыкъ хакъ жазылады;
• оналты жыллары толмагъан сабийлени ата-аналары, Къыйырдагъы Шималда уруннганла, эл тийреледе ишлеген тиширыула бир айны ичинде бир кюн артыгъы бла солургъа эркиндиле. Алай аны ючюн алагъа хакъ тёленирик тюйюлдю.