Кючлю аскерчи болгъанын кёргюзтгенди

9 декабрьде Совет Союзну Жигитлерине, Россей Федерацияны Жигитлерине, Сыйлы Георгийни жоруна эмда орден Славыге тийишли кёрюлгенлеге сый-намыс бериледи.   Бу тёре жашды, алай аны бла бирге тарыхы теренди.

Сыйлы Великомученик эм Победоносец Георгийни аскер орденин 1769 жылда Екатерина Великая тохташдыргъанды. Эски орузлама бла 26 ноябрьде уа патчах Россейде эм даражалы къырал саугъагъа тийишли болгъанланы белгилегендиле.  

Октябрь революциядан сора большевикле саугъаны, аны бла бирге уа байрамны да кетергендиле. Жаланда 1942 жылда Орден Славы тохташдырылгъанды. Ол а магъанасына кёре Георгийни жоруна тенг болгъанды.

 Ата журтну Жигитини кюнюн белгилеуню жангыртыуну юсюнден башламчылыкъны уа РФ-ни Къырал Думасы 2007 жылда этгенди. Аны юсюнден ол кезиуде парламентни башчысы Борис Грызлов былай айтхан эди: «…алай бла биз революциягъа дери болгъан байрамны жангыртабыз. 9 декабрьде дагъыда Ата журтну Жигитлери белгиленирикдиле. Аланы да кеслерини энчи кюнлери болургъа керекди...».

Статьябызны жигити  Геляланы Бисолтанны жашы Рамазан  Славы орденни 3-чю даражасы бла саугъаланнган жигит уланланы тизмесиндеди.

Геля улу  1900 жылда Черек районда Огъары Малкъарда Чегет элде туугъанды.  Урушха дери водитель болуп ишлегенди.   Уяналаны Томаны къызы Сакинат бла  юйюр къурагъандыла. Алагъа эки жаш туугъанды:  Мухаммет бла Къалмыкъ. Алай Мухамметни къадары къысха болгъанды, ол сабийлигинде ауушханды. Къалмыкъ а миллет бла бирге кёчгюнчюлюкню азабын сынагъанды, ол 2007 жылда Алма-Атада ёлгенди.

Артда Рамазан энтта Мелюхаланы Муссаны къызы Кяусарны эрге алгъанды, алагъа къыз туугъанды – Халимат.

Къызыл Аскерге  Геля улу 1942 жылда августда чакъырылгъанды. Рамазан Запад, 1-чи эм 2-чи Украин фронтланы къауумунда душманнга къажау тургъанды. Ол 1941 жылда 26 сентябрьде ауур жаралы болгъанды.

2-чи Украин фронтну 104-чю мараучу корпусуну командири 1944 жылда 8 июльда чыгъаргъан буйругъу бла аскерчи Геляланы Рамазан (документледе жангылыч этилип, аны тукъуму Еляев деп жазылыпды) Славы орденни 3-чю даражасы бла саугъаланнганды. Документде аны юсюнден былай жазылыпды: «Богуслав шахар, 193.3 бийиклик эмда башха жерле ючюн сермешледе жолдаш Еляев батыр, кючлю аскерчи болгъанын кёргюзтгенди. Ол юч душманны ёлтюргенди. Молдова черекни тийресинде ж.Еляев душманны пулемётчуларын жокъ этгенди».

1944 жылда 17 октябрьде басмаланнган къайтарылмазлыкъ къоранчланы тизмесинде наводчик аскерчи Геляланы Рамазан 1944 жылда 10 сентябрьде жоюлгъаны жазылыпды. Ол Румынияда Карпатыде 817 бийикликни кюн чыгъыш жанында жолну тийресинде басдырылгъанды.

 20-чы энчи пулемёт-артиллерия батальонну командири майор С.Щербаков 1944 жылда 13 сентябрьде Рамазанны жоюлгъаныны юсюнден билдириуню аны юй бийчеси Кяусаргъа жибергенди. Алай ол кезиуде Геля улуну юйюрю Къыргъыз ССР-ге кёчюрюлюп эди, аскер комиссариатны ишчилери аны юсюнден белги да этгендиле. Кяусар юй башчысы Ата журтубузну къоруулай жигитча жоюлгъаныны юсюнден билдириуню алгъаны бла къалгъаны  белгисизди.  

Геляланы Рамазанны аты Огъары Малкъарда Уллу Ата журт урушну жигитлерине ишленнген эсгертмеде, КъМР-ни Эсгериу китабында да жазылыпды.

Тикаланы Фатима хазырлагъанды.
Поделиться: