«Къалай кёп изледим мен сени»

 Хапар

Арт жыллада тыш къыраллагъа барып солугъан тёре болуп къалгъанды. Раузатны нёгерлери да алай этиучюдюле. Ол а тенгиз жагъаны сюймейди, узакъгъа кетерге да аны жюреги артыкъ бек  тартмайды. Солур заманы жетгенлей, къыз элде жашагъан ата эгечине барыучуду. Бу жол да алай этди.  Ой, анда бир къууанч бар эди да, алай жарыкъ тюбейди! Ол жангыз кеси турады, жууукъдан-ахлудан ким келсе да, ыразыды,алай Сакинатны  уа башхаладан энчи сюеди.

Къыз, жолдан арып, бир зат ауузланып, солургъа  таянады да, олсагъат жукълап къалады. Эрттенликде уянып къараса, кюн чууакъ, чыпчыкъла жырлай…Эшикге чыкъса уа, хауа асыры тазадан, башы иш да тёгерек айланды. Бу къудуретге бир къара - тюз да  жомакъдачады,деп келеди кёлюне.

-Балам, къобупму къалдынг, солусанг эди уа бир кесек, алтыным! Таза хауада жукъу да  къаты болады. Сен уяныргъа сютню  къоншулагъа элтип, башын алдыргъанма, санга жангы къаймакъчыкъ ашатайым деп,-дейди Налжан.

Аны жыл саны келгенликге,  тирилигине ким да сукъланырчады. Юйюнде хазна багъалы зат жокъду, алай хар заманда тазады, тизгинлиди, уста тиширыу къолла  хар жерде да эсленедиле. Ол терк окъуна хант къанганы ашдан толтурду да, Сакинатны  чакъырды. Чай иче,хапар айтадыла. «Къоншу жаш келин келтиреди бюгюн, сени да чакъыргъандыла. Къонакъса деп санга намыс этгенлериди, барыргъа керексе»,- деди Налжан.

-Жажа (анга Сакинат гитчелигинден окъуна алай айтханды), олсагъатха мени келгеними къалай билдиле, тойгъа чакъырырча. Кесинг жарашдыра болурса ансы! Угъай, угъай, мен бармайма.

Ала алай сёлеше тургъанлай, къоншу тиширыу кирип келеди. «Къонакъ къызны тойгъа чакъыр деп мени жаш адамла ийгендиле»,-деди. Сакинат Налжаннга соруулу къарады,ол а, аны къарамын эслемегенча этип, къоншусун ашырыр къайгъыгъа кирди. Не этерик эди къыз, абадан тиширыу,анга намыс этип, чакъыра келди эсе, бармай амалы жокъ…

Уллу отоуда столну бир жанында  къызла, башхасында жашла олтурадыла. Той да аяусуз барады. Бары тепсейдиле, жырлайдыла. Сакинат жеринден турургъа базынмайды. Олтурады, тепсегенлеге эс бёлюп.  Бир кезиуде ким эсе да анга аралып тургъанын эслейди. Жашыртын къараса, ушагъыулу жаш. Тери бёркню кийиб а не этеди, деп сейирсинеди. Ол а къыздан кёзюн алмайды.  Сакинат тёгерегине тынгысыз къарайды, адам эслемеги эди деп. Жаш аны къатына келмеди, сёлешмеди. Алай  къарамы бла кёп зат айтды.

Экинчи кюн ингир алада къоншу къызчыкъ, чабып келип: «Сени шауданны къатында  сакълайдыла»,-деди. Кимле болурла деп сагъышха къалды Сакинат. Сора танымагъанла айтдырмаз эдиле деп, Жажаны ботасын да инбашларына атып, шаудан таба атланды.  Анга жете-жетмез, бир ариу акъ атны боюнундан тутуп, бир жаш сюелгенин кёреди да, олсагъат таныйды. Аны юсюнде уллу къара жамычысы, башында да тюненеги къой тери бёркю.  «Быллайны жаланда кинода  кёргенме»,-деп келди эсине Сакинатны. «Ингир ахшы болсун! Аллах санга саулукъ берсин, мени тилегими этип, хурмет  берип,  былайгъа келгенинг ючюн»,-деген сёзле элгендирдиле къызны.

-Игилик кёр,алай мен сени ючюн келмегенме, бир таныш адамым чакъыргъан суннганма,-деп сёлешди Сакинат ёхтем ауазы бла.

Жаш а аны айтханын эшитмей эди. Тынгылауну салып тура эди ,Сакинат  да шош болду. Тёгерекде къудурет бир заманда да болмагъанча ариуду, сериуюн аязчыкъ тереклени чапыракъларын шууулдатады, ала бир бирлерине бир затла шыбырдагъанча кёрюнеди, шаудан да ариу жырлайды.

-Эшитемисе бу тауушланы? Шаудан не зат айтыргъа сюйгенин билемисе? Ол таза сюймекликге кёп ёмюрлени шагъат бола келгенин билдиреди, энтта да бир сюймеклик жаратылгъанына къууанады,-деди жаш.

 Анга къарап, Сакинат: «Мен муну къайдан эсе да таныйма, бу жолгъа дери да кёргенме, алай а къачан,къайда?..» - деп, ишекли болду. Жаш, аны акъылын билгенча: «Хау, биз танышбыз. Акъ атда жамычысы бла сакълагъан жашны хар къыз да келтиреди эсине, тюшлеринде да аны терк-терк кёредиле»,-деди.

Сакинатны бети къызды. Ингир ала болгъаны игиди, къызаргъанын кёрмез,деп келди кёлюне. Андан сора да, жаш не кёп хапар айтса да, анга эрикмей тынгыларыгъы келгенин сезди. Бир ауукъ заманнга бир башха дуниягъа тюшген да сунду. Чырайлы жаш чыммакъ атда. Керти да жомакъдан келгенчады. Къызны акъылын,эсин бийледи… Аны биргесине келген къызчыкъ элгендирди. Экиси да артха ашыкъдыла.

 -Атымы билмей кетипми къаласа?- деп сёлешди жаш ызындан.

 - Билеме- акъ атдагъы жаш,- деп жууаплады Сакинат.

Экинчи кюн  уяна келгенлей, кёз аллына олсагъат тюненеги сурат келди, къулагъына  ауазы эшитилди. Сау кюнню, не жумушха узалса да,жашны сыфаты кёз аллына келгенлей, сёзлери да къулакъларына эшитилгенлей турдула. Ингирликде уа, челекни  алып, шаудан таба тебиреди. «Ингир ахшы болсун»,-деген ауаз эшитди, алай къоркъмады,элгенмеди, сакълап тургъанча. Биягъы акъ ат, биягъы  жамычысы,  бёркю.  Къарылгъач къанатларына ушагъан къашларын ёрге этип, ышарып къарайды.

-Сени сакълай, шаудан бла да даулашханма, мени жюрек сезимими сюйгениме билдир деп тилегенме. Ол а, аллай жумушну кишиге да ышанма, деди.

Андан сора солуу кюнлери бир терк озуп кетгенча кёрюндю Сакинатха. Аны  учунуп айланнганына къарап,Жажа да къууана эди. Юйге кетер кюнюнде уа, къызны жолгъа хазырлай: «Акъ атлы жаш да шахаргъа кетгенди, дейдиле. Кесин танымайма, тукъуму уа игиди деп эшитгенме!» - деди, бош алай сёлешгенча этип.

-Тохта,ол мындан тюйюлмюдю да?

-Хоу бир да, къарт аппасына къонакъгъа келип тура эди.Раузат, бир зат айтсам ачыуланмазмыса? Эрге барыр заманынг жетгенди, жашауунгу сагъышын этерге керексе…

Жолда бара, Сакинатны эсине жашны, атасыны эгечини сёзлери да келип турдула. Ол, кеси аллына бирде ышара, бирде къашларын тюе бара эди. Андан  сора да, бир ауукъ заман озду. Къыз элде болгъан тюбешиуюн унута башлады.Жаланда анда-санда келе эди жаш эсине.

Бир кюн а, хар замандача,эрттенликде ишге келгенлей, нёгерлери: «Э,къыз, бизге жангы тамата салгъандыла.Бюгюн аны бла танышдыргъан этерикдиле»,-дедиле. Бир кесекден барысы да, уллу залгъа жыйылып, сакълап турадыла. Эшик ачылды да,алгъыннгы тамата бла бирге… «оу,эшигим», ол акъ атдагъы жаш кирип келди. Анга костюм да, жамычыча, бек ариу ушайды, деп келди Сакинатны кёлюне. Ол аллында олтургъанланы артларына бугъунургъа кюрешеди.

Болсада жаш аны эслейди да, ышарады. Жанында нёгерлери сейир этедиле. «Таныгъанмы этесе?»-деп шыбырдайдыла. Къыз башын булгъап кюрешеди. Алай бетини къызаргъаны аны билдирип къояды.

Ингирликде ишлеген мекямындан чыгъып, тюз да бийик тапкаладан тюшгенлей, чыммакъ машинаны эшиклери ачылдыла. «Кел,юйюнге элтейим»,-деди андан чыкъгъан жангы тамата. «Къайдады акъ атынг а?» - деп сорду къыз. «Мында аллай атла бек кёпдюле»,-деди жаш.

Экиси да ышардыла ,Сакинат  машинагъа минерге унамады, жаяу тебиреди. Жаш да ызындан болду. Тынгылауну басып барадыла. Шошлукъну жаш бузду: «Кёп изледим мен сени, санга тюбегенли, акъылымдан кетмейсе, къайры барсам да, не этсем да –кёз аллымда тураса. Мындан ары сенсиз жашау жокъду манга…»

«Ой, Аллах, бу  тюшюммюдю, тюнюммюдю, ол да мени жюрегим сезгенни сезеди»,-дейди кеси-кесине Сакинат. Жаш а андан жууап сормайды, кесине буруп, кёзлерине къарайды. Ала анга толу хапар айтдыла….

ШАУАЛАНЫ Разият.
Поделиться: