Сиз бюгюн В.И. Ленинни ишлерине къаллай багъа бичесиз?

 

- Ленин, мен сагъыш этгенден, ол терен билимли, фахмулу адам болгъанды, къыралны жашауунда кёп магъаналы ишле тамамлагъанды, бютюнда бизнича гитче халкълагъа кёп игилик келтиргенди. Мен къара танымагъан адамлагъа билим бергенин, окъутхан белгилерге сюеме. Анга кёре миллетле культура, башха жаны бла да айныгъандыла. 

Мени эм уллу магъаналы ишине аны санайма, адамла хакъ тёлемей билим алсала, ол бек уллу ахшылыкъды. Жашауну толкъунларында Ленинни айтханлары, этгенлери магъаналарын кёргюзте турлукъдула деп сунама. 

 

- Ленинни тарыхда магъанасы, сёзсюз, уллуду. Ол кеси заманына кёре бек акъыллы, хунерли адам эди. Алай аны оноуларыны, атламларыны хал жаны да болгъанды. Ахшы ишлерини юсюнден айтханда, ол жангы къырал къурагъанды, аны экономика, башха жаны бла да айнытханды. Аны бла бирге граждан урушда, аны ызындан да къазауатлада терсликлери болмагъан кёп адамла жоюлгъандыла, дин, маданият жаны бла да кёп зат тас этилгенди. 

 

- Мен Ленинни ниетлерине ёсгенме, аланы, сёзсюз, тюзге санайма. Бусагъатда властьда аныча къаты политикле болсала эди, халкъыбыз тынчыракъ жашар эди деп, алай сунама. Россейни тарыхында аны жери, магъанасы да чексиз уллуду. Ол къыралны жангы, айныуну жолуна салгъанды. Аны ючюн бюгюнлюкде аны эсгертмелерин ойгъанлары ачыу этдиреди.

Бусагъатда да бардыла адамлагъа онгла. Алай алагъа властьны жанындан себеплик керекди. Шёндюгю чиновникле къуллукъларын адамланы жумушларын тамамлар ючюн угъай, хуржунларын толтурур ючюн хайырланадыла. Окъугъанлыкъгъа, иш тапхан къыйынды, жангыз да предпринимательство бла кюрешиуню барды хайыры. Алай асыры уллу налогла аны да жолун кеседиле. 

Энчи кесими юсюмден айтханда, бир жаны бла совет заманлагъа сюйюп къайтырыкъ эдим. Анда адамла бир бирге башха кёзден къарай эдиле, жарашыулукъ, огъурлулукъ бар, зарлыкъ жокъ. Бюгюнлюкде уа арада аллай татлылыкъ эсленмейди.

 

- Ол кезиуде къыралны аягъы юсюне сюеуде Ленинни къыйыны уллу эди. Аны башчылыгъында этилген кёп ахшы затны биз бюгюн да хайырлана келебиз. Жамауат аланы излейди, алагъа къайтады. Алай ол заманда бусагъатдан эсе иги эди деп бирча айтыргъа жарамаз. Ала барысы да бизни тарыхыбызны бир кесегидиле, ол себепден биз анга хурмет эте билирге борчлубуз. 

Озгъан ёмюрню биринчи онжыллыкъларында бизни къыралыбыз, саулай дуния да башха эдиле. Заманнга кёре алгъа барыргъа керекди. Бусагъатда да керекдиле бизге тюрлениуле, алай, мен оюм этгенден, ол кезиудеги законла бюгюннгю жашауну излемлерине не хазна келишсинле.   

 

- Мен Ленинни ишлеринде кёп шартны тюзге санайма. Бек биринчи, аны мюлкню бийледен алып, халкъгъа юлешгени эмда битеулю иеликни къыралгъа бергени алгъа атлам эди. Хапчюкден тышында, адамланы араларында тенглик да келтирилгенди, байла бла алагъа къуллукъ этген болмазча этгенди. Андан сора да, ишсизлик болмагъанды. Ол а саулай да къыралны экономикасын кётюргенди. Бу жаны бла андан юлгю алырчады.  

 

Властьны къолларына жыйгъан «помещиклени» кетерирге керекди. Нек дегенде ала бизнеслерин бардыргъанда къуллукъларын хайырланадыла. Ол а экономиканы айнытыугъа тыйгъычлыкъ этеди. Былайда битеу ачыкъ неда чекленнген жууаплылыкълары болгъан эмда бу тюрлю башха организацияладан мюлкню, производствону да алып, федерал иеликге берирге тийишлиди деп, оюмум алайды.

Нени жаратмайма десегиз а, диннге къара тамгъа салыннганын, бу жаны жаны бла билимли адамланы къурутханларын. Аны осал ышанлары бюгюн да эсленедиле. 

 

- В.И. Ленин Россейни айныуун жангы жолгъа салгъанды. Социал-демократия ниетлери бла чачыла тургъан къыралны жыйып, дунияда даражасын кётюрюрге себеплик этгенди. Сора жашауун уруннган халкъгъа жоралагъанына уллу ыспас этерчады. Оны оюмлу политикасыны хайырындан уллу къазауат тыйылгъанды. Алай бла Владимир Ильич шёндюгюлю Россейге жангы онгла саугъалагъанды.

 

- Мен Ленинни юсюнден китапладан неда таматала айтып билеме. Алай, окъугъаныма, эшитгениме кёре, ол бардыргъан политиканы тюзге санайма. Башхасын къоюп, жарыкъландырыу ишин алсакъ окъуна, халкъгъа къаллай бир игилик келтиргенди ол. Оноуну патчахладан сыйыргъаны да ахшы шартды. Нек дегенде аны кезиуюнде жамауатны байлагъа бла жарлылагъа юлешиннгени бек осал эди, адамсызлыкъ окъуна. Ол а, тенгликни тохташдыра, уруннганлагъа ары дери болмагъан эркинликлени берип, жолну ачханды.