Жамауат

Къабарты-Малкъарда жол мюлкню игилендириуге аслам эс бурулады. Беш жылны ичинде «Къоркъуусуз эм тынгылы автомобиль жолла» миллет проектге кёре минг километр  чакълы бирде жоллагъа тынгылы ремонт этилгенди, юч жюз километрде чыракълы чыпынла салыннгандыла. 

Адам жашауунда аслам затха тюбейди: аманнга, къууанчха, бушуугъа да. Алай къадар бирлеге насып берирни аллында къыйнагъан адети барды. Адамлыкълары болгъанла, аны ангылап, ауур жюкню айыпсыз кётюредиле, тёзюмсюзле уа – сынадыла. «Жиляу къайрыса? – Жилягъаннга. Къууанч къайрыса? – Къууаннганнга», – деп, халкъда бошдан айтылмайды. Мен бюгюн хапарын айтырыкъ Аминат да кёп къыйынлыкъ, ачыу да кёрдю, алай бюгюлмеди, халаллыгъын, адамлыгъын тас этмеди.

Он жылына дери ол  Кёнделенде жашагъанды. Кёчгюнчюлюкде Къазахстанда, бар аны тёлюсюча, жете келген жашчыкълай, юйюрюне болуша, мал кютгенди, сабан сюргенди. Атасы Махай бла анасы Айтекланы Мариям 1930 жыллада Нальчикде Ленинчи окъуу шахарчыкъда, ызы бла Орджоникидзеде бухгалтерге окъугъандыла. Бир тюрлю ишден къачмагъан ата-ана жети сабийни ариу таулу къылыкъда ёсдюргендиле. «Уллу къазанда бишген эт чий къалмаз»  дегенлей, ала бары да жамауатха жарагъан, иги да, тири да адамла болуп ёсгендиле.

Герпегежден Къашхатау таба элден юч километр чакълы баргъанлай, жолну сол жанында, тал терекле тюбюнде сууукъ шаудан чыгъады. Анга Баший кезлеу дейдиле.

 Жыл саны 60-дан атлагъан Гемуланы Аслангерийни 1942 жылда Уллу Ата журт урушха Гескентиде бичен ишлей тургъанынлай алып кетген эдиле. Аны акъылбалыкъ болмагъан сабийлерине да къарамай, власть органла ары биреуню орунуна ашырадыла. Ол хапарны бизге бир жыл мындан алгъа Гему улуну жашы Масхут айтхан эди. Алай, кёп да бармай, ол кеси да ауушханды. Бюгюнлюкде аны къарындашы Къазий эм эгечи Лейля сау-саламатдыла.

Мени ушакъ нёгерим Масхутха 92 жыл бола эди. Ол кёпню кёргенледенди. Сабийликден атадан ёксюз къалып, кёчгюнчюлюкню да сынагъанды.

Жангы жылгъа редакция кёлленип алай тюбегенди. Аны сылтауун да ангылатайым. Бу жол газетге жазылгъанланы саны бла биз башха изданияланы барысын да озгъанбыз. Ол а газетни жаратханла кёпден-кёп бола баргъанларын кёргюзтген шартды. Багъалы окъуучула, хар замандача, сизни оюмугъуз, айтхан сёзлеригиз, жазгъан затларыгъыз, ийнаныгъыз, редакциягъа бек магъаналыдыла. Аны себепли  «Заманны» бетлеринде жазылгъан  хар тизгинни окъуна сизни сейирлеригизге кёре жарашдырыргъа итинебиз, мындан ары да алай боллугъуна ийнаныгъыз.

Кёп болмай Къабарты-Малкъаргъа биринчи кере келген къонакъла бла тюбеширге тюшгенди. Ушакъ эте келгенибизде, Виктор Иванович  Кирочкин бла аны юй бийчеси Надежда Александровна Астраханьдан келгенлерин  билгенме.  Ала Долинскде «Джамиля» къонакъ юйде тохтагъан эдиле. Республикабызны, Нальчик шахарны да  кёп айбат жерлерин кёргенлерин, кёпле бла тюбешгенлери айтхандыла.

Аланы счётчик бла неда нормативлеге кёре санайдыла – аладан башха амал жокъду. Электрокюч, таза суу, газ, жылыу ючюн тёлеуле къайсы юйде да аз болмайдыла. Квитанциялада тарихле къайдан чыкъгъанларыны юсюнден бу материалны окъуп билирге боллукъсуз.

Къышда хауаны халы бир кибик болмагъаны себепли, адамлагъа сууукъ кирип, терк-терк ауруучудула. Аны хатасындан жётел, кесекле тиедиле эм къалтырауукъ да къысыучуду.  Саусузланы асламысы наныкъ чай ичедиле, ингаляция этедиле, сора андан ары да игиге хазна айланмай ауруйдула. Бюгюнлюкде  россейли врачланы айтханларына кёре, ол болумдан жаланда наныкъ чай бла къутулаллыкъ тюйюлсюз.

Къабарты-Малкъарны Сатыу-алыу – промышленность палатасында (ТПП) республиканы власть органларыны келечилери эмда предпринимательле бла тюбешиу болгъанды.