Жанына къоркъуу чыкъгъанда да, ачыгъаннга болушургъа ашыгъып

Хаджиланы Азнор Россейни МЧС-ни Элбрус бийик тау излеу-къутхарыу отрядыны биринчи класслы къутхарыучусуду. Бийик усталыгъы, ишине кертичилиги эм анга жууаплы кёзден къарагъаны ючюн ол аслам Правительствону эм ведомстволу саугъалагъа тийишли болгъанды. Аланы араларында «За спасение погибавших» майдал да барды. Бу кюнледе уа ётгюр, къыйын болумгъа тюшгенлеге болушургъа кесини жанына къоркъуу бола тургъанлай окъуна ашыкъгъан къутхарыучу Кишиликни Ордени бла белгиленнгенди.

 Жашауун адамланы къутхарыугъа жоралай, Азнор бу усталыкъгъа 2009 жылда келгенди, андан бери бу сайлаууна кертичилей къалгъанды. Иши уа тынч тюйюлдю, къоркъуулуду, алай таулу жашны ол аз да сагъайтмайды, ол угъай, кюч береди. Отрядны башчысы чертгенича, Азнор хар заманда да хазырлылыкъда турады, къарыулуду, таулада - къутхарыу операцияланы бардырыуда чурумлу жерледе – ишлеуде уллу сынам жыйгъанды. Былайда инсандан боран, жел болса да, туман басса да, жолну таба билири изленеди, Азнорда ол шарт барды.

Излеу-къутхарыу операцияланы кезиулеринде адамла къыйын болумгъа тюшгенлерини юсюнден билдириу келгенлей мычымай хазыр болургъа, излеуню тюз маршрутун табаргъа, ачыгъанлагъа биринчи медицина болушлукъну этерге керекди. Службада ишлеген жылларыны ичинде Азнор кёп затны кёргенди, юйреннгенди, жараулагъа къатышыу, къутхарыучуланы хазырлагъан энчи арасында окъуу да анга себеплик этгендиле. Ол лыжалада да уста учады, альпинизмден разряд алгъанды, бузлада эм къая тикледе ишлеуден хазырланыуну ётгенди. Ала барысы да жетишимли бардырылгъан излеу операцияланы мурдорудула, Азнор а 300-ден аслам къутхарыу жолоучулукъгъа чыкъгъанды. 

Бийик таулада ажашхан неда къыйын болумгъа тюшген адамланы тапхан алай тынч тюйюлдю, бютюнда уа Элбрусда – уллу жерде. Анда операцияла талай кюнню окъуна бардырылыучудула. Аланы бирини юсюнден Азнор былай айтады:

- 2020 жылны ноябринде Краснодардан турист Гара-Баши тийресинде ажашханын, къалайда тургъанын ангылаялмагъаныны юсюнден билдириу келгенди. Бир такъыйкъаны да тас этмей, аны излерге чыкъгъанбыз, тауну талай кесекге юлешип, кесибиз да къауум-къауум болгъанбыз. Кюнню халы иги тюйюл эди, къаты туман басып, жел да хыны ура. Жылны бу заманында къарангы да терк болады. Жангыз да юч кюнден сора аны Буз базаны жанында 3450 метр бийикликде тапханбыз. Биринчи болушлукъну этгенбиз, чай ичиргенбиз, аякълары бла къоллары юшюгенлери ючюн эвакуацияны терклендирирча вертолётну чакъыртханбыз. 

 Бу къутхарыу операция уа былтырны сентябринде болгъанды, баям, ол тарыхха эм къыйын, бушуулу да ишча кирликди. Ол заманда болушлукъну 19 альпинистден къуралгъан къауум тилегенди. Ала 5400 метр бийикликде эдиле, алай кюнню халы терк окъуна аманнга айланнганы ючюн жолну тас этип, энишге тюшалмай къалгъандыла. Аланы излерге чыкъгъан къутхарыучулагъа бек къыйын тюшгенди: желни ургъаны бир такъыйкъагъа 50 метрден аслам эди, сууукълукъ 20 градусха дери жетгенди, мылы къар жаууп, бир метрден ары жол кёрюнмегенди. Аллай болумлада МЧС-чиле 14 альпинистни жанын сакълагъандыла, алай къалгъанларына болушургъа уа онг чыкъмагъанды. Бу операциягъа къатышхан къутхарыучула, ол санда Хаджи улу да, къырал саугъалагъа тийишли болгъандыла.

Элбрус бийик тау излеу-къутхарыу отряд ишин саулай республикада, ол санда Кавказ хребетни аслам кесегинде да тамамлайды. Алай, керек болса, болушургъа къоншу регионлагъа да барады. Азнор  да 2016 жылда Ставрополь крайда суу кётюрюлгенинден къыйын болумну кетериу ишлеге къатышханды. Отрядда уруннган заманыны ичинде Хаджи улу Минги таугъа 200-ден аслам кере кётюрюлгенди, Сибирьни эм бийик таууна ёрлегенди, Бызынгыда къутхарыу ишледе да болгъанды.

Хаджиланы Азнор, башында айтханыбызча, кючлю, сынамлы къутхарыучуду, алай эсе уа, ол алыкъа кёплени жашауларын сакъларгъа болушурукъду.

 

Анатолий ТЕМИРОВ.
Поделиться: