Эки фахмулу къобузчуну эсгере

Орус тилде чыкъгъан «Играл Билял и оживали камни» деген китапны авторлары Зумакъулланы Борис бла Османланы Хыйсадыла.

Эсигизге салайыкъ, ол китап белгили малкъарлы къобузчу  Къазийланы Билялны юсюнденди. Озгъан шабат кюн а Нальчикде, Долинскде политика репрессиялагъа тюшген малкъар халкъны  мемориалында Билялгъа  бла белгили къабартылы къобузчу Кураца Каширговагъа аталгъан жыйылыу болады. Аны мемориалны директору Теммоланы Фаризат къурагъанды. Тюбешиуге Хасанияны 16-чы эм Кенжени 20-чы номерли школларыны устазларыны эм окъуучуларыны къауумлары къатышхандыла.Чакъырылгъан къонакъланы араларында жазыучу Османланы Хыйса эм белгили къобузчу Башийланы Фатимат бар эдиле.

Жыйылыуну Фаризат ачханды эм бардыргъанды. Ол былай дегенди: «Хар миллетде да бардыла кеслерини культураларын сакълагъанла, аны айнытыугъа  уллу  къыйын салгъанла, усталыкъларын жангы тёлюге ётдюргенле.  Аладан бирлери башында сагъынылгъан бу эки адамдыла.

Кёп жылла мындан алда фахмулу къобузчула Къазийланы Билял бла Кураца Каширгова, бир бирлерин таныгъандан сора, уллу шуёхлукъ жюрютгенлерин айтханды. Малкъар халкъ Орта Азиягъа бла Къазахстаннга кёчюрюлгенде,

Кураца къабарты ансамбль бла Узбекистаннга баргъанды. Анда таулула жашагъан жерледе концертле бергенди».

Андан сора сёз Осман улугъа ётеди. Ол а былай дейди: «Эки минг биринчи жыллада мени Зумакъулланы Борис чакъырады да: «Миллетибизде белгили  адамла кёп эдиле. Жылла оза, тёлюле бир бирлерин алыша, озгъан заманланы жигитлери аз-аздан унутула барадыла. Ол алай болмаз ючюн, аланы юслеринден китапла жазаргъа керекди. Кел, ол ишни къолгъа алайыкъ. Билялдан башлайыкъ», – дейди.

Алай бла экибиз да къобузчуну юсюнден хапарла жыйышдырабыз. Ол жыл окъуна Зумакъул улуну хайырындан китап басмадан чыгъады.

Андан сора Башийланы Фатимат сёлешди. «Билялны юсюнден ыннамдан эшитгенме. Ол аны юсюнден кёп ариу сёзле айтханды. Билял къобуз согъуп тебиресе, тойда, байрамда болса да, эки къыз эки жанында сюелип, мангылайында терлегенлени сыйпап тургъандыла. Ол алагъа уллу сый эди. Билял болгъан той уллу той эди», – дегенди Фатима.

Ызы бла Хасанияны оналтынчы номерли школуну сегизинчи, онунчу классларыны окъуучулары къобузчуну жашау жолуну юсюнден айтхандыла.

Аланы Устазлары Ксаналаны Людмила Оюсовнады. Сора сёз Кенжени школчуларына жетди. Устаз Рита Кешева былай деди: «Алгъаракъда мында Гемуланы  Акону юсюнден баргъан эди сёз. Ол заманда Фаризатдан тилеген эдимбыллай ишигиз болса, бизни да къоша туругъуз деп. Сау болсун, тилегиме эс бургъанды. Аны хайырындан бюгюн биз бери келгенбиз. Белгили къабартылы къобузчуну юсюнден билдирликбиз».

Ызы бла жыйырманчы школну тамата классларыны окъуучулары  Кураца Каширгованы юсюнден айтдыла. Аланы уа устазла Рита Кешева, Зарема Тлупова, Мадина Гучапшева хазырлагъандыла.

Ала хапарларын бошагъандан сора арагъа къызла, жашла чыкъдыла: жырладыла тепседиле. Теммоланы Далия – тауча, орусча, Мелиса Батита къабарты, малкъар тилледе. Ариу ауазлары бла жыйылгъанланы сейирге къалдырып.

Аланы уа «Рирада» студияны таматасы Ирина Лиева хазырлагъанды.

Ахырында Теммоланы Фаризат: «Малкъарлыланы  бла къабартылыланы араларында бюгюнлюкге дери да уллу шуёхлукъ жюрютюлгенди, мындан арысында ол кючлюден кючлю бола барсын», – дегенди.