Тамырлада юйюшген къан саулукъгъа къоркъуулуду

Къан тамырлада тромб адамны саулугъуна билмей тургъанлай къоркъуу келтирирге боллукъду. Аны юсюнден медицина илмуланы доктору, Сеченовский университетни (МГМУ) профессору Владимир Парфенов  былай айтады. 

Жыл сайын дунияда инсультдан жыйырмадан артыкъ миллион адам ауруйду. Аладан беш миллиону ёледи, миллионла бла саналгъанлары уа ауур саусузла болуп къаладыла, къашыкъны ауузларына элталмагъанла да бек кёпдюле. Бизни къыралда инсультдан ауругъанла жыл сайын 400 минг адам боладыла. Инсультдан сора сакъатла болгъанла биринчи жерни аладыла...

Инсультладан бек къыйыны уа кардиоэмболический инсультду. Илмугъа терен кирмей айтханда, аны схемасы быллайды. Жюрек дайым тап ишлеп турмаса, аны ичинде бош жерледе (бек алгъа жюрекге жетгинчи) къан хурттакла-тромбла-къураладыла. Ала тургъан жерлеринден тебип, къан бла бирге кетедиле. Артериядагъы къан тромбланы мыйыны къан бла жалчытхан иничге тамырчыкълагъа жетдирирге боллукъдула. Ол тюрлю къоркъуулу ишле уа ауур инсульт бла бошаладыла.

Быллай инсульт а мерцательный аритмиядан, илму тил бла айтханда - предсердиени фибрилляцияларындан къыйналгъан адамлада, чыгъады. Алада ишемия инсультла, бирси адамладагъыладан эсе, беш кереге кёпдю. Былайда мерцательная аритмия къайдан чыгъады деген соруу тууады. Атеротромбоз жаны бла миллет жамауатны школуну башчысы, Клиника кардиологияны Л.Мясников атлы институтну атеротромбоз жаны бла проблемаларыны лабороториясыны башчысы, профессор Елизавета Панченко хапар айтады: -Пульсугъузну ёнчелечигиз. Адамланы асламысыны къанларыны уруулары тапды. Мерцательный аритмиясы болгъан адамны къаныны уруу уа бирча тап болмайды. Бу тюрлю ауруулары болгъанла халкъны эки процентин тутадыла. Жюрекге жетгинчи фибрилляциялары болгъанла жыл санлары уллая баргъанлада кёп тюбейди. Бу ауруудан чыкъгъан къоркъуу мынданды: жюрекни уруууну бузулгъаны ючюн чыкъгъан къоркъуу мерцательная аритмияны кезиуюнде мыйыны ишлеую артыкъда бузулады. Инсульт болгъан адамланы юч юлюшден бирлери ёлюп кетедиле, 60 процентлери уа ауур инвалидле боладыла, жашау халгъа  къайтыргъа онг хазна чыкъмайды. Ауруугъа къажау кюрешни амаллары Мерцательная аритмиялары болгъан адамланы къорууларгъа онг барды. Тромблары эм инсульт ауруулары айныргъа къоркъуулары уллу болгъан адамлагъа врачла къанны жукъартыучу энчи дарманланы-антикоагулянтланы- бередиле. Аны бла бирге уа, аллай дарманланы хайырлана туруп, къошакъ къоркъуу чыгъарыргъа боллукъ башха шартланы-артериялы гипертонияны, сахарный диабетни, алгъын да инсультдан аурууну, жыл санны да - эсге алыргъа керекди. Адамда аладан жаланда экиси окъуна бар эселе, антикоагулянтланы борчлу халда ичерге керекди, дейди профессор Панченко. Ала хайырланылсала, инсульт болуп къалмагъы эди деген къоркъуу бек азындан 60-95 процентге азаяды. Болсада антикоагулянтла бла багъылыргъа керекли адамладан аллай терапияны хайырланнганла жаланда 50 процентни тутадыла. Проблема уа мындады - кёп жылладан бери больницадан тышында ол тюрлю багъыуда К витаминнге жаланда бир дарман хайырланылып тургъанды. Токъсанынчы жылланы ортасында окъуна белгили болгъаныча, аритмиясы болгъан саусузгъа ол дарман бла багъылса, ол пациентге инсультдан аурургъа къоркъуу 64 процентге азаяды. Болсада ол алай бош дарман тюйюлдю. Аны ичерге жарамагъанын кёргюзтген белгилери да бардыла, лабораторияда контроль тинтиулени дайым да бардырыргъа керекди.

Башхача айтханда, аны ичерик саусуз къаныны анализин этдирип, врач бла тюбешип турургъа керекди. Жашауда ол излемлени тынгылы толтургъан да тынч тюйюлдю. Ахырында уа  аритмиялары болгъан саусузла профилактика мадарланы тийишлисича толтуралмай къаладыла. Бу арт кезиулеге дери антикоагулятлагъа альтернатива болмагъанды. Энди инсультха профилактика багъыуну жангы дарманы табылгъанды. Аны болушлугъу бла къанны тап халда тутхан тромбиннге контроль этиуге уллу эс бурулады. Жангы препарат кесини ишин кезиуюнде тохтатады, ашарыкъланы эм башха дарманланы хайырланыуну дайым контрольда тутады. Бек башы уа – тинтиулени кезиулеринде тохташдырылгъаныча, жангы дарман жаланда къыйматлы болуп къолмай, К витаминден эсе  иги да къоркъуусузду.

Тинтиуле ачыкълагъанларыча, ишемиядан чыкъгъан инсультдан къоркъуу 35 процентге азайгъанды. Ол а бек уллу жетишимди-инсультдан профилактика терапия бек уста сайланнганды эмда аламат къоркъуусузду. Инсультдан профилактика багъыуну бардыра туруп, ол жаны бла къоркъууну шартларына эс бурургъа керекди. Аладан бир-бирлерине бир зат да эталлыкъ тюйюлсе: жыл саны - адам къаллай бир тамата эсе, анда инсультдан аурургъа къоркъуу аллай бир уллуду; эр киши неда тиширыу – жаш эм орта жыл санлы эр кишиледе инсультдан ауругъанла кёбюрек тюбейдиле эм тёлюден-тёлюге кёчеди.

Аллай саусузлагъа болушургъа онг берген шартла:  

- Жюрекни ишемия аурууу - аны къыйматлы багъаргъа болады.

- Артериялы къан басым - аны чёкдюрюрге жарайды.

- Сахарный диабет ауруу - къанда глюкозаны тап мардада тутаргъа болады.

- Тютюн ичиу, алкогольну оздуруп хайырланыу, кючню-къарыуну излеген

ишле бла аз кюрешиу, холестеринни адамны чархында кёп болууу, артерияланы иничгертиулери, уллу ауурлукъ.

- Бу шартланы барысын да тап халда тутаргъа боллукъду. Хар адам да,

дарман профилактиканы тап бардырса, инсультдан къутулур ючюн, кесине

хайыр этерге боллукъду.

Поделиться: