Къарачай-малкъар тарыхда, этнографияда, халкъ чыгъармачылыкъда, жер-суу атлада, аланы тинтип, Тёрени юсюнден толу билим тохташдырыр амал барды. Тёре бир заманлада халкъны жашауунда уллу магъана тутханды. Ол шартланы илмугъа келтирип белгили фольклорчу, филология илмуланы доктору Малкъондуланы Хамит 90-чы жыллада уллу ишин басмалагъан эди. Аны магъаналы тинтиулерине бюгюнлюкде къатлап эс бурайыкъ.

«Больничный» къагъытланы жангы жорукъла бла жарашдырыу, нотариусда келишимлени женгилирек халда къурау, музыка инструментлеге паспортла эм башха жангычылыкъла.

Къутургъан ауруу

Къутургъан ауруу (бешенство) – адамны жашауун юзерге боллукъ бек къоркъуулу инфекциягъа саналады. Ол жаныуар къапханда аны тюкюрюгю  бла кёчеди.

Мен къайын анамы танымайма, алай аны бек сюеме. Жетген къыз болгъанымда, эрге барыр къайгъы этгинчи окъуна, башыма игисагъан бир иги къайын анам болса эди деген акъыл келген эди. Алай мени къадар тюбешдирген адамымы, баш иеми, анасы жокъ эди.

Кёп сабийле садха неда школгъа жюрюп башлагъанлай ауруп тебирейдиле, алагъа асламысында кесекле тиедиле, жётел этедиле. Гитчеге быллай кезиуде терк эм тюз медицина болушлукъ этилмесе, ауруу ёпкелеге, бронхалагъа ётеди, бютюн къыйын багъылады. Бизни бюгюннгю ушакъ нёгерибиз Мурзаланы Суфиянны къызы Зулихады. Ол, Къабарты-Малкъар къырал университетни медицина факультетин бошап, Москвада И.М.

Республикабыздан тышында да белгили гляциолог, география илмуланы кандидаты Керимланы Абдуллах экспедиция бла Памирде болуп, СССР-ни бек бийик таууну – пик Коммунизманы (Таджикистан) –тёппесине  (7495 м.) эки нёгери - айтхылыкъ альпинистле эм алимле Нурис Урумбаев эм Борис Струков бла бирге ёрлегенди. Бу тауну башында къардан Керим улу пробала алгъанлы 35 жылдан атлагъан эсе да, ол бюгюн да дунияда рекордха саналады. Нек дегенде, андан бийикден алыкъа аллай затны киши мажармагъанды.

Толбайланы Борисни жашы Расул ёкюл болуп ишлегенли кёп заман болмай эсе да, къысха кезиуню ичинде ол жамауатны чамландыргъан уголовный ишлени бардырып, кесини билимин, усталыгъын кёргюзтгенди. Ол Къабарты-Малкъарны ёкюллерини палатасыны келечисиди, Нальчикни ёкюллерини «Эгида» коллегиясыны къауумуна  киреди,  кеси да арбитраж, уголовный, граждан, административ ишлени бардырады. Биз аны бла сайлагъан усталыгъыны энчиликлерини юслеринден ушакъ бардыргъанбыз.

Фатарны сатып алыуну, бу ишге болушлукъчуланы (посредник) къатышдырыргъа керек болмагъаныны юсюнден Росреестрни Къабарты-Малкъарда Управлениясында айтхандыла.

Кёп фатарлы юйлени арбазларында машина салыр жер болмаса, водительлеге аланы тротуарлада, къыртишде, сабийле ойнаучу майданчыкълада къояргъа тюшеди. Сёзсюз, ол тапсыз ишди. Ма аны себепли аллай юйледе жашагъанла управляющий компаниялагъа арбазлада аллай жерле къураргъа кереклисин дайым айтып туруучудула. Бютюнда машиналары болмагъанла. Нек дегенде, бирле техникаларын подъезд аллында къоюп кетселе, алагъа юйге кирирге, колясканы чыгъарыргъа окъуна къыйын болады.

Жашауунда кюн сайын бир жангы зат билген адамгъа насыплыды дерчады. Бюгюнлюкде халкъыбызны тарых байлыгъын, аны къуралыуу къалай болгъанын тохташдырыу, ачыкъланнган затланы да кенг жайыу керек жумушладан бириди. Аны магъаналыгъын ёсюп келген тёлюге ангылатыу а абаданланы борчларыды. Сёз ючюн, малкъарлыланы миллет кийимлерини юсюнден айта, энчи да тиширыула кийген жыйрыкъланы, аладагъы сейир окъала не себепден эм къалай бла сайланнганлары бек сейирди. «Мой дом -Эльбрус» деген китапда аны юсюнден тынгылы информация барды. Аны автору Залийханланы Михаилге ыспас этерчады.

Тышындан келип малкъар халкъ бла танышхан жолоучула, алимле да не заманда да аны келечилерини терен акъыллылыкъларын, асыллылыкъларын, не ишни юсюнде да  ашыкъмай, оюмлап, аны алай тамамлагъанларын чертгендиле. Таулуланы ол шартларын ала кеслерини Кавказгъа жолоучулукъларыны юсюнден эсгериулеринде ачыкълагъандыла. Ала жаланда кёзбау сёзле болмагъанларына уа халкъыбызны фольклору, кёлден чыгъармачылыгъы да этеди шагъатлыкъ. Малкъарлыла жашауда тенгликге, кертичиликге, адепге бла намысха къаллай магъана бергенлерин  бу сизге деп сайлагъан тизгинле  суратлайдыла