Адамлыкъ ышанлары бла кесин сюйдюрген

Элибизде Лежинка атлы тиширыула кёп болмагъанлары, огъесе юйюбюзде бу юйюрге хурмет-намыс да болгъаны ючюнмю,  билмейме, Жекеланы Махмутну бла Башийланы Лежинканы юйюрю бизге къалай эсе да энчи кёрюннгенди. 

Бу огъурлу, сюйдюмлю да тиширыуну юсюнден алгъаракъ айтсакъ, аны адамлыкъ ышанлары ючюн бютюн ариу кёргеними чертирге сюеме.  Жашау кесини ачы бетин манга къайтарып-къайтарып кёргюзтгенинде, аныча къадарны ахшы да, эм къужур кюнлерин да сынай келген ана айтхан сёзле кёлсюзлюк этмезге, бизничала дагъыда кёп  болгъанларын ангыларгъа кюч-къарыу да бергендиле. Къууанч, къыйын кюнлерингде да акъыллы адамланы айтханлары кеслерине жер тапханларына уа  не сёз.

Лежинка Бабугент элде баш иеси бла бирге юлгюлю юйюр ёсдюре, бирси сабийлени да кесиникиледен кем кёрмей, аланы башларын сылай, къубултады. Аны къайда кёрсенг да, школда, къурманлыкъда, орамда окъуна болсун, огъурлу алгъышларын да айтмай къоймайды. Ол бюгюн да алайды. Тамата тёлюбюзню бу къылыгъын кёре, миллетибизни адет-тёресине, халкъда айтылыучусуча, къара намысына сейир этесе. Быллай адамларыбыз ёз къылыкъларыны юлгюсюнде ёсюп келген тёлюню ариу юйрете билгендиле. 

Жекеланы юйюрде бир бирге сюймеклик, хатер, хурмет да аны алгъыннгы тёлюлеринден келе-келгени да хакъды. Лежинканы баш иесини юсюнден айтсакъ, Махмутну эки ана ёсдюргендиле. Атасы уа, жарсыугъа, урушдан къайтмагъанды.
Иш а былай болгъанды. Жекеланы Ахмат (Махмутну атасы) юйюр къурар заманы жетип, Аккыланы Кужайны жашау нёгерге сайлайды. Ала бир бири акъылларына тюшюнюп, насыплы да жашагъандыла. Алай а, сабийлери болмай, онтёрт жылны тургъандыла.

Анча заманны сакълауда оздургъан тиширыу кесине кюндеш излер акъылгъа келеди, болсада ол оюмун адамгъа билдирмейди. Бир жол а Догъут элге жумушу бла баргъанында, суу алып келе тургъан къызланы ичинде узун эшмелери табанына жетген Аминатны эслейди. Аны къылыгъын, кесин да жаратып, нёгерлеринден ким болгъанын сорады. Ала уа ол къонакъгъа келип тургъанын, кеси да Киштикланы Алимни къызы болгъанын билдиредиле. Алай бла, Кужай Аминатны кесини баш иесине тийишли кёрюп, аны юйге келтиредиле.

Эки тиширыу да биринчи кюнден да кюндешлеча угъай, эгечлеча жашагъандыла. Аны алайлыгъын а элде хар заманда айта, аланы юлгюге тутхандыла. Баш иелери урушда болуп, ала юйюрге насыпха къошулгъан жашчыкъны бла къызчыкъны  жанларын сакълай, кёчгюнчюлюкде да бирге тургъандыла. Халкъыбызгъа  туугъан журтуна къайтыргъа эркинлик берилгенинде да,  экиси да бирге Бабугентде юй болуп, Махмутну бла Кызыйканы насыпларына къууана жашагъандыла. Юйюр таматалары Ахматны да,  умутларын юзмей, бирге сакълагъандыла.

Биз огъарыда сагъыннган Лежинка уа бу юйюрге келин болуп  онжетижыллыкълай келгенди. Тиширыула уа, анга  да аналыкъ этип, хар нени эбине тюшюндюре, тёрт сабийни да ёсдюрюрге болушлукъ этгендиле. Ол а жамауатха къошулуп, элде заводда, къурулушда да ишлегенди.

Огъурлу тиширыуланы эсгере, Лежинка кеси уа: «Кужай бла бирге 48 жыл жашагъанбыз. Аминат а андан сора алты жылдан ауушханды, экиси да Бабугентде асыралгъандыла.

Болсада бюгюнлюкде да, юйюрюбюзде ала тохташдыргъан тёреле сакълана, таматагъа, гитчеге да тийишли хурмет бериле келеди. Кужайны сабийле да бек сюйгендиле, кеслерини ёз ынналарындан кем кёрмегендиле», – дейди.

Кертиди, бирикген юйюрде сабийле да ариу къылыкълы болуп ёседиле. Лежинка да баш иеси Махмут бла бирге юч жашны бла бир къызны  жашау жолуна тюзетгендиле. Ала, сакъламай, сунмай тургъанлай, къыйынлыкъны кётюргенлеринде да, огъурсузланмагъандыла, бизге болгъан кимге болду демей, къатларындагъылагъа хатерликлерин къоймагъандыла.

Юйюрню кичиси Алим авариягъа тюшюп, замансыз дуниядан кетгенинде, ол жаланда бу юйюрню угъай, саулайда элни бушууу болгъанча эди. Алай хурмет бериле келгенди Жекелагъа мында.

Сабийле хар бири бирер жерде окъуп, бет жарыкълы да болуп ишлеп келедиле. Аллахберди алгъа КъЧР-ни Джегута районуну прокуроруну экинчиси болуп ишлегенди, бюгюнлюкде Москвадады. Рамазан Ставрополь крайны прокуратурасында тамата следователь болуп тургъанды, шёндю уа ёкюллюлюк этеди. Маржан медучилищени, ызы бла

Пятигорскда фармацевтлени хазырлагъан институтну тауусханды, бу жаны бла ишин бардырады. Алим да Москвада – экономика, Саратовда уа юрист факультетледе окъуп,

Къарачай-Черкесде налоговый полицияда ишлеп тургъан эди. 

Алимни жашауу замансыз юзюлгенликге, аны таныгъанла, билгенле да халаллыгъын, адамлыгъын унутмайдыла. Ол Бабугентде жангы межгит ишленип башлагъанында да анга юлюшюн къошханды. Театрыбыз  Къарачайда  болса да, алагъа тюбеп, къонакъбайлыкъ этерге ашыкъгъанды. Жууукъ-ахлугъа да хар заманда сакъ болгъанды. Аны болушлугъу керек болуп, ол уллу кёллюлюк этмегенди. Ма аны ючюн унутмайдыла бюгюнлюкде да огъурлулугъун, ачыкъ ниетлилигин.

Аллай тиширыуну къолунда ёсген башха тюрлю болгъан да этерик болмаз эди. Эки анагъа бирден келин болалгъан, жамауат аллында ишлеп, къылыгъы, адамлыкъ ышанлары бла да хар кимге ариу кёрюннген Лежинка бюгюнлюкде кеси да токъсан жылгъа жууукълашханды. Алай эсе да, тириди, таза динни тута, намаз да къылады. Аны жашауун бютюнда жарыкъ этгенле уа туудукълары эмда аладан туугъанладыла. Огъурлу, халал ана эмда ынна уа аланы хар бирине тилек эте, аланы барлыкъларына, халкъларына эмда къыралларына къуллукъ эте, халал къыйынлары бла жашагъанларына, ариу къылыкълы да болгъанларына шукур эте жашайды.