Билимли врач, хунерли оноучу

Геграланы Оюсну къызы Лилия сюйген усталыгъына Санкт- Петербургда анестезиологланы хазырлау бла битеу Россейге белгили школну таматасы, профессор, медицина илмуланы доктору Анатолий Николаевич Кондратьевни къолунда юйреннгенди. Энди ол Элбрус район больницаны таматасыды, КъМР-ни сыйлы врачыды. Аллай даражасы бола тургъанлай да, менсинмеклиги   болмагъан тынч адамды. «Мени башхаладан не энчилигим барды? Кёплеча, кесими ишими не къадар тынгылы толтурургъа кюрешеме»,- дейди.

Алай ары дери жыйырма жылдан артыкъ заманны ичинде Лилия Республикалы клиника больницаны реанимация бёлюмюне башчылыкъ этип келгенин эсге алсакъ, ол керти да сынаулу врач болгъанына тюшюнесе. Нек дегенде къайсы багъыу учрежденияны да реанимациясы бек къыйын бёлюмюне саналады. Кёп профильли Республикалы больницада уа – бютюнда. Хирургия, нейрохирургия, ревматология, офтальмология бёлюмлени саусузлары да бери тюшедиле. Дагъыда санларына чып тюшгенле, кюйгенле, жюреклерине операция этиллик саусузла да...Ма аллай бёлюмде ишлер ючюн уллу усталыкъ бла жууаплылыкъ, тёзюмлюлюк бла чыдамлылыкъ эмда жан аурутуу керекдиле. Геграланы Лилияда ма ол ышанла бардыла, алайсыз анда аллай бир заманны ишлеп турмаз эди.

Доктор боллугъун ол сабийлигинден да айтып тургъанды. Атасы кёп ауругъанды, анга багъаргъа уа элден фельдшер келгенди. «Манга ол бир ариу кёрюннгенди. Акъ халатын кийип, медицина кереклерин къолуна алса уа, жомакълада айтылгъан устагъа ушатханма»,-дейди Лилия. Сора туугъан эли Яникойда орта школну бошап, КъМКъУ-ну медицина факультетине кирирге кюрешеди, алай конкурсдан ёталмайды. Ол заманда аны сабий муратыны толуруна себеплик этерге сюйген жууукълары Нальчикни медицина училищесине кирирге таукеллен-

диредиле. Кючлю устаз къаууму бла белгили болгъан бу окъуу юйню врач тиширыу бек ыразы болуп эсгереди, аны айырмалы бошагъаны бла да ёхтемленеди.

Жаш медсестраны ишлерге нейрохирургиягъа жибередиле.«Анда мен буюрулгъанны тынгылы да, терк да эте билирге юйреннген ме. Бек башы уа, хар саусузгъа жюрек жылыуунгдан юлюш этиу багъыуну къыйматлы амалларындан бири болгъанына тюшюннгенме. Фахмулу хирург Борис Белимготовха къарап,сукъланып, ол усталыкъгъа юйренирге къаст этеме»,-деп  эсгереди Лилия.

Окъургъа итиниулюгю да селеймегенди аны. Эки жыл ишлегенден сора биягъы насыбын сынаргъа умут этгенди. Бу жол муратына да жетеди, КъМКъУ-ну медицина факультетини студенти болады. Аны бошап, 1986 жылда врач усталыкъ алып, биринчи атламларын Урван район больницада этеди. Кёп да бармай анестезиолог–реаниматолог специализацияны ётерге онг чыкъды.Курсланы бошагъандан сора Республикалы клиника больницаны реанимация бёлюмюнде къалдырадыла. Бир ауукъ заманнга деп суна эди да, иги кесекге дери мында къалады. Къалай-алай болса да, операцияла этилиучю столну къатында сюелирге мураты толады, анестезиолог а хирургну «онг къолуду».

-Билемисиз,- дейди Лилия Оюсовна,- кёпле хирургну сыфатын китаплада, кинолада кёрген жигитледен къурайдыла. Ала ангылагъандан, ол акъ халатлы, кесине ышаннган, операциядан чыкъса уа:«Жашарыкъды»,- деп, базынып айтхан адамды. Хау, хирург кесини усталыгъыны хайырындан саусузну ол дуниядан къайтарыргъа боллукъду, аны андан ары сау боллугъу бла къаллыгъы уа ма реанимацияда ишлегенлени жууаплылыкъларына, усталыкъларына, иш кёллюлюклерине кёреди.

Врач тиширыу аны аламат устазлары болгъанларын дайым да уллу ыразылыкъ бла айтады. «Ол заманда бёлюмню таматасы Къудайланы Юсюпню жашы Керим бла ординатор Людмила Александровна Хаджиева эдиле. Аланы юйретгенлери энтта да жарап турады манга. Къыралны бек иги клиникаларына усталыгъымы ёсдюрюрге

баргъанымы уа не багъасы барды! Санкт-Петербургда А.Л.Поленов атлы илму-тинтиу институтну келечилери бла байламлыгъымы энтта да юзмегенме. Кандидат диссерта-

циямы илму башчысы да ол институтну профессору А. Н.Кондратьев болгъанды»,-дейди Лилия.

Реанимацияда ишлеген заманыны ичинде 2005 жылны 13 октябри бек ачыулу кюнча къалгъанды аны эсинде. «Ол кече, сутканы ишлеп, юйге кетерге хазырлана тургъаныбызлай, бир бири ызларындан жаралы милициячыланы бла мамыр адамланы келтирип башлайдыла. Ала асыры кёпден,коридорлагъа окъуна сыйынмагъ-

андыла. Алай ол кюнледе биз жаргъан саусузланы барысы да сау къалгъанлары ол заманда арыгъаныбызны, къыйналгъаныбызны, жюрек ачыуубузну да унутдурады»,-

деп къошады ол.

Быллай къыйын болумла хар ишде да тюбеп къалмайдыла.

Адам не кючлю болса да, солургъа керекди. Асламысында табийгъатха чыгъып сюйюучюсюн айтады Лилия. Бахчада кюреширге да бек сюеди. «Атабыз бла анабыз бизни бир минутну да бош турурубузну унамагъандыла. Кеслери да урунур ючюн къалмагъандыла. Ишден кеч къайтхан кюнлери кёп болгъандыла.Биз а, бешибиз да, битеу юй жумушланы боюнубузгъа алып,аланы кёллерине жетерге, неге да къолубузну жарашдырыргъа кюрешгенбиз. Жаланда кёп жыл озгъандан сора ангылагъанма кеси

бахчабыздан картофну татыууна бла юйюбюзню къабыргъаларыны жылыуларына жетген зат болмагъанын»,- дейди ол.

Семинарлагъа, конференциялагъа барыучусун да Лилия жашаууну бир жарыкъ кезиулерини юсюнденча айтады. Ол заманлада тюрлю-тюрлю театрлагъа, артыгъыракъда бек сюйген Мариинканы жокълайды. Алай кёп заманны солургъа тюшмейди, ишине тансыкъ болады. Ол да аны юйюрюдю.

 

ХОЛАЛАНЫ Марзият.
Поделиться: