Терек бахчада кюзде да кёпдю этер иш

Жемишлени жыйыу бошалып, ызы бла тереклени да чапыракълары тюшюп тебирегени бла  бахчада башха жумушланы кезиую башланады. Тереклеге бу заманда не къадар иги къаралса, ала, къыш сууукълагъа иги чыдап, келир жыл да ол къадар иги тирлик берликдиле. Бирле бу кезиуде жаланда тюшген алмаланы бла чапыракъланы жыйып къоядыла. Тереклеге къараргъа кереклисин а билмейдиле неда унутадыла. Мында уа этер иш кёпдю, дейдиле специалистле.

Кюз – жангы терекчикле орнатыргъа жараулу аламат кезиудю. Эскилерин да бу заманда кетерсе игиди. Дагъыда артыкъ ёсген бутакъларын кесерге да. Аны этерден алгъа тапсыз ёсген, сыныкъ, керексиз бутакъланы айырадыла. Жемишлени жыйгъандан сора, кесин да къырау къагъып башлагъынчы кесип кетередиле. Бутакъ кесилген жерге жау маталлы абери неда энчи «бахча» паста жагъаргъа тийишлиди, алайы жара болуп, къуруп кетмезча. Бу ишни ноябрьге дери бошаргъа керекди.

Терекни бутакъларын тазаларгъа кереклисин да унутмагъыз. Барын да болмаса, уллуракъ бутакъларын а къоймагъыз алай. Агъач тюклени, габуланы къырыгъыз, терекни тюбюне агъызылгъан затланы жыйып кетеригиз. Бутакъланы жарылгъан жерлерине фунгицид препарат, аны юсюне уа къалын жау неда энчи паста жагъыгъыз.

Кёпле тереклени тюп бутакъларына жаз башында тытыр сюртедиле. Алай аны кюзде этерге кереклисин а хазна адам билмейди. Тытыр неда энчи бояу къурт-къумурсхаланы къырады, къабугъун къышда кюнден да сакълайды. Сюйсегиз аны орунуна бутакъны юсюне быстыр чулгъагъыз. Жаш терекчиклеге уа ол бютюнда изленеди, бегирек да чычханладан къорууланырча.

Жерге агъызылгъан жемишлени жыймай къоймагъыз. Нек дегенде, аланы хайырындан заранлы къурт-къумурсхала къыш сууукъгъа  иги чыдайдыла. Къысхасы: бахча чапыракъладан, жемишледен да таза болургъа керекди жер. Аланы уа кюйдюрмегиз. Бир жерде жыйып чиритсе, келир жыл семиртгич маталлы хайырланыргъа боллукъду.

Семиртгич дегеннге, кюзде аланы да унутургъа жарамайды. Бу кезиуде жаланда калий неда фосфор тюрлюлерин хайырланыргъа жарайды. Азот къошулгъанын а угъай. Специалистле айтханларына кёре, бир терекни тюбюне фосфор (суперфосфат) семиртгичледен – 100, калийден (сернокислый калий) а  50 грамм жайса боллукъду. Сюйсегиз а монокалийфосфат деген семиртгични жайыгъыз. Анда 52% фосфор эм 34% калий барды. Ол кеси да бирсиледен аз багъаракъды, алай терекле аны толусунлай хайырланадыла. Бу ишни сентябрьде тамам этсе игиди.

Кюзде тереклеге дарман сепгенни да хатасы жокъду. Аны профилактика жаны бла магъанасы бек уллуду. Асламысында багъыр неда темир купоросну, бордосский сууну, энчи «кюз» препаратланы хайырланыучудула. Кеслерин да тюз терекле чапыракъларын атханлай алай, сууукъла башланнгынчы дери.

 

 

 

Улбашланы Мурат хазырлагъанды.
Поделиться: