Мамырлыкъны, сабийликни жырчысы

Бу кюнледе  Сергей Владимирович Михалков туугъанлы 110 жыл болады.

Ол 1913 жылда Москвада къолайлы юйюрде туугъанды. Юйге келип юйретгендиле аны, эки къарындашын да устазла. Артда уа школгъа да жюрюп башлагъандыла ала. Бир заманда юйюр Ставрополь тийресине кёчгенди. Поэтни биринчи «Жол» деген назмусу да 1928 жылда Ставропольда чыкъгъан «На подъеме» деген журналда басмаланнганды.

Школну бошагъандан сора ол Москвагъа къайтханды. Бир кесекден С. Михалковну «Назмула» деп биринчи китабы чыкъгъанды. Ол жыл дагъыда «Дядя Стёпа» да басмаланнганды. Ол ат артда узункай авторну кесине да аталгъанды. Ол сабийлени бек сюйген китаплары эди.

Уллу Ата журт уруш башланнганда, аны ары ал кюнледе окъуна аскерге  чакъыргъандыла. Бир ненча жылны ол аскер корреспондент болуп тургъанды. Ёлюмден къоркъуп букъмагъанды, къачмагъанды, къазауатлада алда болгъанды. Ол таукеллик анга «Сокол тюбюнде сермеш», «Фронтчу нёгер къызла» деген сценарийлени жаздыргъанды. Алагъа кёре кинола салыннгандыла. Экинчи кино чыкъгъанда, аны ючюн Сергей Михалковха Къырал саугъа бергендиле.

Уруш бара тургъан 1943 жылда анга бла аны шуёху, ол да аскер корреспондент, Габриэль Эль-Регистаннга къырал гимнин жазаргъа буюргъандыла. Макъамын а Александр Александров такъгъанды. Сталин аны жаратханды. Ол биринчи кере Битеусоюз радио бла 1944 жылда 1 январьда айтылгъанды. 1955жылдан башлап 1977 жылгъа дери гимн сёзсюз берилип тургъанды. 1977 жылда аны тюрлендирирге тюшгенди: Сталинни аты кетерилгенди, хорламдан хорламгъа элтирге чакъыргъан тизгинле да тюрленнгендиле. 1990 жыллада къырал  тюрленнгенден сора, ол гимнде Россей алады баш жерни. Ол ахыр гимн Россейни Къырал Думасыны излеми бла жазылгъанды. Макъамы уа биринчилей къалгъанды. Ол халкъгъа 2000 жылда 31-чи декабрьде эшитилгенди.

Уллу Ата журт уруш бошалгъандан сора. поэт сабий назмучулукъгъа берилгенди. Ол гитчечиклеге кёп да, магъаналы да жазгъанды. Аны бла бирге тамсил жанргъа да эс бургъанды. Эки жюз бла жарым чакълы тамсилни авторуду. Сабий кинолагъа сценарийле жазаргъа андан тилегендиле кинорежиссёрла.

Къырал таматала бла шуёх болгъаны анга бек болушханды дейдиле бирле. Болур. Баям, ала да, аны фахмусун ангылап, онг бергендиле ишлерге. Сергей Михалков кёп жылланы ичинде Жазыучула союзуна таматалыкъ этип тургъанды. Къыралны Баш Советине депутатха бир ненча кере айырылгъанды. 1992 жылда аны Жазыучуланы халкъла аралы союзларыны биригиуюне председатель этгендиле.

Сергей Михалков Социалист Урунууну Жигити, СССР-ни, РСФСР-ни да къырал саугъаларыны лауреаты эди. Ленинни тёрт орденине тийишли кёргендиле аны. Ол жюз жылгъа жууукъ жашагъанды – токъсан алты жыл.

Мусукаланы Сакинат.
Поделиться: