Хар бирини жашауу – миллетибизни айныу жолуну кюзгюсю

Жашауну барышында малкъар халкъ не кезиуде, не ишде да кишилиги бла атын айтдыра келеди. Урунууда,  илмуда, культурада, Ата журтну къоруулауда, анга бет жарыкълы къуллукъ этиуде атлары саулай къыралгъа белгилиле кёпдюле. Ол  жаны бла генералларыбызны энчи белгилерге тийишлибиз. Аланы хар бирини жашау жоллары, къуллукълары миллетибизни айныу жолуну  кюзгюсюдю, жангырыууну шагъатыды. Айтхан сёзлерим тутхучлу болур ючюн,  аланы аскерде, мамыр жашауда, право низамны  сакълаучу органлада жетишимлерин юлгюге келтирирге сюеме.   

Деппуланы Сафарбийни жашы Хаким Уллу Ата журт урушда жигитлиги, къураучу фахмусу, ётгюрлюгю бла аскерчилени алгъа таукел элтгенди, хорламлагъа жетишгенди. Танкчы аскерлени генерал-майору, дивизияны командири, душманны ууата, хорламгъа жол ача, къанлы сермешлеге къоркъмай киргенди.

Урушдан сора жыллада да Ата журтха бет жарыкълы къуллукъ этгенди. Венгрияда къыйын болумну ауур жюгю да аны боюнуна тюшген эди.  Орта Азияда аскер округну командующисини заместители болгъанды.  Сынаулу батыр генерал бир заманда кесинден тёбен чынлары  болгъан офицерлеге ауазын кётюрюп сёлешмегенди,  оюмсуз сёз айтып, кишини жюрегин къыйнамагъанды. Андан эди Деппуланы Хаким буйрукъ берсе, солдатла,  офицерле да жаннган отха  кирирге хазыр болгъанлары, командирлери бла ёхтемленнгенлери.

Беппайланы Узеирни жашы Суфиянны жашау жолу, аскер къуллугъу да мамыр  заманда башланнгандыла. Ол 20-чы ёмюрню 50-чи жылларында  къуллукъ этгенди.  Днепропетровск областьда Новомосковск шахарда самоходный артиллерия полк школда тасхачыгъа окъуп бошагъанлай, Киевде М.В. Фрунзе атлы Къызыл Байракълы танк училищеге киргенди. Андан сора Шимал-Кавказ аскер округда танк взводха, ротагъа  командирлик этгенди.

Аллай аскер къуллукълада атын иги бла айтдыргъан таулу жашны Москвада Бронетанк аскерлени академиясында окъургъа жибергендиле. Аны бошагъанлай, Суфиян Закавказский аскер округда Бакуда,  Гори шахарда танк батальонну командири, Тбилисиде мотострелковый полкну штабыны начальниги, Ленкоранда танк полкну командири, ызы бла мотострелковый дивизияны штабыны таматасы болгъанды.

Къайда, къаллай къуллукъда болса да, кесини борчун бет жарыкълы толтургъан офицерни 1977 жылда СССР-ни Сауутланнган Кючлерини Генеральный штабыны академиясында окъургъа атландыргъандыла. Аны бошагъанлай, Венгрия Юг аскерлени управлениясыны, ызы бла Германияда совет аскерлени танк  дивизиясыны начальнигини биринчи орунбасары, андан сора кёп да турмай, Забайкалье аскер округда энчи аскер корпусну командири, Беларусь аскер округда танк аскерлени командующиси, Варшава Договорда  бирикген Сауутланнган кючлени главнокомандующисини энчи келечиси болгъанды. Артда уа  дагъыда  Закавказье аскер округну командующисини орунбасарына салынады, округну аскер советини члени, Тбилисиде гарнизонну начальниги эди.  Ол генерал-лейтенант чын алгъанды.

Бабаланы Къайтмырзаны жашы Солтан ич ишлени органларында урунуу жолун  Къазахстанда окъуна башлагъанды. Туугъан жерибизге къайтханда да, Ич ишлени министерствосунда тюрлю-тюрлю къуллукълада ишлегенди. Къабарты-Малкъар Республиканы ич ишлерини министрине дери ёсгенди. Генерал-майор республикада  тынчлыкъ, ырахатлыкъ болуруна уллу къыйын  салгъанды. Жигитлиги, ётгюрлюгю,  жууаплылыкъны къаты кезиую, низамы бла къолунда къуллукъ этгенлеге юлгю болгъанды.

Зокаланы Къонакъбийни жашы Валерийни жашауу, кёкде жулдуз учханлай, жарыкъ жанып, терк ёчюлгени саулай халкъыбызгъа уллу бушуу келтиргенди. Ол 1972 жылда СССР-ни МВД-сыны Орджоникидзеде (Владикавказ) С.М. Киров атлы аскер училищесин бошап, Волгоград областьда взводну командири болгъанды. Аны бир жылдан Пятигорск шахарда ротаны  командири этгендиле. Андан да Астраханьнга кёчюргендиле.

 Айырма къуллукъ этген спортчу жаш Москвада М.В. Фрунзе атлы аскер академияда окъугъанды. Аны бошагъанлай, Коми Республикагъа жибергендиле, ол анда батальонну командири болгъанды. Арада эки жыл озгъанлай, анга Североонежскде полкну штабыны начальнигини къуллугъун ышаннгандыла. Юч жылдан а Ухта шахаргъа кёчюредиле. Анда ол полкну  командирини борчун толтургъанды. Дагъыда беш жылдан ич аскерлени Сыктывкар шахарда  дивизиясына командирлик этгенди.

Бир жылдан Валерий Конакъбиевичге генерал-майор чын берилгенди. 1994 жылда 30-чу июньдан 1995 жылда 17-чи мартха дери кезиуде Россейни МВД-сыны  ич аскерлерини Приволжск  округда командующини орунбасарыны, биринчи орунбасарыны къуллугъун толтургъанды.

Къарчаланы Жекерияны жашы Харун 1957 жылда туугъанды, Россейни ФСБ-сыны академиясын бошагъанды,2004 жылдан 2006 жылгъа дери ФСБ-ны Чукот автоном округда Управлениясына башчылыкъ этгенди. 2006 жылда уа РФ-ни Къоркъуусузлукъ федерал службасыны Оренбург областьда Управлениясыны начальнигине салыннганды. Генерал-майор чыны барды.

Газаланы Ахматны жашы Сауарбийге аскерни  генерал-майору деген чын 2011 жылда РФ-ни Президентини Указы бла берилген эди. Ол Пермьде бийик командный аскер институтну, Фрунзе атлы битеулю аскер академияны бошагъанды. Арт  жыллагъа дери Владикавказда РФ-ни МВД-сыны ич аскерлени биригиулерини командири болуп тургъанды.

  Тюрлю-тюрлю къуллукъларына кёре генерал чынла алгъан махтаулу адамларыбыз дагъыда бардыла.  Сарбашланы Светлана, Къулбайланы  Руслан,  Беккаланы Азрет,Газаланы Даулетгерий  эм башхала бла миллетибиз ёхтемленеди.

Юсюпланы Галина.
Поделиться: