Тёлюню сейирлерин эссиз этмейик

Шёдюгю жаш тёлюню миллетибизни маданияты, тарыхы бла шагъырей этиу  жашауну бек магъаналы кесегиди дерге боллукъбуз.  Биз школчуларыбыз, студентлерибиз да ёз тиллеринде аман сёлешгенлерини юсюнден арт жыллада аслам айтабыз, жазабыз. Аны сылтауу уа, мен ангылагъандан, юйюрденди.

Бюгюнлюкде жашау къыйыныракъ болгъаны бла байламлы, ата-анала бир ненча ишде ишлей, сабийлерин кеслери алларына айныугъа бошлап къойгъандыла. Ала уа заманларыны асламын интеретде артыкъ хайырлы болмагъан сайтлада ётдюредиле. Аны бла бирге уа сёлешиулери, оюм этиулери да орус тилде болады. Мен  сагъыш  этгенден бу затладан сабий тыйылыр ючюн ата-ана аны контрольда тутаргъа керекдиле. Сёлеширге, ушкъла бардырыргъа, миллетибизни адабиятыны, маданиятыны юслеринден айта турургъа. Ансыз тёлюню «тас» этерге боллукъбуз.

Алагъаркъда мен Нальчикни 13 гимназиясыны окъуучулары бла тюбешиуде болгъан эдим. Абадан класслада окъугъан сабийлеге кеси миллетлерини  юсюнден билиу бек сейир болгъаны кёрюне эди. Ала кёп тюрлю соруулагъа да жууапла алгъан эдиле. Алай, сёз «Балкария» тепсеу ансамблибизни бла театрыбызны юслеринден баргъанда, аладан бири да аланы коцертлеринде бла спектакльлеринде болмагъанлары ачыкъланнган эди. Аланы миллетибизни маданиятыны тутуругъу болгъан коллективлени искусстволарын акъылбалыкъ болгъунчу бир да кёрюр онглары болмагъанлары бек жарсытханды мени. Ол а, теренирек тинтип къарагъанда, жаш тёлюбюзню халкъыны жашауундан айырылып болгъанын ачыкълагъан шартды. Алай а азда болмазгъа керекди. Нек дегенде бюгюннгю школчула миллетни тамблагъы кюнюдюле. Школда устазлагъа да хар затха да жетишген къыйыныракъы. Аны себепли ата-анала алагъа болушлукъгъа келирге керекдиле. Ансыз миллетибизни бу тёлюсюн башха маданиятла жутуп къоярыгъына ишеклик къалмайды. Къалай бармазгъа болады 10-15 жылны ичинде сабий бла не ансамблибизни неда театрыбызны спектаклине? Аллай затны ангыларгъа къыйынды.

Бир-бир 20-жыллыкъ шахарчы жашла бла  къызла уа  ёз тукъумларыны анна тиллеринде магъанасы къалай болгъанын ангылагъан окъуна этмейдиле. Былайда да биз ата-аналаны уллу кёллюлюклерин кёребиз. Жашы бла олтуруп, тукъумуну, ата-бабаларыны юслеринден хапар айтмагъан ата ол къаллайды? Быллай эссизлик бла уллу кёллюлюк къайдан чыкъгъан затладыла? Бизни аталарыбыз бла аппаларыбыз аллайла болмаучу эдиле. Сора аладан туугъанла некбиз быллайла?

Жарсыугъа, соруула кёпдюле. Эм аланы асламы уа абаданлагъадыла. Жаш тёлюню сейири неге да барды тюз ызгъа тохташдыралсакъ. Былай барса уа андан къуру къаллыкъбыз.Сёз ючюн, ол школчу сабийлени Пушкинская карт бла хайырланып, театргъа бла ансамблибизни концертине элтирге нек жарамайды? Юйюр бла саулай ашханагъа барыргъа эринмейбиз, сора аллай магъаналы жумушну уа эссиз нек этебиз…

Дагъыда миллет сезимни юсюнден айтханда, бир-бир шахар юйюрледе жашагъан сабийчиклерибиз малкъарлыла болгъанларын билмегенлерине жазда шагъат болургъа тюшгенди. Жаз солуу лагерьде сабийледен миллетлерин соргъанда тёрт таулу не айтыргъа билмей олтургъандыла. Сора юйретиучю алагъа малкъарлыла болгъанларын ангылатханда, ала анга бек сейирсиннген эдиле… Аллай затла сагъыш этдирирге, жарсытыргъа керекдиле халкъыбызны келечилерин. 7-8-жыллыкъ сабий къайсы миллетни адамы болгъанын къалай билмезге боллукъду таулу юйюрде ёсюп? Къалай бла жетгенбиз быллай кюннге?