Маданият

Миллет музейде  Къабарты – Малкъарны Суратчыларыны биригиую къурап, «Кюз – 2022» деген тёрели кёрмюч  ачылгъанды.Анда жюзден артыкъ иш барды. Бояулу суратла,  кийиз, чеканка, эмаль, агъачдан, темирден этилген затла – барысы да къараучуланы сейирсиндиргендиле.

Омск областьдан жетижыллыкъ Коля Кругляченко устазларын, тенглерин да кесини айтхылыкъ фахмусу бла сейирсиндиргенлей турады: темирден ишленнген затла аны чархына тюз да жабышдырылгъанча «къатып» къаладыла.

Юг Уралда «парижчиле» жашайдыла. Ала француз тилни билмейдиле, жылны алты айында уа уюкъла киедиле. Алай, аланы эллерини аты Париж болгъаны себепли, ала парижчиледиле!

 Хапар

Базар кюн, асхут заманда, беш-алты акъсакъал ныгъышда олтуруп хапар этебиз. Озуп кетген колхоз-совхоз заманланы да эсибизге тюшюребиз. Фермада малчыла, ийнек сауучула болуп  ишлеп тургъанбыз. Ара мюлкле адамланы бир бирге жууукъ этген, бирикдирген кюч кибик эдиле. Бюгюнлюкде ала жокъ, бизни тёлюге уа, ариу жомакълача, эсибизде къалгъандыла.

Малкъар назмучу Теммоланы Къасботну жашы Хамит Огъары Басханда туугъанды. Не къыйын заман болса да, мал бла, жер бла кюрешген таулула мюлк жюрютгендиле. Атасы, анасы сабийлери билим алырларын сюйгендиле. Окъуулулукъну балаларыны, халкъыбызны  жашауунда не магъанасы болгъанын Бахсан ауузунда алгъадан билгендиле – тау бийле, алагъа келген къонакъла да кёплеге кёз ачдыргъандыла.

Къарачай-малкъар эрттегили жырланы КъМР-ни, КъЧР-ни да халкъ артисти Отарланы Омар атлы «Мени Ата журтум – мени жырым» деген фестивалы Къулийланы Къайсын атлы Малкъар къырал драма театрда бардырылгъанды. Ол Къабарты-Малкъар Республиканы къыраллыгъыны 100-жыллыгъын эм Россей Федерацияны халкъларыны маданият хазналарыны жылын белгилеуге жораланнганды.

Железноводск шахарны Маданият арасында Россейни журналистлерини союзу «Инфорум» бардыргъанды, анга къыралны жер-жерлеринден редакторла, корреспондентле, политологла бла эскпертле къатышхандыла. 

Къабарты-Малкъар Республиканы къуралыууну 100-жыллыгъын эм Россей Федерацияны халкъларыны маданият хазналарыны жылын белгилеуню чеклеринде бу кюнледе буруннгу халкъ жырланы «Мени Ата журтум – мени жырым» деген фестивальлары озгъандыла. Ала эки белгили жырчы Зарамук Кардангушевни эм Отарланы Омарны атлары бла бардырылгъандыла, къураучулары КъМР-ни Маданият министерствосуду.

Къабарты-Малкъарда Уллу Ата журт урушда совет халкъны батырлыгъына аталгъан аламат эсгертмеле, аланы авторларыны бирлери дунияларын алышдыргъанлыкъгъа, бизге бюгюнлюкде да деменгили Ата журтубуз Уллу Хорламны болдурур ючюн сынагъан къыйынлыкъланы, жарсыуланы, ёлюмлени, жигитликлени юсюнден эсгертгенлей турадыла. Ольга Берггольцну: «Бу таш мермерлеге къарагъан инсан, сен бил – биреулен да унутулмагъанды, бир зат да унутулмагъанды!» – деген реквиеми бизге, саулагъа, ёмюрлюк насийхат болгъанын бир заманда унутмайыкъ.

Туугъанлай окъуна адам баласы аны къуршалагъан дунияны тюрлю-тюрлю тюрсюнлени болушлукълары бла билип башлайды, ангылап, танып. Ол ангылау адам къарамыны бек керекли затларындан бириди. Тюрсюнлени тюрлю-тюрлюлери, кеслерини энчиликлерине, башхалыкъларына кёре, кёп затха жарайдыла. Аланы къыйматларын тинтирге, билирге, теренирек ангыларгъа, адамланы жашауларында ала не магъана тутханларын тохташдырыргъа къаст этип, бурун заманладан бери кюрешедиле алимле.