Жаз башы ауруула

Хауа болумланы терк тюрлениулери эм иммунитетни къарыусузлугъу саусузланы  бютюнда кёп этеди. Жауун тюбюнде салкъынлыкъсыз айлансагъыз, аякъларыгъызны жибитсегиз, автобусну сакълап, сууукъ шинтикде къауум  заманны  олтурсагъыз, сёзсюз, сизге жаз башы ауруула терк окъуна жабышырыкъдыла.

Биз сизге жылны бу кезиуюнде тийиучю аурууладан бешисини юслеринден айтыргъа сюебиз.

Кесекле

Температураны кётюрюлюую, сууукъсурау, баш ауруу, къарыусузлукъ къысыу, ашдан кёл къачыу эм шаугютлени ауруулары бла башланады. Къошакъ белгиле – кёзлени къызарыулары (коньюктивит), безлени уллайыулары.

Температураны чёкдюрюрге ашыкъмагъыз. Врачла оюм этгенлерине кёре, 38,5 градусха жетгинчи, температура хайыр окъуна этеди,  болгъан  аурууну  хорларгъа  болушады. Ол себепден а саныгъызда  38 градус иссиликге бек къыйналмай чыдай эсегиз, аны чёкдюрюр ючюн, дарман ичмесегиз игиди. Саусуз жылы С витаминлери болгъан суусап затла кёп ичерге керекди, алай бла уа къарыуугъуз таркъаймай сакъланырыкъды. Аденовирусла къуралгъан заманда кёп жайылыучу токсинле чархыгъыздан жууулуп терк кетерикдиле. Температурагъыз ёргеден-ёрге кётюрюле барса уа, врачха барыргъа, тийишли дарманла ичерге керекди.

Тамакъ

Ауруу тамакъда сагъакълада микробла жайылгъанларыны хатасындан чыгъады. Иммуннитет къарыусуз бола башласа, микробла терк кёбейедиле, температура кётюрюледи, тамагъыгъыз ауруйду, жиклеригиз адыргы этдиредиле. Тамакъ сагъакъла уллаядыла, аланы юслери акъсыл бетли боладыла.

Имунный системагъызны кючлендирирге кюрешигиз. Халкъ дармаланы – улёкъуну, къызгъылдым родиоланы, къара дугъумну, эхинацеяны хайырланыгъыз. Андан сора да, ауругъан адамлагъа жылы (исси угъай!) затланы ичиригиз, сёз ючюн, бал неда наныкъ варенье къошулгъан жашил чайны. Ауруу селеймей эсе, врачла антибиотик дарманланы берип багъарыкъдыла.

Бюйрекле

Бек сууукъ болсагъыз (неда цистит ауруу кетерилмеген эсе) бюйреклеригиз аурурукъдула. Аллай кезиуде сизни халыгъыз къаты респиратор аурууну кезиуюндегине ушарыкъды: сууукъсурарыкъсыз, температурагъыз 38 градусдан кёп боллукъду, къусарыгъыгъыз келирге, башыгъыз бек аурургъа да боллукъдула. Аны бла бирге уа быллай къошакъ белгилени да эслерге тюшерикди – сыртыгъызны тёбен жаны аурургъа, ол сезим а къарыныгъызны баш жанына, быгъыныгъызгъа, жан сюеклеригизге, базыкъ бутларыгъызгъа да кече айланыргъа боллукъду.

Бу ауруудан жаланда врачны болушлугъу бла багъылыргъа боллукъду. Аны бла тюбешиуню арт болжалгъа салыргъа жарамайды. Ауруу эсгирсе, бютюн бек къыйнарыкъды. Эски пиелонефрит бек ачытып къыйнамаса да, аллай инфекция бюйрекледен кетерилмесе, бу орган бузулукъду, почечная недостаточность деген ауруу чыгъып, сизни дайым къыйнап турлукъду.

Къууукъ

Бу ауруу адамгъа сууукъ ётсе тиеди. Аны хатасын адам кеси  керегине терк-терк барады. Ауруу оздурулса, адамны бек къыйнайды.

Ауругъан кезиуюгюзде чибижили, мыстылы ашарыкъланы хайырланмагъыз, алкогольну, газировкаланы, кофени да ичмегиз. Болса да суу затланы уа, жылытып, кёп ичерге керекди – къууукъдан ауруну къозгъагъан  затла   терк кетерикдиле.

Анга  уа быллай затла иги болушурукъдула: жилек морс, кисельле, щёлочь суула, сокла, къалын болмагъан чай. Жылы ваннала, дарман хансладан жарашдырылгъан суусун дарманла, грелка да ахшы болушлукъ этерикдиле. Врачха терк кёрюнюрге онгу жокъ эсе, поликлиникадан узакъ  эсегиз, аурууугъузну селирек этерге фурадонин таблеткала да болушурукъдула.

Санлагъа къатылыу

Аурууну тёрт тёрели формасы ангина (неда башха инфекция) чыкъгъандан сора, 3-4 ыйыкъдан сора, адам кесин сау болгъаннга санап тургъанда окъуна башланады. Температура иги да кётюрюледи, тобукъла адыргы этдиредиле, бутла кёпчюйдюле. Тёреде болуучусуча, алгъа уллу жикле тобукъладагъыла, инчикледегиле, жингирикледегиле, андан сора уа инбашладагъыла, жан сюекледегиле ауруйдула. Ала кёпчюйдюле, къызарадыла, къызаракъ болуп тургъанларын сезериксиз.

Бу ауруудан медикле-профессионалла багъаргъа керекдиле. Ала болушмасала, аурууну бек къыйын формалары чыгъып къалыргъа боллукъдула. Ревматизм «чабыуул» этген заманлада жюрекни шаугютлери эм клапанлары бузуладыла (ревмокардит чыгъады). Ауруу кюч ала баргъан заманда жюрек ауруула чыгъадыла.