Усталыгъы бла хурметге тийишли

Жамауатдан жаланда кеслерини билимлерин угъай, жюрек халаллыкъларын, заманларын, къолдан келген не амалны да аямай болушлукъ этген врачларыбызны барлыкълары бизни не заманда да кёллендиргенлей турады. РФ-ни Саулукъ сакълаууну отличниги, республикалы  клиника больницаны ОРИТ №1 реанимация бёлюмюню таматасы, врач-анестезиолог-реаниматолог Къулийланы Аминат да аллайларыбыздан бириди.

Ол, этген сайлаууна кертичилей къала, саусузну, аланы жууукъ-ахлуларыны, эм алгъа уа кесини аллында жууаплылыкъны толусунлай сезе, усталыкъ даражасы, билимлилиги-окъуулулугъу, ангылауу, къайгъырыулугъу бла да ыспасха, хурметге тийишли болгъанлай келеди. Ишине кёл салгъаны бла бирге жетишимли да бола, КъМР-ни Правительствосуну, Саулукъ сакълау министерствосуну да Сыйлы грамоталары, дипломлары бла саугъаланнганды.

Нальчикде туугъан къызны  сабийлиги уа асламысында шахарда угъай, ана-ата жууукъларында - Булунгуда бла Лашкутада озгъанды. Алагъа барыргъа, элни кёрюрге да бек сюйгенди. Къарт атасы Макытланы Магометни уа жаны кибик кёргенди. Аны асыры жюреги бла сюйгенден, тукъумуму алышыгъыз деп, къайсы сабийча эркелик да этгенди.

Ана къарындашы Макытланы Жамал кёп жылланы Чегемни ара больницасында офтальмолог, аны юйдегиси Сабанчыланы Тамара да гинекология бёлюмню башчысы болуп тургъандыла. Аланы усталыкъларын кёре, медицинагъа сюймеклиги да алай бла жаратылгъанды.

Болсада жыйырма биринчи школну сегизинчи классын жетишимли бошагъандан сора, саулукъ сакълауда ишлеяллыкъ болурмамы, ол жол меники болурму,  деген сагъышлары бла Нальчикде ол замандагъы медицина училищеге окъуугъа киргенди. Мында уа ол кезиуде, Деппуланы Надежда Хакимовна таматалыкъ эте, жаш тёлюге билим тийишли даражада берилгенди. Аны себепли Аминат да сайлауундан ёнгелемегенди.

Ызы бла медучилищени бошап, КъМКъУ-ну багъыу иш бёлюмюне киргенди. Интернатураны да кесибизни университетибизде терапия ыздан ётгенди. Анга студент жылларында белгили врачларыбыз Жетишланы Рашитча, Таукенланы Магометча, Къудайланы Абдул-Керимча, Бегизова Ларисача, Канцалиев Леонча адамланы къолларында окъургъа, юйренирге да къадар насып этгенди.

Медучилищеде, бийик окъуу юйде болгъанында да анга хар заманда да практикагъа РКБ-гъа барыргъа тюшюп тургъанын да ол къадарыны бир белгисине санайды. Интернатураны тауусуп, ишге тохташыргъа излегенинде да, бу больницаны приёмный бёлюмюнде жер болгъанын биледи. Анда къыйын боллугъуна да къарамай, ары ишге киреди.

Аны ишге къалай кёл салгъанын, хар нени тийишлисича къалай тамамлагъанын кёрюп, эслеп туруп, ол заманда реанимация бёлюмню башчысы Къудайланы Абдул-Керим аны  ары чакъырады. Алай бла Къулийланы къызлары кесини реанимацияда бек биринчи дежурствосуна биринчи январь кюнде чыкъгъанды. Мында Асанланы Лариса Элиясовнача, Атталаны Айна Жашауовнача врачланы къатларында уруна, шуёх коллективде ишлегенди, ишни эбине да тюшюннгенди.

Атталаны Айна жашаудан замансыз кетип, юйюрюн, жууукъларын, аны таныгъанланы-билгенлени барысын да жарсытханды. Ол заманда да, бюгюнлюкде да энди Аминат Ахияевнаны башчылыгъында коллектив кеслерини шуёхларын унутмай, аны ата-анасын жокълагъанлай турадыла. Бютюнда аны туугъан, ауушхан кюнлерин эсгерип, алагъа барсала, къартла ыразы боладыла, ыспас сёзлерин да айтадыла.

Реанимация бёлюмде ишлеген къыйын болгъанын медицинадан не кенгде болгъан адам да ангыларыкъды. Мында жаланда билим, кюч жаны бла тынч болмагъандан сора да, психика жаны бла да къыйынды. Субай, назик къызчыкълагъа кеслери алагъа болушлукъ эталмагъан саусузланы кётюрюрге, бир жанындан башхасына бурургъа, кече узуну сакълап чыгъаргъа тюшеди. Ала тамамлагъан ишни ёз кёзлеринг бла кёрсенг а, бу бёлюмде ишлегенлеге бютюнда хурмет, ыспас этеригинг да келеди.

Кесинг билмесенг, кёрмесенг врачны къалай ишлегенин, бирде аны юсюнден жазгъан да тынч болмайды. Аминат Ахияевнаны юсюнден алгъадан эшите тургъанлыкъгъа, иш юсюнде тюбемеген эдим. Алай къадар дагъыда бир сынай, кюнлени биринде аны кабинетине кирирге манга да тюшген эди. Къатымда ата-ана, эгеч-къарындаш болмагъан кюнде аны профессионалча, эм алгъа уа огъурлу, халал да адамча сёлешгенин унутхан да къыйынды.

Аминат а реанимацияда бир кюн къалып, экинчи кюн дежурствода бола, башхача айтханда уа, айны жарымын ол халда оздуруп, биринчи заманда алай ишлегенди. «Бир айгъа он кюн дежурство тюшгенни уа биз кесибизни санаторийдеча сунуп тургъанбыз», - дейди кеси уа. Юйде ата-анасы да ариу сёзюнгю бир заманда да къызгъанма, къолунгдан келгенни да аяма деп, эсгертгенлей тургъанларын да айтады.

- Бизни хар заманда да Абдул-Керим Юсюпович кесинг эталмазлыкъ затха санга болушлукъ, билеклик болурча, сени биргенге командада ишлерча адамыгъыз болсун деп юйретгенлей тургъанды. Реанимацияны иши алайды, ол теркликни, сабырлыкъны, бир бирге болушлукъну да излейди. Жангыз врач жукъ да эталлыкъ тюйюлдю, аны къатында билимли, айтханынгы терк ангылагъан эмда этген медсестра да керек болады, - дейди ишини юсюнден хапарлай.

Газ атылып, неда андан ууланып, саулай юйюрле бла реанимациягъа тюшгенле кёп бола баргъанларына да жарсыйды. Анча жылны ишлей, не тюрлю болумну да кёрюрге, сынаргъа да тюше тургъанлыкъгъа, сабийлени къыйналгъанларын бютюнда кётюралмагъанын, адамны жашауу замансыз юзюлгени аны къуруда титиретгенлей тургъанын да айтады. «Саусузгъа тюз да кесинги жууукъ адамынгача жарсырыкъ тюйюл эсенг, санга медицинада жер жокъду, андан кетип къалыргъа керексе, мени оюмум алайды», - дейди. Сабийлени, къартланы юслеринден айтханында, аны кёлю толады, сагъышланады.

Жаланда врач угъай, къайсы бёлюмде да кесини ишин иги билип, бирсиледен болушлугъун аямагъанланы жамауат не заманда да багъалагъанлай келеди. Бу бёлюмге ауур саусузла тюшгенлерин, аланы халларын соргъанлай тургъанларын да билебиз. Энди уа тап боллукъ болмаз деп тюнгюлтген адамны халы игиленип къалып, ол юйюне сау-саламат барыргъа къадар насып этсе, мындагъы врачланы къууанчларын бир сёз бла айтхан къыйынды. «Ол сезимни ангылаталмайма, насыбынг жюрегинге сыйынмай къалгъанчады», - дейди ушакъ нёгерим а.

Ол кесини билимин да ёсдюргенлей турады. Конференциялагъа бара, интернетни болушлугъу бла онлайн лекцияланы курсларын ётюп, шагъатлыкъ къагъытла да алады, жангы амаллагъа, мадарлагъа тюшюнеди. Санкт-Петербургга Джанилидзе атлы медицина институтха авариягъа тюшгенни больницагъа тюз къалай алыргъа, къайры теркирек элтирге боллугъуна, ачыгъанны жанын не амал бла да сакълап къалыугъа белгили врачла, академикле къалай къарагъанлары бла шагъырейлене, специализациягъа баргъанды.

Къазан шахарда уа инсульт бла байламлы тромболизис амалны кеч къалмай къалай этерге тийишлисине юйреннгенди. Жыл сайын «ФАР» деген ат бла бардырылгъан съездге да къатышады, коллегаларындан жангы оборудованиягъа, аппаратлагъа, дарманлагъа тюшюнеди. Республикада баш штатда болмагъан анестезиолог-реаниматолог Инна Абазова къурагъан конференцияла да анга магъаналыдыла.

Студент заманында Горький атлы орамда хычыуун библиотекагъа жюрюрге сюйгенликге, бюгюнлюкде аны бош заманы азды. Алай эсе да, ол сайлаууна ыразыды. Ата-анасы, эгечи Люба къатында болгъанлары къанат кердире, юйюрюн, сюйген ишин да насыпха санайды.

Мокъаланы Зухура.
Поделиться: