Сау ёмюрню миллет тарыхыбызны зарфха салгъанлай келеди

Адам саны жюз мингден иги да атлагъан малкъар халкъны газети чыгъып башлагъанлы жюз жыл болады десек, ёхтемлениригим келеди. Не десенг да, уллу къыралда жашайбыз, санлары бизден иги да аслам болгъан халкъланы ичинде миллет энчилигибизни тас этмей, маданият хазнабызны сакълай эм айныта, ёхтем алгъа барабыз деп таукел айталлыкъма. Анга шагъатлыкъ «Заман» газетибизди, сау ёмюрню ичинде халкъны тарыхын зарфха салып тургъан издание.

Газетни бирси асламлы билдириу органладан энчилиги неди десегиз, ол кюн сайын халкъгъа жангы хапарла билдиргенлей, кёп тюрлю жерледе атларын махтау бла айтдыргъан жашларыбызны бла къызларыбызны, белгили, ёхтемленирча адамларыбызны юслеринден материалланы халкъгъа туура этгенлей турады. Сау ёмюрню архивде сакъланнган газетлерибизге къарасакъ, кёз аллыбызгъа халкъны тарыхы, аны харкюнлюк турмушу келеди. Тюрлю-тюрлю билдириуледен сора да, газетни бетлеринде адамларыбызны жашауларыны, аланы къадарларыны юслеринден къаллай бир материал жазылгъанды. Ол заманлада ишлегенлеге баш урургъа сюеме. Нек дегенде алада шёндю бизге берилген онгладан ондан бири да болмай, кюн сайын газетни адамла сюйюп окъурча чыгъарып тургъандыла. Башха-башха кезиуледе газетни тиражы – жети, сегиз мингнге жетгенди, андан да аслам болгъанды. Бюгюнлюкде тиражыбыз бир минг бла жарымгъа жууукъду, электрон амал бла жарашдырылгъан сайтыбызгъа Интернетде бир мингнге жууукъ адам къарайды.

 Сёзсюз, изданияны жюзжыллыгъына жораланнган китапда аны тарыхыны, анда кимле ишлегенлерини юсюнден хапарла болургъа кереклиси баямды. Алгъын кёп жылланы баш редакторла болуп тургъан Гузеланы Исхакъ бла Атталаны Жамал газетни башха-башха кезиулеринде уруннган адамланы юслеринден тынгылы материалла жазгъандыла. Ол себепден бу китапда «Заманны» бюгюнлюкде жарашдыргъан журналистлерини бла башха специалистлерини эм газетни харкюнлюк турмушуну юсюнден сагъыныуну тийишли кёреме.

Белгилисича, газет ыйыкъгъа тюрсюнлю бетде юч кере чыгъады. Андан сора да, Интернетде беш кере электрон версиябыз барды. Анда басмаланнган материалланы ёлчеми алгъын беш кере чыгъаргъан номерлерибизден асламыракъды. Башхача айтханда, биз толу алты номер жарашдырабыз дерге боллукъду бир ыйыкъгъа.   
Редакцияда ишлегенлени кёбюсюню профессионал жаны бла бийик билимлери барды. Текуланы Хауа бла Холаланы Марзият жашауларыны асламысын газет бла байламлы этгендиле, аланы иш стажлары элли жылдан атлагъанды. Токълуланы Борис жууаплы секретарьны къуллугъундады. Ючюсю да республиканы къырал саугъаларына тийишли болгъандыла.            
                
Хауа бюгюнлюкде баш редакторну орунбасарыды, кёп жылланы политика бёлюмге башчылыкъ этип тургъанды, ол жаны бла магъаналы жыйылыуладан, башха жерледен отчётланы тынгылы эм кезиуюнде хазырлай билиую бла уллу сынамы барды, шёндю ол сынамын жаш тёлюге берир ючюн кесин аямайды. Урушха къатышханланы, малкъар халкъны белгили инсанларыны юслеринден жазгъан статьяларын энчи белгилерчады. Аланы санын санап чыкъгъан къыйынды бу материалда. Токълуланы Борис редакцияны штабыны башчысыды, хар затны эсепде тутады, газетни бетлери толгъунчу къайгъырыулугъу бла хар номерни кёрюмдюсюн игилендирирге кюрешгенлиги бла айырмалыды.                    
Марзият, Люба дейбиз анга редакцияда, айтхан жумушунгу болжалгъа салмагъан, аны тындыргъынчы тынчлыгъы болмагъан, тири журналистди, сурат алдырыучуду. Ол Иосиф Кобзон, Василий Лановой эм башха айтхылы адамла бла газетни бетлеринде ушакъла бардыргъанды. Жазылыу кампаниягъа тири къатышады, анга буюрулгъан ишни жууаплы эм терк тамамлайды, окъуучуларыбызны санын кёбейтирге дайым къошумчулукъ этеди.

Редакторну орунбасары Жангуразланы Нажабат жаш къауумданды, редакциягъа келгенли он жылдан аслам болады. Ишине жууаплы адамды. Ары дери устазлыкъны бардыргъанды, анга бойсуннган бёлюмлени ишине сакъды, аладан да жууаплылыкъны сурайды. Газетни бетлеринде белгили адамла бла ушакъла этип, окъуучуларыбызны терк-терк къууандырады. Хар номерине тынгысыз болгъанлай, бетле толусунлай типографиягъа кетгинчи къайгъыргъанлай турады.

КъМР-ни культурасыны сыйлы ишчиси Мусукаланы Сакинат чыгъармачылыкъ жаны бла кёп жууаплы жерледе ишлегенди, шёндю маданият бёлюмню редакторуду. Арт он жылда маданият хазнабызгъа эм республиканы айныууна тийишли юлюш къошханланы юслеринден эм башха магъаналы материалланы авторуду. Аны статьяларын окъуучула сюйюп сакълайдыла. Сакинат редакцияны не ишине да тири къатышады, болмагъанча жарыкъ эмда фахмулу адамды.
Тикаланы Фатима политика бёлюмге башчылыкъ этеди, КъМР-ни сыйлы журналистиди, газетде ол жазмагъан тема жокъду, республиканы оноучусуну эм Парламентни харкюнлюк ишлерини юсюнден тебиреп, уллу шахарлада жашагъан жерлешлерибизге дери. Фатима уллу жууаплылыгъы, ишни эбин энчи билиулюгю бла эм аны болжалгъа салмай тамамлагъаны бла айырмалыды. Халкъда даражалары жюрюген адамла бла, ол санда дин ахлула бла, ушакъла этип, газетни бетлерин окъуулу болурча дайым уллу къошумчулукъ этеди.  

Мокъаланы Зухура социал бёлюмге башчылыкъ этеди. Билим бериуде эм медицинада ишлегенлени, фахмулу жаш тёлюню юслеринден эм башха темалагъа тынгылы материалла хазырлайды. Окъуучуладан кёп ариу сёзле эшитебиз ол жазгъан статьяланы юслеринден. Зухура филология илмуланы кандидатыды, ковидни къайнагъан кезиуюнде адамла жетишмегенде, кесини ишин да толтура, корректорлукъну да бир жылгъа жууукъ бардыргъанды, бир сёз да айтмай.

Башда сагъынылгъан жазылыу кампанияны юсюнден айта, КъМР-ни сыйлы журналисти Шауаланы Разиятны ол ишге этген къошумчулугъун белгилерге сюеме. Жазылыу кампания баргъан кезиуде, Разият айланмагъан, кирмеген бир учреждение неда эл къала болмаз. Газетни магъанасын ангылатыу бла байламлы кёп иш этеди. Дагъыда ол бурундан келген адетлерибизни шёндю къалай «сакълагъаныбызны» юсюнден да сейир материалла жазады.  
     
Османланы Хыйса редакциягъа келгенли жыйырма жылгъа жууукъ болады. Алгъын къурулушда прораб болуп тургъанды, газетни коллективине къошулгъанлы чыгъарамачылыкъ жаны бла фахмусу ачылгъанды. Хыйса бюгюнлюкде республикада белгили журналистди. Малкъар халкъны тарыхына жораланнган бир ненча китапны жарашдыргъанды, шёндю командировкалагъа айланып, таулула алгъын жашагъан эллени тарыхларыны юслеринден материалла жыяды. Аны хар жазгъанын, излеп тапхан эски суратын окъуучула ашыгъып сакълайдыла.

Улбашланы Мурат экономика бёлюмге башчылыкъ этеди, правительствода, министерстволада болгъан жыйылыуланы юслеринден материалланы тынгылы жазыуу бла айырмалыды. Дагъыда ол эл мюлкде, промышленностьда эм башха жерледе уруннган адамланы юслеринден материалла хазырлайды, буюрулгъан ишни арт болжалгъа салмай тамамлагъан журналистди.

Бу бёлюмде Курданланы Сюлемен да ишлейди, ол жаш тёлюденди. Сюлемен эллеге командировкалагъа барса, адамла бла сейир ушакъла этеди, аланы юслеринден жазгъан статьяларын да белгилерчады. Аланы окъусанг, фахмусу ёсе баргъанына тюшюнесе.

Жангылыкъла эм спорт бёлюмге Таппасханланы Аминат эрттеден бери башчылыкъ этеди.  Фахмулу журналистди. Аны биргесине ишлеген Кульчаланы Зульфия, Баллиланы Алина, Додуланы Мадина бир бирге билеклик этиулери бла айырмалыдыла. Ала белгиленнген борчланы кезиуюнде толтургъан, ишлерин терен билген корреспондентледиле. Башда сагъынылгъанла газетни бетлерин магъаналы билдириуле эм спорт жангылыкъла бла толтурургъа уллу къошумчулукъ этедиле.  
 
 Байсыланы Марзият социал бёлюмде ишлегенли жыйырма жылдан атлагъанды. Аны жазгъан темалары уа кенгди: сакъатлагъа болушлукъ этиу, врачла бла профилактика ишни бардырыу, наркотикледен къыйналгъанлагъа себеплик этиу, тутмакъда тургъанланы жашаулары эм башхала. Марзиятны ич дуниясы байды, материаллары уа окъуучуларыбызны жюреклерине жетерча, аллайладыла.

Сурат алыучубуз Мамайланы Алийни окъуучуларыбыз иги таныйдыла. Ол редакцияда эрттеден ишлейди. Баргъан, айланнган жеринден, суратдан сора да, материал алмай келмейди. Аны хар затха энчи кёз къарамы барды.
Газетни бетлерин жарашдырыугъа, аны окъуучуларыбыз къолларына сюйюп алырча этиуге жууаплы секретарьны орунбасарлары Кетенчиланы Зульфия бла Кучукланы Сафият уллу къыйын саладыла. Типографиягъа жиберирден алгъа, рубрикалагъа, заголовоклагъа, суратлагъа эм башха ууакъ затлагъа къайгъыргъанлай, башларын ёрге кётюрмей ишлейдиле. Андан сора ала кюн сайын электрон газетибизни материалла бла толтурадыла, ишчилерибиз хакъларын заманында алырча жумушну тынгылы этедиле.

Секретариатны къауумуна кирген Малкъондуланы Сакинат, Мызыланы Люба, Токълуланы Ахузат, Лайфанланы Зайнаф, корректорла Зезаланы Лида, Курданланы Сакинат, Бийчеккуланы Жаннета, Геляланы Валентина, Ахматланы Люаза, вёрсткада операторла Уяналаны Люаза, Эхчиланы Мадина, Калова Аслижан эм Биттирланы Карина компьютер программала бла уста ишлей билгенлери бла бирге газетни бетлери ариу эм анда басмаланнган материалла женгил окъулурча этедиле. Башда сагъынылгъан къызла билимликлери бла эмда хунерликлери бла айырмалыдыла, газетни бетлери андан да ариу болурча, билимлерин эм усталыкъларын ёсдюрюрге итинедиле.

Газетни хар номерин да адам сюйюп окъурча чыгъарыу, аны бетлеринде эригиулю затла болмазча этиу, ол жумуш битеу башда сагъынылгъан коллективни борчуду. Биз окъуучуларыбыздан узакъда турмай, ала бла байламлыкъны юзмегенлей, ачыкъ сёлеширге, аланы оюмларын билирге, алагъа тынгыларгъа не заманда да хазырбыз. Бек башы уа – халкъны жарсыуларын туура эм аланы тамамларгъа себеплик этер ючюн, къолубуздан келгенни аярыкъ тюйюлбюз.