Остеохондроз болмаз ючюн, аркъа жиклени солута билирге керекди

Кюнлени бир кюнюнде сыр сюекле аурутуп, адам тебалмай къалады. Нек болады алай? Остеохандроз къайдан чыгъады? Аны хатасындан аркъа жикле, боюн, бел ауруп къыйнасала, не зат этерге керекди? Болушурукъ затланы юслеринден Нарткъалада больницаны хирургу Бёзюланы Залимхан айтады. 

Кечени жоругъу

- Кюн  узуну  тынчлыкъ  тапмагъан  аркъа жикле кече иги солусала, аны магъанасы  бек  уллуду.  Алай  эсе,  ортопедиялы тёшекде жукъларгъа керекди: ол адамны саныны ауурлугъун чархына тенг юлешеди эм кюн узуну къыйналып  тургъан  шаугютлени  солутургъа себеплик этеди. Тёшекни  сатып  алгъанда  сакъ  болугъуз: шёндю ортопедиялы изделияладыла деп осал качестволу кёп затланы сатадыла. Тюкенде тёшекни сатып алабыз десегиз, быллай сынау этигиз: жаратхан тёшекге суудан толу уллу  пластмасса  шешаны  ёре  сюеп  орнатыгъыз,  кесигиз  а  андан  30-35  сантиметр бир жанында олтуругъуз. Ол кезиуде шеша аумай къалса, сиз олтуруп  тургъан  тёшек  ахшы  качестволу  товарды,  сиз  жукълагъанда,  аркъагъызны да иги солутурукъду.Алай  эсе  да,  былайда  чурумла  болургъа боллукъдула. Озгъан остеопорозну  кезиуюнде  ортопедиялы  тёшекде  жатханда  окъуна,  аркъадагъы  шаугютле  «тартылгъанлай»  турадыла.  Аркъаны  женгиллетир  ючюн, тобукъ тюплеригизге жастыкъ салып  жукълагъыз.  Алай  этсегиз,  эрттенликге болумугъуз игиленнгенин сезериксиз.

Алгъа ийилмей урунургъа кюрешигиз

-Аркъагъыз  ауруй  эсе,  ваннагъа  ийилип быстыр жуугъан бек къыйын ишди. Быстырланы къол бла жууаргъа керек болса, таз жингириклеригиз тенгшиде  орнатылыргъа  керекди.  Итиу  салыучу  къанга,  аш-азыкъ  жарашдыргъанда  хайырланыучу  стол,  печьни  бийиклиги,  адырла  жууучу  мойка  да  жингириклеригиз  къатда  болургъа керекдиле. Бет, къол жууа эсегиз  да,  тишлеригизни  тазалай  эсегиз да, энишге ийилир кереклиси жокъду.  Онг  бар  эсе,  раковинаны  тёреде болуучусундан эсе ёргерекде орнатыгъыз,  алай  этерге  онг  жокъ  эсе, шинтикге олтуругъуз.Дагъыда  бир  иги  зат  –  къабыргъагъа  тагъаргъа  узун  сап  сатып  алыгъыз. Аны ваннаны неда унитазны къатларында орнатыгъыз. Андан тутуп,  аркъа  шаугютлени  да  къыйнамай,  ваннагъа  кирликсиз,  андан  да чыгъарыкъсыз. Аякъларыгъызны жарты бюгюп пол жуууну къоймасагъыз,  ол  келе  тургъан  жууукъ  кезиуде  эски  аурууларыгъызны  къозгъар.  Аркъаны  аллай  сынауладан  къутултур  ючюн,  полну  жаланда  швабра  бла жууаргъа керекди, жаланда узун саплы  швабра  бла.  Сабы  быргъы  аркъаны женгиллетир ючюн кесекледен  къуралгъан  пылесосну  хайырланнганда  да,  алай  этерге  керекди. Узун саплы швабра да, пылесос да белигизни бюкмей ишлерге жарарыкъдыла. Ундурукъ тюплени, башха аллай  къууушланы  тазаларгъа  керек  эсе,  бюгюлюп  кюрешмей,  тобукъларыгъызгъа  чёгюгюз  -    ол  игиди  ёретинлей ырмах болуп кюрешгенден эсе.

Ортопед товарланы - энчи тюкенледен

Къарынны  жеринде  тутуучу,  темир  неда сюек пластикалары болгъан эластикалы бел баула быдырны шаугютлерин тирилтедиле, алай бла аркъагъа быдырны басымын тюрлендирип, анга тийген  ауурлукъну  женгиллетедиле.  Аланы болушлукълары бла остеохон-дроздан къутулургъа уа кюрешмегиз: багъыуда этген муратыгъызгъа жетер ючюн,  аладан  эсе,  кючлю  фиксация  керекди,  ол  мадарла  уа  аны  жалчыталлыкъ  тюйюлдюле.  Алай  эсе  уа,  ауруу къозгъалгъанда, аллай бел бау, аркъа  жиклени  жюклерин  азайтып,  аурууну да азайтырыкъды.Аллай  бел  бауну  дайым  жюрютюп  турургъа  уа  жарамайды,  бек  керек  болгъанда  болмаса.  Ауруу  къозгъалгъанда хайырланнгандан сора да, ауур затланы кётюргенде, ташыгъанда ол, сёз  ючюн,  белни  къорууларгъа  жарайды. Ол остеохондроздан ауругъан тиширыулагъа бир-бир юй жумушланы ийиле-ийиле тамамлагъанда неда кёп заманны  аякъ  юслеринде  турургъа  тюшгенде болушады.Башха-башха фирмала чыгъаргъан аллай  бел  бауланы  бир  бирден  сезилирча  башхалыкълары  жокъдула.  Жаланда  къысылыу  онглары  эм  материаллары бир бирден башхаладыла ансы.  Алай  эсе  да,  тынгылы  застёжкалары  болгъанланы,  иги,  тутхучлу  къумачладан этилген бел бауланы сайлагъыз. Бел бау къаты эм тар шинала бла  жалчытылыныргъа  керекди,  ала  бел бауну къатыландыргъан этедиле.Бел  бауну  сатып  алырдан  алгъа  ортопед бла сёлешигиз, ол айтхан бла сауутланып барыгъыз бел бауну сатып алыргъа да. Аптекагъа – угъай. Анда ишлегенле бел бауну тийишлисича иги билмейдиле,  къалай  хайырланыргъа  боллугъун сизге иги ангылаталмазла. Биринчи  тюбеген  киоскга  да  кирмегиз. Анда сизге осал, жаланда заран келтирирге боллукъ товарны сатаргъа боллукъдула. Ортопедиялы товарланы сатыучу  специализацияланнган  тюкеннге барыгъыз.

Ишчи кюнден сора

-Кёпле кюн узунун ишчи жерлеринде бир  тюрлю  болумда  олтуруп  ётдюредиле. Аны хатасындан боюн шаугютле ауруйдула. Ала уа боюнну сюеклерине, мыйыны къан бла жалчытхан тамырлагъа,  бизни  ич  хаткуларыбыздан  алагъа хар затны да билдирип тургъан боюн сюеклеге басынчакълыкъ этедиле. Алай эсе, ишчи кюн бошалгъандан сора  боюнну  солутургъа  керекди.  Алай этмесегиз, башыгъыз аурурукъду,  жукъугъуз  тынгысыз  боллукъду,  арыгъанча  кёрюнюрюкдю,  эрттенине  санларыгъыз  ауурланып  чыгъарыкъсыз, эсигиз осалланырыкъды.Ишден юйге келгенлей окъуна былай этигиз:  полда  аркъагъыздан  жатып,  аякъларыгъызны шинтикге салыгъыз, белигизни  тюбюне  уллу  болмагъан  быстыр  чулгъамны,  боюн  тюбюгюзге  да  аллай  чулгъамны  салыгъыз.  Ол  битеу  аркъа  жикледен  ауурлукъну  кетерликди эм боюн бёлюмден арыгъанлыкъны.Башха вариантла – боюн къурушмазча этигиз. Алай этер ючюн, белигизни аркъа  жанына  пружинача  ишлеген  чулгъамны салыгъыз, ала тюкенледе сатыладыла,  аланы  машиналадача,  ишчи  жерледе  да  хайырланыргъа  боллукъду.  Аладан  сора  да,  боюнну  тап тутаргъа жарагъан боюн жагъаны хайырланыргъа  да  боллукъду,  аны  ишден сора кийип айланыргъа керекди бир кесекни.

 

Басмагъа Байсыланы Марзият хазырлагъанды.
Поделиться: