Акъылларын башларына жыйгъанла

Масхара

Къоншу тиширыу бла ушакъгъа болуп, Айсурат эрини юйге киргенин окъуна эслемеди. Юсюп, аланы эслерин кесине бурур муратда, къургъакъ жётел этип, чурукъларын теше башлады. Ол ич отоугъа киргенде уа, тиширыула бир бирине къарап, замансыз кезиуде бу не айланады деп, аны сансыз этдиле.  Юсюп, Аминат бла саламлашып, эсенлик хапар соруп, ваннагъа кирип, бетин, къолун жуууп, аш отоугъа тебиреди. Юй бийчеси столгъа аш саллыкъ сунуп, иги кесек заманны эригиулю олтурду. Алай къоншу къатынланы  ушакълары къызадан-къыза баргъан болмаса, бошалыргъа ушамады.

Юй бийчеси ызындан терк келмезин ангылап, тамата, чай жылытып, гыржыннга жау жагъып  ауузланды да, ишге ашыгъышлы кетди.

минат хапарны башха жанына буруп, кюлюмсюреп, былай айтды:

-Альбина,  (тенглери Айсуратха алай айтадыла) нечик насыплыса сен. Юсюп къалай намыслы, адепли адамды. Ашха кючбюсюреу болмагъаны уа неден да игиди.

-Багъалы Аннушка, (Аминатны чам аты) сен жангылгъан этесе, ол насыпны мен алай тынчлыкъ бла тапмагъанма. Э, къыз, сау он жыл кюрешдим да арымай-талмай аны ашха кючбюсюреулюгюн къойдуралмай. Энди уа, Аллахха шукур, кюннге чыкъгъанма. Кесинг кёрдюнг да, эшикден ышара-ышара кирип, аш юйде къалгъан-къулгъан бла жубанып кетгенин.

-Тоба-тоба! Бу асыл адамгъа алай сансыз къараргъа кёлюнг къалай барады, жанынг аурумаймыды да?

-Эгечим, Юсюп мени тилей айланнган  заманда, ол манга къуруда: «Сени ариулугъунга къарасам, мудах жюрегим жарыйды, ач къарыным тояды»,- деучюсюн мен унутмагъанма. Ашыма, къылыгъыма чурум табып башласа, сюймеклик бийлеген заманында айтыучу сёзлерин эсине салама, ол да болушмаса уа, сабийлерин да юсюне атып, анама кетип къалама. Мени  аллай жагъынларымдан асыры къоркъгъандан, кеси жагъынларын унутханды.

-Тобады, Альбина, биздегине уа кюннге юч кере жылы да, татымлы да аш-суу бермей къой да, эшик бла угъай, терезе бла чыгъарыр, тейри,-деп, Аминат ушакъ нёгерине мудах къарады. –Мен да аны ол халына тюшюннгенме да, кече жатмай къаллыкъ болсам  да, ашха-суугъа чурум тапмазча этерге кюрешеме. Айхай, бир тюрлю аш бла къалса уа! Юч-тёрт тюрлюсюн аллына салмасанг унамайды. Алай этип турур ючюн, гумунг, холодильнигинг этден, жаудан, бишлакъдан толупму турадыла?! Кеси уа анда-мында иш хакъчыгъындан бир жукъ узатса, аны сау жыл узуну айтыр . Башха мадары уа бир да болмаз. Насыпха, бу эки ыйыкъда командировкагъа кетгенди, аш-суу къайгъыдан къутулуп, ох деп турама. Аркъама тюк чыкъгъанды. Сабийле да асыры оюннга къызгъандан,  сау кюнню юйге жыйылмайдыла.

-Ой,харип. Аннушка, сен а не хомухса! Хоу бир да, кесими анга терезе бла чыгъартмагъа эдим. Мен а сени Аскеринги уллу культурасы болгъан адепли  адам сунуп турама, кёр аны! Къарыны ючюн эр киши къалай дау этип сёлеше болур, уялмай. Жанымы не алады десенг, ашха, кийимге кючбюсюреу киши. Аллай эрлери болгъанлагъа жаным бир бек  ауруйду. Мен аллай киши бла бир кюн жашамаз эдим. Ала къуруда кеслерине таплыкъны излеген болмаса, юй бийчелерини юслеринден къайгъырмазла. Аланы жангы модагъа кёре кийиндирмезле, театргъа элтип, кёллерин кётюрмезле, туугъан кюнлерин белгилемезле, алтын, накъут-налмас затла бермезле. Аннушка, сени быллай ариу сыфатынга къарагъан ашамай окъуна тоярыкъды. Сенде ала кёзлени, къарылгъач къанатыча, къара къашланы, суу къамишча, узун кирпиклени, тал чыбыкъча, субай санланы багъалары къаллай бир  болгъанларын Аскерни эсине сала билмегенинги кимден кёресе. Алай этип бир кёрчю, ким биледи, ол да, Юсюпча, тюз боюнлу болуп къалыр эсе уа. Ол заманда кёрюрсе жашауну зауукълугъун,-деп, Айсурат Аминатн
ы жарыгъан бетине сюйсюнюп къарады. Ол да жашауун зауукълу этерге  «амал» тапханына къууана, юйюне ашыкъды.

Андан бери иги кесек заман озгъанды. Алай къоншу къатынла арт кезиуде бир бирлерине барыуну къойгъандыла. Баям, Айсуратны «амалы» Аминатха жарагъан болмаз. Юсюп да акъылын башына жыйгъан хапар жюрюйдю.