Тарых

Къабарты-Малкъар фронтха 70 мингден аслам жашын бла къызын ашыргъанды, аладан 12 мингден кёбюсю тюрлю-тюрлю орденле эм майдалла бла белгиленнгендиле.

Тохаланы Сюлейни жашы Ануар фронтха 1941 жылны июнь айында чакъырылгъан эди. Ол минно-инженер аскерлеге тюшгенди. Аны уруш жолу уа Сталинградда башланнганды.

Уллу Ата журт урушну биринчи айларында Къызыл Аскерни санын 15 минг бла 600 жюз къарачайлы толтургьанды, башхача айтханда, халкъны хар бешинчиси къазауатха кетгенди.

Эрттегили суратла кёп сейирлик шартланы юслеринден  хапарлайдыла, талай жыл мындан алгъа  болгъан затланы  эсге саладыла.

Асламлы информация органла 2020 жылда исламны тарыхында биринчи кере  болуп хаж къылынырыкъ тюйюлдю деген хапарны терк жайгъандыла.

Уллу Ата журт урушну заманында 1942 жылда  сентябрьде  Къабарты-Малкъарда ВКП(б)-ны жашырын Обкому айырылгъанды. Анда малкъар адабиятда  чам хапарланы мурдорун салгъан жазыучу, Кациланы Хабу таматаны экинчиси болгъанды. Район оноучуланы араларында уа Уяналаны Къанамат да айтылады.

Озгъан ёмюрню отузунчу жылларында къыралда билим алыугъа уллу эс бурулгъаны бла байламлы, бизни республикада да окъуу юйлени ачылыулары къырал программагъа киргенди

Майскийден узакъ бармай,  Терк сууну онг жагъасында орналгъан, бюгюнлюкде битеудуния археология справочниклеге кирген Тёбен Джулат буруннгу шахарны биринчи кере Ю. Клапрот 1807 жылда тинтгенди.  Бу тийреледе 1395 жылда орта  азиялы  Тамерлан эмирни  бла алтын ордалы Тохтамыш ханны аскерлерини араларында болгъан къанлы сермеш  артда да адабият чыгъармаланы бетлеринде жерин тапханлай тургъанды.

Тёрт кюн баргъан къанлы къазауатдан сора Ючюнчю рейхни бек кючлю къаласы Кенигсберг совет аскерчилеге бойсуннганды. Ол 77 жыл мындан алгъа 9 апрельде болгъанды. Запад Пруссияны алгъыннгы шахарын гитлерчиледен эркин этиуге таулу халкъны уланлары да къатышхандыла.

Бу тизгинлени 2007 жылда поэт Уянланы Оюс кесини журту Кичибалыкъны юсюнден жазгъанды. Тау эллерибизден бири бусагъатда кесини ахшы адамлары бла ёхтемлене, тамблагъы кюннге ышаныулукъ бла къарап жашау бардырады.  Уян улу аны къуралыу тарыхы бла байламлы жазып къойгъан материалы бла уа бюгюн сизни шагъырейлендирирге излейбиз