Саулукъ

Мындан бир къауум жыл алгъа, жыл санлары абадан адамла кёзлери осал кёргенлерине тарыкъсала, жанынг ауруса да, сейир кёрюнюучю эди. Энди уа ол жарсыу уллу-гитче дей турмайды. Жаш адамланы, сабийлени, аны къояйыкъ да, къагъанакъланы араларында окъуна кёзлери кереклисича иги кёрмегенле кёп бола барадыла.

Кир-кипчикни ташыу ючюн тёленнген ахчаны  ёлчеми  юйде жашагъанланы санына кёре тергеледи (РФ-ни Правительствосуну 2011 жылда 6  майдан 354-чю номерли бегимине тийишлиликде). Ол кеси да  бир журтда неда  фатарда дайым тургъанлагъа кёре угъай, талай заманны башха жерде жашагъанлагъа  кёре да.

Къабарты-Малкъар  свалкаланы къурутургъа  деп ахча бёлюнюрюк  регионланы санына киргенди, деп билдиргендиле КъМР-ни Табийгъат байлыкъла эмда экология министерствосуну пресс-службасындан.

         Алгъаракълада, «ЭКА» къымылдау бардырып, «Россейни жашил вузлары-2018» деген программаны чеклеринде къыралда эки жюз вузну арасында экология жаны бла эм иги онусун сайлагъандыла. Ол тизмеге   Къабарты-Малкъар къырал университет да киргенди.

        Къабарты-Малкъарны Бийик тау заповедниги 1976 жылда къуралгъанды. Анда ишлерин сюйген, анга кёллери бла берилген  адамла урунадыла. Аны тийрелеринде аламат жерледен сора да, Къызыл китапха кирген битимле, жаныуарла, къурт-къумурсхала да бардыла. Ма аланы сакълау, экология болумну тазалай туруруна себеплик этиу бизни баш борчубузду.

         Къабарты-Малкъарда быйыл озгъан тогъуз айны ичинде Роспотребнадзор тенгиз продукция сатхан 62 тюкенни тинтгенди. Аладан 29-нда тюрлю-тюрлю бузукълукъла табылгъандыла. Чабакъ сатхан тюкенледе санитар-техника болум жорукълагъа келишмегени, продукция тийишлисича сакъланмагъаны, алыучулагъа тюз  информация берилмегени эмда башха кемчиликле  ачыкъланнгандыла.

РФ-ни МЧС-ини Элбрус излеу-къутхарыу отряды къыралда бек кючлюледен бирине саналады. Анда ишлеген жашла жигитликлери бла белгилидиле. Отряд ишлеп башлагъанлы 2 минг излеу иш бардыргъанды, 5,5 минг адамны къыйын болумладан къутхаргъанды. Юсюбюздеги жылда жашлагъа 100 кере жолгъа чыгъаргъа тюшгенди эмда ала 37 адамны жашауларын сакълагъандыла. Аланы бир ненчасы бла Мечиланы Кязим атлы фондда журналист Герийланы Асият къурап тюбешиу болгъанды. 

Кёп болмай Къабарты-Малкъар къырал университетде  «Каламбий» деген экинчи ачыкъ лекторийге тынгылагъанла  жаяу туризмни (хайкингни) аламатлыгъыны юсюнден билгендиле.  Аны «Элбрус» волонтёр турист отрядны таматасы  Стас Кущев эм «Амерби»  проектни пресс-секретары  Ёзденланы Амерби бардыргъандыла. Ала тынгылагъанлагъа  кеслери кёрген кёп аламат шартланы юсюнден айтхандыла.