Юй жаныуарладан къаллай ауруулагъа жугъаргъа боллукъду?

Къутургъан ауруу

Къутургъан ауруу (бешенство) – адамны жашауун юзерге боллукъ бек къоркъуулу инфекциягъа саналады. Ол жаныуар къапханда аны тюкюрюгю  бла кёчеди. Саулукъ сакълауну Битеудуния организациясыны (ВОЗ) билдириуюне кёре, жер башында къутургъан ауруудан жыл сайын 60 минг чакълы адам ёледи. Андан кесинги сакъларча вакцинация этерге керекди. Ол берген къоруулау кюч бир жылны ичинде сакъланады.

Къуртла

Гельминтле, башхача айтханда, сууалчанла, кёп жаныуарланы, адамланы да онгларын аладыла. Алагъа иги къууурулмагъан этден бла чабакъдан, сора дагъыда тазаланмагъан тахта кёгетледен бла жемишледен, бирде уа кир суудан да жугъаргъа боллукъду. Итле, киштикле нени болса да ашап бояладыла алагъа. Ызы бла ол иелерине кёчеди.

Сууалчанла болмазча, заманында профилактика этерге керекди. Эм биринчиден, быллай къуртланы къурутхан препаратланы хар юч айны жаныуарлагъа, аланы иелерине уа жарым жыл сайын берирге тийишлиди.

Тазалыкъны юсюнден да унутургъа жарамайды. Итни, киштикни сыласагъыз, къолларыгъызны сапын бла жууугъуз! Бегирекда гитче сабийлеге сакъ болугъуз. Аланы жаныуарланы къатларына къоймагъыз. Юслерине тийселе уа, къолларын тынгылы тазалагъыз.

Башха паразитле

Юйде кечиннген жаныуарланы юслеринде битле, губула, башха паразитле да табылыргъа боллукъдула. Алай бу затла адамгъа къоркъуу келтирмейдиле. Жаланда сууалчанлагъа сакъ болургъа керекди ансы. Аны айтханлыкъгъа уа, чыртда уллу кёллю болургъа уа жарамайды. Не ючюн дегенде, бит къапса, дерматит къозгъалыргъа боллукъду. Итлени, киштиклени тюклю терилеринде жашагъан губула уа адамны юсюнде жашау эталмасала да, кичитип къыйнаргъа уа боллукъдула. Насыпха, ауруу къозгъамай, салгъан хаталары аны бла къалады.

Темиреу (лишай)

«Лишай» деген ат бла бактерияла къозгъагъан бир ненча тери ауруугъа айтадыла. Аны хатасындан жаныуарланы тюклери тюшеди, терилеринде жукъгъан жерлеринде уа къызыл тамгъала чыгъадыла.

Бу инфекцияны айныгъан кезиую (инкубация) иги да уллуду. Аны хатасындан жаныуарны аягъы юсюне салгъан заманнга аны иеси энди ауруп башларгъа да боллукъду. Анга жугъар ючюн а саусуз жаныуарны бир кере сыласа да жетерикди.

Темиреуден сакъланыр ючюн эм биринчиден хауле итлеге бла киштиклеге жанламазгъа керекди. Юйде быллай жаныуарлары болгъанла уа тазалыкъны дайым эсде тутсала игиди. Къолланы сапын бла жуугъанда, адам бу ауруудан 99,9 процентге сакъланырыкъды. Итни неда киштикни кесигиз жатхан жерге алыргъа жарамагъанына уа сёз да жокъду.

Омарланы Мурат хазырлагъанды.
Поделиться: