Сабийле гъарш бла байламлы программаны чурумсуз ётерча онгла къуралгъандыла

Бу кюнледе Къабарты-Малкъарда битеукъырал «Сириус – 2021» космос конкурсну «Дежурный по планете» деген ахыр кесеги бардырылгъанды.

Эришиу бизде фахмулу сабийлени ачыкълагъан эм аланы айнытыугъа себеплик этген «Антарес» ара 2020 жылны декабринде битеуроссей конкурсда хорлагъаныны хайырындан къуралгъанды. Республикагъа Россейни башха-башха регионларындан - Москвадан, Санкт-Петербургдан, Астрахань, Ульяновск, Нижегород, Ростов областьладан, Адыгеядан, Башкириядан, Забайкальский эм Хабаровский крайладан - 130 окъуучу келгендиле, ала «Сириусну» кеслерини субъектлеринде болгъан айырыу кезиулеринде къытхандыла. Къонакъла, эки ыйыкъны ичинде республикада сабий чыгъармачылыкъны «Кюнлю шахар» академиясында жашап, кеслерини космос проектлерин жарашдыргъандыла. Ала бла 40 эксперт - бу сферада атлары айтылгъан алимле, педагогла – ишлегендиле. Ала, школчуланы энчи программалагъа кёре юйрете, космос спутникле эм ракетала, зондирование, робототехника, антеннала бла ишлеуню жашырынлыкъларына тюшюндюргендиле.

Эки ыйыкъ сейир эришиуледе, республиканы ариу жерлерине жолоучулукълада зауукълу ётгендиле. «Сириусну» къууанчлы халда жабылыуунда окъуучулагъа шахарны 33-чю номерли мектебинде  концерт программа хазырланнганды, хорлагъанланы атлары белгили болуп, саугъаланнгандыла.

Сабийлени республиканы жарыкъландырыу, илму эмда жаш тёлюню ишлери жаны бла министри Анзор Езаов бла «Фахму эм жетишимлилик» фондну регионла аралы байламлы жюрютюу жаны бла араны башчысыны орунбасары Сергей Платоничев алгъышлагъандыла.

- Сиз мында ётдюрген заманыгъыз эсигизде къалырына ышанабыз. Юйретиу программаны ётгенигизи бла кючлюрек болгъаныгъызгъа, билимигизни ёсдюргенигизге ийнанабыз. Сиз жетишимлиликни, бийик кёрюмдюле ючюн къадалып ишлеуню юлгюсюсюз. Биз сизни бла ёхтемленебиз. Мен кураторларыгъызгъа, экспертлеге да ыразылыгъымы билдирирге сюеме. Регионларыбызгъа да быллай программаланы бардырыу хайырлыды – ол субъектлеге сейирни ёсдюреди, чыгъармачылыкъ хазнабызны байыкъландырады. Бюгюн сиз проектлеригизни къоруулагъансыз, тамбла уа ала гъаршны  тинтиуде алгъа уллу атлам этерге болушургъа боллукъдула, - дегенди Анзор Клишбиевич.

Сергей Владимирович да организаторлагъа быллай ариу, къонакъбай, ачыкъ жюрекли республикагъа келирге онг бергенлери ючюн ыспас этгенди. «Космос программа ол излеуню, халатланы, аланы тюзетиуню юсю бла  керти шартланы ачыкълауну жолу эди. «Сириус», бек алгъа, Россейни илму-техника айныууна себеплик этген технологияланы игилендириу бла кюрешеди. Анга бюгюнлюкде аслам субъект бла регион къошулгъандыла, ол санда Къабарты-Малкъар да. Мен Нальчикде биринчи кереме, сиз фахмулу жаш тёлю бла ишлеуде бийик даражагъа жетгенигизни чертип айтыргъа сюеме», - дегенди ол.

Андан сора окъуучула республикада заманларын  къалай ётдюргенлерини, хауагъа кеслерин жарашдыргъан спутниклени ийгенлерини, проектлерин къоруулагъанларыны, Минги таугъа, Чирик кёллеге жолоучулукъларыны юсюнден видео кёргюзтюлгенди.

Алай бла кеслерини бёлюмлеринде  Оскар Асадулин, Александр Голупский, Полина Марушкина, Виктор Лубенко, Денис Давыдов, Илья Алешин, Дмитрий Бондаренко, Алена Антонова, Матвей Иванов эм башхала хорлагъандыла, алагъа сыйлы саугъала берилгендиле.

Ахырында жыйылгъанланы «Дежурный по планете» программаны проект офисини башчысы Антон Рогачёв алгъышлагъанды. Ол окъуучулагъа, бир бирни танымагъанларына къарамай, къауумлада биригип ишлегенлери ючюн ыразылыгъын билдиргенди. «Манга кёп жерде болургъа тюшгенди, ишексиз айтама,  Къабарты-Малкъар эм ариуладан бириди, аны къонакъбайлыгъы, табийгъатыны тамашалыгъы уа энчи хурметге тийишлидиле. Республикада сабийле космос программаны чурумсуз, тыйгъычсыз ётерча тынгылы онгла къуралгъандыла. Мында жашауугъузгъа ариу жолоучулукъ башланнганды, бери къайтып келигиз», - дегенди ол.

 Къууанчлы ингир бирге жыйылып суратха тюшюу бла бошалгъанды.

«Сириус – 2021» космос проектни мураты сабийлени технология проектлеге сейирлерин ёсдюрюудю. Аны къурагъанла этген оноугъа кёре, аны хар жылдан жангы регионда ётдюредиле. Ол «Дежурный по планете» Инновациялагъа себеплик этген фондну, «Фахму эм жетишимлилик» фондну, Илмуланы эм технологияланы Сколковода институтуну, «Роскосмос» къырал корпорацияны, Техника маданиятны алчыларыны, «Миллет технология башламчылыкъ» кружок  къымылдауланы «Лоретт», «СКАНЭКС», «VoltBro», «Спутникс» бийик технологиялы компанияланы, Самараны С.П. Королёв атлы миллет излем университетни  болушлукълары бла къуралады.