«Жашаугъа кёре окъутуу иш, китапла да тюрленедиле»

Совет жыллада  китапла тёлюден тёлюге ёте эдиле. Энди алай тюйюлдю. Жыл сайын окъуу китапланы сатып алыу ата-аналагъа уллу проблемады.  Аны юсюнден биз «Китап» ара»  къырал предприятияны башчысы Шауаланы Аминат бла ушакъ  этгенбиз.

-Аминат Хусейновна, совет  жыллада окъуу китапла тюрленмегендиле, юйюрде ненча  сабий болса да, бир жыйымдыкъ бла окъуй эдиле. Энди уа жыл сайын уллу тюрлениуле кийиредиле. Бусагъатда ата-ана  билирге керек  не жангылыкъ  барды?

-Билим  бериуде, совет жылла бла тенглешдиргенде, кёп зат тюрленнгенди. Сёз ючюн, алгъын бир предметден жангыз бир окъуу китап болгъан эсе,  шёндю устаз  сайларча онг  барды. Аны себепли китап  басмала къайсысын  игирекге санасала да, аны чыгъарадыла. Алай окъуу  китапланы саны бек кёп эди. Сабий бир школдан башхасына кёчсе, толусунлай жангы комплект  ала  эди.

Россейни Къырал Думасында   окъуу китапланы санын бир мардагъа кийирирге  оноу этилген эди.   Китапланы тизмеси  бек къысхартылгъанды. Энди бизни къыралда  дерслени  федерал тизмеси барды. Жарсыугъа,  тизме къуралгъан кезиуде  бир-бир  айырмалы  китапла  нек эсе да кетерилгендиле.  

Сёз ючюн,  тарыхдан токъсан  тюрлю китап жюрюй эди школлада. Аланы  кёбюсю  да шёндюгю излемлеге келишмей.  Энди  аладан онекиси  къалгъандыла. Алай былтыр,  буруннгу жыл школ библиотекалагъа тарыхдан китапла  сатып алыннгандыла. Ала бла беш жылны ичинде хайырланыргъа  онг барды.

-Арт жыллада  ана тилде  бла литературадан сиз башчылыкъ этген  лабораторияда  окъуу китапла, методика пособияла къуралгъан эдиле. Быйыл а  не жангы зат барды?

-Республикада жангы къуралгъан программа бар эди – ана тилден бла литературадан окъуу китапланы жангыртыргъа деп. Ол заманда жангы  стандартла алыкъа къабыл этилмеген эдиле, жангызда проектлери  бар эди. Аны себепли  тилни билген сабийлеге китапланы биз къарыусуз жерлерин алышындыргъан эдик, толусунлай жангы китапла этерге ахча да берилмеген эди.

Тилни билмеген сабийлеге уа жаппа-жангы окъуу китапла,  ишчи дефтерле къуралгъан эдиле. Алай  бусагъатда ана тилден  бла литературадан окъуу китаплагъа  федерал министерствону комиссиясы къараргъа  керекди. Хар китап юч-тёрт экспертизадан ётеди. Дагъыда китапны  электрон приложениясы болургъа керекди. Къысхасы: ана тилден  бла литературадан  китапланы жангыдан хазырларгъа керекди, жангы излемлени, жангы стандартланы эсге алып

Китап хазырлау  къыйын ишди. Бир-эки дерсни хазырлап келтиригиз десек,  алай кёп адам эталмайды бу жумушну. Биз устазланы билимлерин ёсдюрген институтда курсла да къурагъан эдик. Алай биринчи китапла басмаланнгандан сора, жангы стандартла чыкъдыла. Энтта да тюрленирге керекдиле китапла. Хау, этген ишибиз бошуна тюйюл эди,  ол энди башланырыкъ жумушубузну мурдоруду.